We verwelkomen een nieuwe expert in ons eSpreekuur: Timo van Kempen. Timo heeft ruim dertig jaar ervaring in de GGZ als verpleegkundige, sociotherapeut en runningtherapeut. Daarnaast is hij ook opgeleid voor begeleiding op het gebied van levensbeschouwing, zingeving en spiritualiteit. In deze blog stelt hij zich voor.
Op een opname-afdeling maakte ik eens mee dat een man een hele tijd in de binnentuin op zijn ellebogen en knieën zat. Hij zat voorover geleund en drukte zijn rechterwang en rechteroor tegen het gras. Zo zat hij daar een half uur. Vanzelfsprekend vroegen anderen zich af waarom de man daar zo zat.
Een van de hulpverleners vroeg zich af of hij meer medicatie nodig had
Toen ik de man later op de dag vroeg wat hem bezig hield, vertelde hij dat hij in de binnentuin had geprobeerd de aarde en de hemel tegelijk te horen. Het was niet helemaal gelukt maar hij had wel fijne momenten gehad toen hij in de binnentuin op de grond zat.
Het gesprek was prettig en leerzaam. Wie zou het kunnen verzinnen om het gedrag van de man zomaar te problematiseren of zelfs medicatie te willen ophogen? In de reguliere en traditionele psychiatrie heeft men daar wel eens een handje van.
Nadat ik ruim tien jaar als verpleegkundige in de psychiatrie had gewerkt, ging ik in 1998 Theologie en Levensbeschouwing studeren. In de reguliere psychiatrie ontbrak het wat mij betreft té veel aan aandacht voor de zingevende, levensbeschouwelijke en spirituele dimensies van het bestaan. Ik wil best geloven in het bestaansrecht van diagnostiek en de ‘grote psychiatrie’, zoals we tijdens mijn opleiding de zware aandoeningen noemden. Maar daarmee ben je er nog lang niet. Want er is meer tussen hemel en aarde.
Lang niet alle ‘aandoeningen’ zitten slechts en alleen objectiveerbaar ‘tussen de oren’. In tegendeel
Wanneer je iemands ervaringen en gedrag hiertoe beperkt, kun je als hulpverlener de plank flink mis slaan. En iemand van de regen in de drup helpen. En ook al zou iets wél tussen de oren zitten, dan zijn zingeving en spiritualiteit daarmee niet minder belangrijk geworden. Bij het ontstaan van klachten én het ermee omgaan, kan het enorm belangrijk zijn deze levensgebieden niet over het hoofd te zien. Dat is mijn eigen ervaring tenminste. En dit blijkt ook zonneklaar uit de waardering die mensen met bijvoorbeeld een psychosegevoeligheid aan deze onderwerpen toekennen voor hun herstel.
Op afdelingen heb ik vaak meegemaakt dat hulpverleners zich, bij wijze van spreken, gek laten maken door hun eigen ambities, productie-eisen en hun weerstand tegen geloof en spiritualiteit.
Hulpverleners kijken té vaak vooral door hun vooropgezette bril van ziekte en afwijkingen
Zo worden cliënten tot deelnemer van een systeem gereduceerd dat de adem en de open ruimte die nodig zijn voor herstel, als een knellende deken dreigt te smoren.
Ik vind het een slechte zaak dat mensen in de GGZ vaak tegen een muur aanlopen of met een vacuüm te maken krijgen als er juist contact nodig is om hun levensverhaal, levensbeschouwing en spiritualiteit te bespreken en te kunnen ordenen. En deze op een veilige en welkome manier kunnen verbinden met hulpverleners en hun omgeving.
Denkend aan de man die ik destijds op de afdeling sprak nadat hij met zijn oor op het gras had gelegen, had ik bij wijze van spreken hem kunnen zijn. Je hoeft immers niet te zijn niet opgenomen op een afdeling, in de war of psychotisch te zijn om de hemel op aarde te willen ervaren. Het was nota bene de titel van een scriptie die ik 2002 schreef: ‘Waar ligt de ingang van het paradijs?’ En thuis heb ik nog een interessant boekje over dit onderwerp. Hunkering naar heelheid heet het.
Na ruim 30 jaar werken in de GGZ studeer ik inmiddels Spiritual Care aan de VU. Dat zie ik als een prachtige aanvulling op mijn eerdere werk en opleidingen. Ik heb veel en langdurig gereisd, onder andere door het Midden Oosten en Azië en werkte ruim twee jaar in de ambulante en jeugdpsychiatrie in Nieuw Zeeland.
In het buitenland heb ik veel geleerd over andere culturen en religies en verschillende manieren hoe je naar de wereld kunt kijken
Mijn persoonlijke leven kent, zoals dat van iedereen, ups en downs. Er waren stormen en periodes van luwte. Inmiddels ben ik 55 jaar en ben ik blij een bijdrage te mogen gaan leveren aan het online eSpreekuur voor onderwerpen die met een mooi woord ‘existentieel’ worden genoemd en onlosmakelijk zijn verbonden met ieders welzijn.
Timo van Kempen werkt ruim 30 jaar in de GGZ als verpleegkundige, sociotherapeut en running therapeut. Hij is tevens opgeleid voor begeleiding op het gebied van levensbeschouwing, zingeving en spiritualiteit. Heb je een vraag over deze thema’s? Stel hem aan Timo via het eSpreekuur!
Geef een reactie