Lotje noteert haar gedachten over psychische kwetsbaarheid en de positie van migranten in een samenleving. Het boek van Glenn Helberg inspireerde haar tot het schrijven van dit blog. “De zoektocht naar identiteit is onlosmakelijk verbonden met psychisch welzijn en met het relationele karakter van de mens. Voor gelukkige mensen hebben we een inclusieve samenleving nodig”.
Migranten hebben een grotere kans op psychose, zo las ik diverse malen bij wetenschappelijke achtergronden over psychosegevoeligheid. Jim van Os noemt het risico als ‘het behoren tot een minderheidsgroep’. Op de website van psychosenet vind je bijvoorbeeld dit blog over een Marokkaanse man in Nederland.
Dit fascineert me doordat ik zelf mijn eerste psychose in Italie kreeg toen ik 22 was
Ik had toen al een tijdje in Brazilie gezeten en woonde al een jaar in Italie toen de symptomen begonnen. Mijn thuisland is het Brabantse platteland. Ik had een enorme reislust als tiener. Na vrijwilligerswerk in Brazilie en Portugees leren op mijn 18e besloot ik op mijn 20e mijn studie in Italie te gaan doen. Gewoon, eerste jaar beginnen en dan de hele studie. Dat was mijn plan. Ik heb even getwijfeld over mijn keus: psychologie of geschiedenis en koos uiteindelijk voor het laatste. Dit was nadat iemand me er op wees dat je taalgebruik als psycholoog heel nauwkeurig komt, en het Italiaans is niet mijn moedertaal.
Ontheemd raakte ik na vier jaar reizen, ik wist niet meer waar ik thuis was en ik piekerde veel
Op bezoek in Nederland voelde ik me niet meer thuis, maar ook in Italie kon ik niet aarden. Natuurlijk speelden ook andere risicofactoren mee. Een kwetsbaarheid in de familie, stress over mijn studie en eenzaamheid, het verhuizen naar een stad. Woorden kregen een hyperbetekenis. Het begon met alle woorden op willen zoeken, alles willen weten, maar dat liep uit de hand. Het verergerde toen ik besloot terug te keren naar Nederland en wéér in een andere stad ging wonen. Weer opnieuw moest beginnen. De stemmen die ik hoorde in mijn hoofd spraken alle talen die ik had geleerd door elkaar.
Ik denk tegenwoordig vaak aan de vluchtelingen met hun trauma’s, die moeten integreren in Nederland
Het lijkt me niet makkelijk. Je thuisland verlaten, je vreemd voelen in een ander land, de taal en mores leren van je nieuwe thuis. En ondertussen een trauma verwerken zonder psychiater die jouw taal spreekt. Die niet jouw achtergrond begrijpt. Uiteindelijk heb ík er 20 jaar over gedaan om vloeiend Italiaans te spreken. Nóg kan ik me onzeker voelen over Italiaanse dingen die ik niet begrijp en humor die me niet aanspreekt. Ook al weet je voor alles de woorden, het gevoel dat je hebt bij ’thuis’ lijkt me voor veel migranten ambivalent. Iedereen zal zelf zijn identiteit moeten construeren, op basis van verschillende mogelijkheden die het leven je biedt en die jou aanspreken. Zijn vrienden moeten zoeken op basis van gemeenschappelijke kenmerken. Een gedeelde identiteit. Dat kan via de paardenwereld of bokscoaching, maar veel mensen zoeken ook identiteit in hun historische en culturele wortels.
Dat is precies waar het boek van Helberg over gaat
Hij schrijft over het ongemak van migranten, hun zoektocht naar identiteit en hoe hij hen daarbij helpt. Hoe fijn moet het zijn voor migranten om zich gesteund en begrepen te voelen door Helberg in hun achtergrond? En hoe belangrijk is het dat hulpverleners oog hebben voor deze kwetsbaarheid van migranten? Ook psychiaters met een Nederlandse achtergrond mogen hun best doen om zich open te stellen en écht in contact te gaan met mensen met een psychische kwetsbaarheid. Hun vooroordelen achter zich te laten en meedenken in een zoektocht naar identiteit.
Helberg past in de herstelbeweging
Als ik lees over de herstelbeweging en hoe die oog heeft voor de omgeving, voor familie en vrienden en minder uitgaat van een biologisch defect dan past Helberg hierbij. Hij heeft oog voor de zoektocht naar identiteit die mensen beleven na het hebben van een psychische crisis. De co-creatie van het verhaal over wie jij bent. De zoektocht naar identiteit is onlosmakelijk verbonden met psychisch welzijn en met het relationele karakter van de mens. Voor gelukkige mensen hebben we een inclusieve samenleving nodig.
Geef een reactie