Fotocredits: Pixabay; RosZie
Mijn naam is Ellis, ik ben 30 jaar en werkte tot twee jaar geleden aan een PhD in de arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Na drie intensieve jaren belandde ik thuis met een burn-out. Nu, twee jaar later, zet ik mij graag in voor een herstelproces met meer begrip, (h)erkenning en minder eenzaamheid. Mijn eigen ervaring bracht me ertoe na te denken over herstel en over herstelacademies voor mensen met een burn-out.
(H)erkenning is van groot belang!
Wat ik tijdens mijn burn-out nog niet wist (januari 2024): was dat ‘even uitrusten’ niet bestond, dat herstel nooit een rechte lijn is, en dat het moeilijkste niet alleen de uitputting is, maar ook de eenzaamheid die erop volgt.
In de maanden die volgden, ontdekte ik hoe ingewikkeld burn-out voor de omgeving kan zijn om te begrijpen. Dat ik “er toch zo normaal uitzag”, dat ik “maar even moest bijkomen” of dat ik “misschien gewoon niet op de juiste plek zat”. Het leek alsof niemand echt begreep hoe ingrijpend het was, behalve de mensen die het zelf hadden meegemaakt. Bij hen voelde ik me begrepen; bij hen hoefde ik niets uit te leggen. En juist die herkenning veranderde iets fundamenteels: het gevoel dat ik niet gek was, niet zwak, niet mislukt.
Hoe meer ik hierover las, praatte en reflecteerde, hoe duidelijker het werd: burn-out is niet alleen een individueel probleem, het is een probleem van onze maatschappij en dus zou je verwachten dat we elkaar zouden opzoeken om dit aan te gaan, maar die gemeenschap bestaat nauwelijks. We sturen mensen naar coaches, psychologen, haptonomen, psychiaters en psychosomatisch therapeuten, we geven ze oxazepam en antidepressiva, we vertellen ze dat ze misschien wat meer aan yoga zouden moeten doen, of een hobby zouden moeten zoeken.
De kracht van lotgenotencontact
En alhoewel dit allemaal kan helpen, zou praten met en leren van lotgenoten misschien wel het meest helend kunnen zijn: mensen die zonder uitleg begrijpen wat je doormaakt, die je woorden geven voor wat je voelt, die je laten inzien dat je niet faalt, en die met je mee kunnen lopen in een proces dat veel te vaak alleen wordt gedragen.
Waarom herstelacademies ook voor burn-out een sleutel kunnen zijn
In de geestelijke gezondheidszorg bestaan ze al langer: herstelacademies. Plekken waar mensen vanuit gelijkwaardigheid samen leren, delen, reflecteren en groeien. Niet vanuit het idee dat iemand ‘gerepareerd’ moet worden, maar vanuit het vertrouwen dat iedereen zijn eigen herstelpad kan vormgeven, met steun van anderen die het begrijpen.
Wat een herstelacademie voor burn-out zou kunnen bieden
- Herkenning en een gedeelde taal
Burn-out is moeilijk te beschrijven. Het zit in je lichaam, je zenuwstelsel en in je identiteit. In een herstelacademie ontmoet je mensen die een gevoel van (h)erkenning oproepen. - Veilig leren en experimenteren
Herstel vraagt om het oefenen van nieuwe patronen: grenzen aangeven, rust toelaten, mildheid ontwikkelen. In een groep waarin deelnemers (h)erkenning ervaren, kan dat veilig, zonder oordeel, zonder prestatiedruk. - Kennis die begrijpelijk en toepasbaar is
Als psycholoog en ervaringsdeskundige zie ik hoe weinig echt praktische en toegankelijke informatie er beschikbaar is en hoe overweldigend het kan zijn om je daar alleen doorheen te worstelen. Juist daarom lijkt het me zo waardevol om samen met lotgenoten te leren over stressfysiologie, herstel, energiemanagement en terugvalpreventie, vanuit gedeelde ervaringen. - Een netwerk om op terug te vallen
Burn-out trekt je vaak weg uit je werk, uit sociale rollen; een herstelacademie kan een nieuw soort gemeenschap vormen. - Een plek waar ervaring telt
In onze maatschappij en binnen de geestelijke gezondheidszorg is academische kennis vaak de norm, maar voor burn-out is ervaringskennis minstens zo waardevol.
Waarom ik dit belangrijk vind
Mijn eigen herstel had er heel anders uitgezien als ik eerder mensen had ontmoet die begrepen wat ik doormaakte. Als ik een plek had gehad om met en van elkaar te leren, te delen, en te herstellen in verbinding. Ik geloof dat we als samenleving toe zijn aan een andere manier van omgaan met burn-out. Een manier die minder individualiseert en minder medicaliseert en die meer draait om begrip, verbinding en gedeelde ervaring.
Een uitnodiging
Dit is een idee in ontwikkeling, een beweging die nog vorm dient te krijgen. Mijn hoop is dat we samen kunnen onderzoeken hoe herstelacademies voor burn-out eruit zouden kunnen zien, met ervaringsdeskundigen, psychologen, psychiaters, coaches, werkgevers, en vooral: mensen die het zelf hebben meegemaakt.
Meer lezen over Burn-out of Herstelacademies?
- In de ban van burn-out – Christiaan Vinkers
- Relatie burn-out en psychose – Info van PsychoseNet
- Wat zijn Recovery College’s en herstelacademies? – Info van PsychoseNet
- Hoe werkt een sociale oogsttuin? – verslag in woord en beeld
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
Geef een reactie