Ik heb veel last van angsten gehad. Door de medicatie waren ze bijna verdwenen, veel meer op de achtergrond.
Nu komen de angsten weer terug. Mijn huidige medicatie kan niet opgehoogd worden, want dan wordt de spiegel te hoog.
Wat kan ik nu doen?
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Wat kan ik doen aan de terugkerende angsten?
Vraag
Antwoord
Beste A.,
Wat je beschrijft hoor ik vaker: in het begin geeft medicatie een soort reset of schok in de hersenchemie waardoor klachten zoals angst een stapje terug doen. Maar dat effect slijt na verloop van tijd, en dan ligt de verleiding voor de hand om te denken: hup, ophogen. Alleen ja, dat werkt meestal niet meer, en in jouw geval kan het ook niet omdat de spiegel te hoog wordt. Dat is misschien vervelend, maar eigenlijk ook een aanwijzing dat het herstel nu meer gezocht moet worden in jezelf en in je leefstijl, en minder in de pillen.
Angst is, hoe rot ook, in de kern een signaal van je systeem dat iets aandacht nodig heeft. De beste manier om ermee om te leren gaan is door het beestje recht in de ogen te kijken, stapje voor stapje. Dat klinkt een beetje als iemand die zegt dat je een spin moet aaien als je spinnenangst hebt… maar het werkt echt zo. Er bestaan allerlei lichaamsgerichte methodes en exposure-achtige oefeningen waarmee je leert verdragen, waardoor je hersenen snappen dat het gevaar niet zo groot is als ze voorspiegelen. Soms helpt mindfulness of ademwerk, soms beweging of juist stilte, en vaak is het een combinatie.
Belangrijk is ook dat je niet in de valkuil trapt van “als het goed gaat komt dat door de medicatie en als het slecht gaat moet de medicatie anders”. Dat is een gevaarlijk model, want dan wordt jouw innerlijke veerkracht onderschat. De medicijnen hebben waarschijnlijk geholpen om een opening te maken, maar de bedoeling is dat je zélf weer leert leunen op die veerkracht.
Lifestyle speelt hierbij echt een enorme rol: genoeg slaap, beweging, voeding die je niet opjaagt, regelmaat, steun uit sociale contacten. Zie het boek van Marianne ter Mors over stoppen met antidepressiva (ook al ga je niet stoppen), het gaat heel erg over hoe je lijf en brein reageren en wat je zelf kunt doen om dat proces te ondersteunen.
Dus kortom: niet hoger gaan met de medicatie, maar kijken hoe jij jezelf weer meer de baas kunt maken over de angst. Het vraagt oefening, maar het kan wel.
Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder.
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 23 september 2025
