Mijn partner vertelde me vandaag dat hij al een tijdje dingen ziet die er niet zijn, zoals kleine katjes die leeuwen worden. Hij beseft dat het geen realiteit is.
Moet hij hiervoor een arts of psychiater raadplegen?
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Is bezoek aan een psychiater nodig bij deze hallucinaties?
Vraag
Antwoord
Beste X.,
Dank voor je vraag!
Het is heel begrijpelijk dat je schrikt als je partner ineens vertelt dat hij dingen ziet die er niet zijn. Kleine katjes die leeuwen worden… dat zijn geen gewone waarnemingen natuurlijk. Maar het feit dat hij zelf doorheeft dat het niet echt is, dat is wel belangrijk. Dat heet inzicht — en dat maakt nogal verschil.
Kijk, als iemand hallucineert en zich er niet bewust van is, dan zie je vaak dat realiteit en verbeelding door elkaar beginnen te lopen. Dan kan iemand echt verward raken. Maar als iemand zélf zegt: ik zie het wel, maar ik wéét dat het niet klopt — dan zit je in een heel ander domein. Denk aan psychosegevoeligheid in de milde stand, of misschien overprikkeling, slaaptekort, stress, of gewoon een brein dat op bepaalde momenten creatief uit de bocht vliegt. Dat kán, zonder dat het meteen ‘ziek’ is.
Moet je dan meteen naar een arts of psychiater rennen? Nee hoor. Tenminste… niet als hij verder helder is, functioneert, niet angstig of suïcidaal is, en z’n leven gewoon op de rails houdt. Maar je wilt natuurlijk wel snappen wat hier gebeurt. Dus de vraag is: hoe gaat het verder met hem? Hoe slaapt hij? Is er veel stress? Middelen gebruikt? Slaat hij misschien signalen van overbelasting over? Want dit soort dingen zie je ook weleens bij mensen die te lang doorrennen, of bij wie het innerlijke kompas in de war is geraakt.
Je zou dus samen kunnen kijken: wat zegt dit eigenlijk? Wat wil z’n systeem misschien kwijt? En hoe kun je daar zonder paniek en met nieuwsgierigheid naar luisteren? Als het vaker voorkomt, intenser wordt, of z’n grip op de werkelijkheid begint af te nemen, ja dan is het tijd om hulp in te schakelen. Maar dan nog: zie dat als een uitnodiging tot betekenis geven, niet als een “oh jee hij is gek aan het worden”-moment.
Er zijn ook ervaringsdeskundigen en hulpverleners die hier op een heel menselijke manier mee om kunnen gaan. Niet meteen met pillen of DSM-diagnoses zwaaien, maar luisteren. En als het fijn is om er even met iemand over te sparren: de PsychoseNet-chat is open.
En voor jou als partner geldt ook: let op je eigen stresslevel. Je mag best schrikken, maar blijf ademen. Je partner is nog steeds wie hij is. Hij maakt iets bijzonders mee — en jullie mogen daar samen een weg in vinden. Oók als het soms een beetje buiten de lijntjes kleurt.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 5 augustus 2025
