Bipolariteit óf stemmingswisselingen als gevolg van wisselende schildklierfunctie?

Antwoord

Beste N.,

Dank voor je vraag! Wat fijn dat je zo precies terugkijkt en het verband legt tussen energiehuishouding, schildklier en bipolaire gevoeligheid. Dat is precies de goede nieuwsgierigheid. Het idee “bipolariteit zit in de hersenen en klaar” is eigenlijk te smal. Je brein is onderdeel van een lichaam met hormonen, metabolisme, slaap- en dag-nachtritmes. Als die orkestbak vals speelt, kan de melodie in je stemming gaan zwabberen.

De schildklier is in dat orkest een dirigent van tempo. Te snel (hyper) geeft onrust, weinig slapen, opgejaagd gevoel, soms overschatting en hartkloppingen. Te traag (hypo) geeft traagheid, somberte, koude handen/voeten, droge huid, obstipatie. Dat lijkt verdacht veel op respectievelijk hypomanische en depressieve kanten van bipolaire gevoeligheid. Dus ja: wisselende schildklierfunctie kan de stemming meekleuren of zelfs uitlokken. Andersom kan slaapgebrek en stress de schildklierwaarden tijdelijk ‘raar’ laten doen. En één afwijkende T3/T4 met daarna “weer normaal” komt best vaak voor; daarom is herhalen en het plaatje door de tijd veel waardevoller dan een momentopname.

Hoe onderzoek je dit zinnig zonder in het alternatieve supplementen-circus te belanden? Het meest informatief is een nuchter, ochtendlab dat je twee keer herhaalt met 6–8 weken ertussen terwijl je in die periode je slaap en belastbaarheid zo stabiel mogelijk houdt. Dan kijk je in elk geval naar TSH en vrij T4; vrij T3 kan helpen als je het gevoel hebt dat de omzetting hapert; antistoffen (anti-TPO, bij voorkeur ook anti-Tg) zeggen iets over een auto-immuuncomponent; en als je diagnostisch toch bezig bent: ijzerstatus met ferritine, B12, vitamine D, HbA1c, natrium/kalium en een simpel bloedbeeld. Waarom die extra’s? Omdat “het altijd koud hebben” en moeheid ook bij ijzer/B12-tekort of energieverbrandingsissues passen, en je wil niet tunnelzien op alleen de schildklier. Belangrijk: doe zo’n set dus twee keer, op ongeveer hetzelfde moment van de dag, en noteer ernaast je slaapduur, cafeïne, stressniveau en eventuele cyclus/overgangsverschijnselen. Je zit in de leeftijd waarin de overgang ook ritmes kan verstoren.

Nog twee nuances die vaak over het hoofd worden gezien. Eén: lithium kan hypothyreoïdie veroorzaken of verergeren; als je ooit lithium gebruikt(e), hoort periodieke TSH-check daar standaard bij. Twee: bij subklinische afwijkingen (TSH nét afwijkend, FT4 normaal) is het soms zinvoller om eerst je kwetsbaarheden aan te pakken die stemmingsschommelingen triggeren: absoluut stabiele slaaptijden, licht in de ochtend, vaste eet- en beweegmomenten, matig met alcohol/cafeïne, en rust in de avond. Dat klinkt saai, maar bij bipolaire gevoeligheid is slaap/ritme de hoofdschakelaar; als die goed staat, zie je pas eerlijk wat de schildklier bijdraagt.

Wat je uiteindelijk wilt is onderscheid maken tussen drie scenario’s: er ís een duidelijke schildklierstoornis en die vraagt behandeling; er is geen stoornis, maar wel een kwetsbaar ritme dat bipolaire gevoeligheid triggert; of het is allebei een beetje en je pakt beide aan. Dat doe je het best door data te combineren: twee keer degelijk lab, plus een simpele daglog van 4–6 weken met slaapuren, energie, stemming, onrust, hartkloppingen, temperatuurbeleving. Het haalt de mist uit het verhaal en voorkomt dat je op basis van één uitschieter een diagnose of juist geruststelling krijgt die niet klopt.

Kortom: het kán de schildklier zijn, het kán de regiekamer van je ritme zijn, en vaak praten die twee met elkaar. Onderzoek kalm, twee meetmomenten, en bescherm je slaap. Dán wordt het plaatje helder en kun je gericht kiezen wat zinvol is.

Hope this helps,

Greetz Jim

Meer informatie