Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Hoi Jim,
Een paar jaar geleden heb ik een psychose gehad, en toen had ik ook schokjes in mijn hoofd (brain zaps).
Waar komen brain zaps vandaan en wat had ik ertegen kunnen doen? Ontstaan ze door medicatie of door de aandoening?
Met vriendelijke groet,
R.
Hey R., dank voor je vraag!
Die schokjes in je hoofd, of brain zaps zoals veel mensen ze noemen, zijn echt iets waar veel mensen na een psychose of rondom medicatie mee te maken hebben. Het voelt vaak alsof er een soort miniblitspje door je hoofd schiet, of een elektrische tik die heel kort aanwezig is. Best een vreemd en soms eng gevoel, zeker als je niet weet waar het vandaan komt.
In de basis gaat het niet om hersenschade of een aandoening op zichzelf, maar om een zenuwstelsel dat aan het bijstellen is. Brain zaps zien we vooral als er iets verandert in de balans van bepaalde systemen in de hersenen: serotonine, GABA, noradrenaline. Dat kan gebeuren na of tijdens afbouw van antidepressiva, antipsychotica, benzo’s, of soms juist in herstel na een zware ontregeling zoals een psychose. Het brein probeert dan opnieuw zijn ritme te vinden, en dat kan zich uiten in die rare schokjes.
Veel mensen schrikken ervan omdat het zo lichamelijk voelt, maar in de regel is het een teken van herstelbewegingen in het zenuwstelsel, niet van achteruitgang. Meestal worden de zaps minder als er weer stabiliteit komt: vaste slaap, geen grote medicatieveranderingen, minder stress op het systeem, ritme in je dag. En soms verdwijnen ze vanzelf als het brein zich weer een beetje herstelt van alles wat er gebeurd is.
Als het bij jou gebeurde direct na medicatie stoppen of wisselen, dan past het precies in dat plaatje van neurotransmitters die opnieuw hun evenwicht zoeken. Als het gebeurde in de periode na de psychose zonder medicatiewijziging, dan is het vaak gewoon een hyperalert zenuwstelsel dat nog moet kalmeren.
Wat je eraan kunt doen is eigenlijk vooral het zenuwstelsel rust geven: goed slapen, prikkels doseren, niet te veel tegelijk willen, ritme in je dagen. En als je ooit weer medicatie afbouwt, doe dat langzaam en in hele kleine stapjes, want te snelle afbouw vergroot de kans op dit soort sensaties.
Het goede nieuws: brain zaps zijn vervelend maar ongevaarlijk, en ze horen bij herstel, niet bij schade.
Hope this helps,
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
