Jim van Os over de herschrijving van de psychiatrie: “De discussie rond het concept van schizofrenie heeft altijd centraal gestaan in de psychiatrie”.
Hoewel deze discussie voornamelijk is beperkt tot gesprekken tussen psychiaters, moet worden erkend dat het eigenlijk een breder debat is dat verder gaat dan de grenzen van de psychiatrie. Het is hoog tijd dat we het gesprek verbreden.
De grenzen van de “Psychiatrische Blik”
Wat betekent het wanneer de psychiatrie kiest om mentale variaties op een bepaalde manier te bekijken?
Deze “psychiatrische blik” is fundamenteel voor hoe psychiaters de wereld om hen heen waarnemen en beslissingen nemen over wat normaal is en wat niet.
De vraag is of deze blik wel wetenschappelijk onderbouwd is
De verdeeldheid over het concept van schizofrenie blijft bestaan, waarbij ongeveer de helft van de psychiaters voor een verandering van het concept is en de andere helft tegen.
Bijvoorbeeld:
In sommige Aziatische landen is er al een positieve verschuiving opgetreden om de stigmatisering rondom psychische aandoeningen te verminderen, zoals in Japan waar er een naams- én conceptwijziging heeft plaatsgevonden.
Echter, in veel delen van de wereld blijft de psychiatrie ongevoelig voor dergelijke conceptuele verandering.
De mislukking van de wetenschappelijke basis
De huidige discussie over schizofrenie weerspiegelt de bredere problemen in de psychiatrie – problemen die verband houden met de wetenschappelijke basis van het vakgebied.
Waarom:
- Er is een groeiende erkenning van de noodzaak om de epistemologische (kennistheoretische – de vraag wat kennis is en welke kennis juist is) aannames die ten grondslag liggen aan de psychiatrische blik te herzien.
- Er is nog steeds een breed onderliggend geloof dat psychische aandoeningen te reduceren zijn tot “de juiste medicatie voor de juiste hersenziekte”
Dit geloofssysteem, dat vooral wordt aangehangen door de Amerikaanse psychiatrie, blijkt echter niet wetenschappelijk onderbouwd te zijn. Integendeel, na 60 jaar biologisch onderzoek zijn er geen overtuigende biologische verschillen gevonden die deze bewering staven.
Schizofrenie en de nieuwe morele era
Het wordt tijd dat de psychiatrie zichzelf herziet. Door vast te houden aan verouderde en wetenschappelijk niet onderbouwde overtuigingen, zet de psychiatrie zichzelf klem. Er is behoefte aan een nieuwe benadering – een die erkent dat er geen absoluut “juist” of “fout” is in de psychiatrie en die zich openstelt voor een meer agnostische en wetenschappelijke blik.
Het voorbeeld van Japan toont aan dat verandering mogelijk is
Daar heeft de psychiatrische gemeenschap geluisterd naar de behoeften en wensen van patiënten en hun families.
In deze nieuwe morele tijdperk van geneeskunde is het essentieel dat professionals zich richten op het toevoegen van waarde aan het leven van patiënten, in plaats van zich vast te klampen aan achterhaalde concepten.
Conclusie
Psychose en de herschrijving van de psychiatrie:
Het debat rond schizofrenie is slechts het topje van de ijsberg. Het is een symptoom van de bredere problemen in de psychiatrie. Voor een werkelijke verandering moet het vakgebied zijn fundamenten heroverwegen, zijn overtuigingen uitdagen en zich openstellen voor een inclusiever, patiëntgericht en meer wetenschappelijk perspectief.
Wetenschap is ook erkennen dat er veel onzekerheid en niet-weten is. Alleen dan kan de psychiatrie werkelijk waarde toevoegen aan het leven van degenen die zij hoopt te dienen.
Dit artikel is een samenvatting van het Engelstalige artikel: Schizophrenia as a symptom of psychiatry’s reluctance to enter the moral era of medicine, van Jim van Os en Sinan Guloksuz, gepubliceerd in Schizophrenia Research in 2022, zie deze link.
Photo: AI created
Meer lezen over de psychiatrie?
- Salutogenese, belangrijk bij psychosegevoeligheid – Jim van Os
- Weerbaarheid bij psychosegevoeligheid – Jim van Os
- Ecosysteem Mentale Gezondheid (GEM)
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie