Fotocredits: Pixabay free downloads
Wat is lijden, en hoe ga je ermee om? Volgens Pien is dat een heel menselijke vraag. Hoewel lijden bij het leven hoort, gelooft Pien – hoewel ze er nog mee worstelt – dat je ermee kunt leren omgaan. In haar verhaal licht ze dit toe aan de hand van drie vormen van lijden uit het boeddhisme.
”Door te luisteren met kalmte en begrip, kunnen we het lijden van iemand verzachten”
–
Thich Nhat Hanh
Diverse vormen van lijden
We lijden allemaal, dat is onderdeel van ons bestaan. Er zijn uitwassen in lijden, er is langdurig lijden, kort lijden, psychisch lijden, fysiek lijden, onzichtbaar lijden. We willen allemaal van het lijden af! Dat kan niet. Niet helemaal. Hoewel het zeer gerechtvaardigd is om te streven naar verlichting, en oplossingen van eigen of andermans lijden. Dat maakt ons mens. Soms zijn er echter geen oplossingen, of hoort het lijden bij ieder mensenleven.
Door mijn ervaring met zes psychoses, twee vormen van (tergende) tinnitus, acathisie, allerlei angsten, trauma, emotionele verwaarlozing als kind, een ouder die psychische problemen had, ben ik op zoek gegaan om meer te weten te komen over lijden. Ik heb gelezen over verschillende vormen van lijden in het boeddhisme. Er zijn meer vormen, maar er worden drie uitgelicht:
- Het lijden van lijden
- Het lijden van verandering
- Het alomvattend lijden
Drie vormen van lijden in het boeddhisme
Het lijden van lijden
Dit omvat lijden door de pijn van de geboorte, ziekte, ouderdom, dood, maar ook: de normale onplezierige emoties, psychisch lijden, en alle vormen van fysiek lijden.
Het lijden van verandering
“Het lijden van verandering is dat wat plezierig is als het komt, plezierig als het blijft, maar pijnlijk als het ophoudt.” Een voorbeeld is het hebben van een waardevol bezit of gevoel: als men dat niet kan vasthouden of verliest, is er lijden.
Het alomvattend lijden
Dit is het lijden dat we niet zo snel herkennen: het is een smeulend lijden dat zelfs onze mooiste momenten kleurt. Het is de algemene sluimerstand van angst, twijfel, onzekerheid of bodemloosheid. Ergens diep van binnen zijn we bang. Bang dat het leven of het bestaan geen zekerheid kan geven.
Mijn eigen ervaring met lijden
Het lijden van lijden
Tijdens mijn herstel is er vaak een component van psychisch lijden. Door verschillende vormen van trauma ervaar ik psychisch lijden in de vorm van verschillende soorten angst en spanningen. Deze uiten zich weer deels fysiek (tandenknarsen, spierspanning, tinnitus, slaapproblemen). Ik heb acathisie (bewegingsdrang), een bijwerking die schaamte, onrust en stress veroorzaakt.
Het lijden van verandering
Past goed bij mijn ervaring met psychose. De psychische ontregelingen brengen een plotselinge, ingrijpende verandering en een herstelfase met zich mee. Mijn herstel is het opnieuw uitvinden van mezelf. Ik heb dingen achtergelaten, ik ervaar verlies (van werkzaamheden, ambities, toekomstvisies, relaties, hobby’s, vaardigheden) of rouw. Mijn zelfbeeld is veranderd: angsten voor wat er gebeurd is en wat er komen gaat. Ze spelen door mijn herstel heen en zorgen voor psychisch lijden. Een wankele kinderbasis zorgt voor extra gevoeligheid en angst voor verandering.
Waar is mijn houvast? (Alomvattend lijden)
Het alomvattend lijden raakt aan mijn sluimerende angsten dat alles kan en gaat veranderen: het ouder worden, angst om nog meer gezondheid te verliezen, nog een psychose, gebrek aan zekerheid en vastigheid van het leven.
Wat hielp mij bij lijden?
Ik worstel er nog mee, maar voor mij nu of in het verleden: creativiteit, sport, meditatie, contacten, wandelen, schrijven, zingen, muziek maken, vrijwilligerswerk. Verder maakte ik deze lijst wat mij geholpen heeft of anderen mogelijk helpt zoals bijvoorbeeld: aanvaarding dat je lijd en dat er lijden is.
- Zelfcompassie
- Perspectief
- Begrip
- Kunnen ventileren
- De kleine dingen
- Beweging
- Contact en connectie
- Zelfinzicht
- Balans
- Spiritualiteit
“The source of love is deep in us and we can help others realize a lot of happiness. One word, one action, one thought can reduce another person’s suffering and bring that person joy.”
–
Thich Nhat Hanh
Pien is al 25 jaar bij een GGZ instelling en heeft ervaringen met psychoses, emotionele verwaarlozing, tinnitus en trauma. Ze schrijft sinds 2013 blogs voor psychosenet over verschillende onderwerpen. Ze is nu in herstel van een zware zesde psychose.
Meer lezen van Pien?
- Lees hier al haar verhalen op een rij!
Meer lezen over Boeddhisme en/of Lijden?
- Een verstrooide Boeddha – en het Achtvoudige Pad naar de Verlichting
- Wat is psychisch lijden en wat doe je er aan?
- Alles over boeddhisme
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie