Mensen vragen François wel eens: ‘Wat is depressie nou eigenlijk?’ Volgens hem laat depressie zich niet vatten in een paar klinische termen. Voor François is depressie geen ziekte, maar een staat van pure wanhoop: het verlies van hoop, richting en betekenis. Het is voor hem niet te reduceren tot een label of behandelprotocol. Depressie is voor hem geen aandoening, maar een diep menselijk fenomeen.
Heb je Zelfmoord-gedachten? www.113.nl, 0800-0113
Zeg François, wat is depressie?
Sinds mijn depressie-boek kom ik wel eens een grappenmaker tegen die met een grote grijns zegt: “Zeg François, niet om het een of ander, maar wat is eigenlijk depressie?” Normaal geef ik dan mijn gewone riedeltje. Maar voor u zal ik het kort houden.
Depressie is geen hersenaandoening, geen geestelijke ziekte, geen chemische onbalans, geen somberheid en ook niet je depri voelen. Wat dan wel? Depressie is wanhoop, overweldigende, hersenkrakende, tot zelfmoord leidende wanhoop. Ik weet eigenlijk niet wat de woorden overweldigend, hersenkrakend en zelfmoord toevoegen. Iedereen die ooit echt wanhopig is geweest, weet dat het rockbottom is en dat je niet lager kan zakken. Depressie is chronische wanhoop (vaak gepaard met paniek).
Al het andere (winterdepressie, je depri voelen of dysthymie) is hiermee vergeleken gezeur, spielerei.
Het is wanhoop
Als je ouders bij de begrafenis van hun kind totaal verslagen en murw gebeukt door woede, hartverscheurende pijn en radeloos verdriet ziet staan en elkaar ziet vastpakken, elkaar ziet vastgrijpen om nooit meer los te laten. Als je hoort dat ze thuisblijven en leven als apathische zombies. Als je dan zo stom bent om het woord depressie in de mond te nemen, dan ben je emotioneel armoedig en begrijp je niks van het leven en niks van mensen. Uit respect voor dat verschrikkelijke leed moet je vooral je mond houden en het enige woord dat je dan kan denken is echt het enige woord dat hiervoor is uitgevonden. En dat woord is wanhoop.
Eerst vechten tegen de wanhoop (explosie), daarna verslagen worden door de wanhoop (implosie). Eerst huilen, kermen, smeken om hulp, agitatie en veel en druk praten. Daarna opgeven, verslagen, apathie, stilte, la-maar, game over. Eerst doodsbang zijn dat deze griezel-gruwel-ellende nooit meer stopt. Daarna 100 procent zeker weten dat deze griezel-gruwel-ellende nooit meer stopt.
Er is geen hoop meer; daarom hebben we dat woord uitgevonden: wan-hoop.
Het woord wanhoop is duidelijk, iedereen weet wat je bedoelt. Maar het woord depressie is een niks-zeggend, technisch, bloedeloos, commercieel, liefdeloos, steriel, laf en vooral schandalig woord, bedacht door psychiaters, artsen en therapeuten die belangrijk willen doen. Depressie is een woord dat beperkt moet blijven tot het dagelijkse weerpraatje (“een depressie boven Schotland”) of kelderende aandelenkoersen.
Nu wordt het duidelijk!
Zodra je begrijpt dat depressie wanhoop is, worden dingen ineens duidelijk. Vier voorbeelden.
Je hoort mensen zeggen “Ik ben een beetje depressief”, en iedereen knikt dan meewarig ja. Geen zinnig mens zou durven zeggen “Ik ben een beetje wanhopig”, want je bent wanhopig of niet. Een beetje wanhopig is apekool, larie, aanstellerij.
Ook is er een serieuze theorie van de psychiatrie dat er zoiets bestaat als een depressie zonder aanwijsbare oorzaak, de zogenaamde endogene depressie. Zeg tegen iemand dat je wanhopig bent, maar dat je niet weet waarom. Huh?
Algemeen wordt nog steeds aangenomen dat depressie een hersenziekte is. Zeg met een stalen gezicht “Wanhoop is een hersenziekte”, en iedereen begint te lachen, en terecht.
En tenslotte zijn duizenden artsen en psychiaters (en hun meer dan een miljoen “patiënten” alleen al in ons land) ervan overtuigd dat je bij depressie het beste antidepressiva kan slikken. Stel, de dokter kijkt u ernstig aan en verklaart: “Ik stel de diagnose vast van Wanhoop, een bekende hersenziekte, en ik schrijf u Antiwanhopiga voor.”
Dit is niet om te lachen. Dit is om te huilen.
Het risico van het woord: depressie
Waarom heeft het woord depressie zoveel succes? Omdat artsen, therapeuten en psychiaters dan net kunnen doen alsof ze je kunnen genezen (kassa). En omdat de farmaceutische industrie dan miljarden kan verdienen (kassa!). Maar nog belangrijker: omdat “patiënten” dan niet verantwoordelijk hoeven zijn voor de (soms zelf veroorzaakte) misère in hun leven. Ze krijgen de diagnose “ziekte” en hoeven niks te veranderen aan hun kloteleven want deskundigen zijn verantwoordelijk voor hun “genezing”. En de griezel-gruwel-ellende gaat door, soms decennia.
Hersenziekte en pillen stigmatiseren en reduceren je tot een zielig slachtoffer.
Is er bewijs? Of niet?
Depressie is een deftig onzinwoord dat niks zegt en alles suggereert. Het is psychiatrisch jargon om de waarheid te verbergen. Net als bijvoorbeeld Bipolaire stoornis, ADHD, Gegeneraliseerde Angststoornis (GAS), en talloze andere DSM-“ziektes”. Zijn er onomstotelijke, wetenschappelijke bewijzen voor deze “ziektes”?
Ik weet het niet. Maar de Hersenstichting weet het wel; volgens hen zijn het allemaal hersenaandoeningen.
En het Nederlands Herseninstituut weet het ook, want depressie is “een van de meest voorkomende en ernstigste hersenaandoeningen”.
Maar wat is er gebeurd?
Als ik zo’n huisarts of psychiater was (en zo handelen ze vrijwel allemaal), dus wanhopige mensen pillen voorschrijven, dan zou ik als psychiater/arts binnen drie weken depressief, eh sorry, ik bedoel wanhopig zijn.
Als je alles een psychiatrische stoornis noemt, dan lijd je aan een psychiatrische stoornis.
M. Scott Peck in People of the lie: “To name something correctly gives us a certain amount of power of it.”
Zodra je weet dat het niet om de stigmatiserende (hersen)ziekte depressie gaat, maar om pure, menselijke wanhoop, vraag je ook niet meer: wat is er mis met jou? Maar: wat is er gebeurd?
Niet de pijn maskeren met pillen, maar de pijn recht in de ogen kijken. We willen en gaan om de pijn heen, maar we moeten helaas door de pijn heen. Dwars door het vuur.
Dezelfde M. Scott Peck in The Road Less Traveled and Beyond: “The truth will set you free, but first it will make you damn mad.”
François de Waal
Meer lezen van François de Waal?
Meer lezen over Depressie en (wan)hoop?
- Hoop hervonden – mijn strijd tegen depressie
- Waar heb je last van bij depressie
- Depressie is een krijsende aap
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Denk je aan zelfmoord?
Denk je aan zelfmoord? Bel of chat met 113 Zelfmoordpreventie.
Dat kan 24 uur per dag. Bel 113 of ga naar www.113.nl.
Geef een reactie