Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Waarom komt steeds die downperiode terug?

Vraag

Mijn diagnose is schizoaffectieve stoornis en ik gebruik medicijnen.

Waarom komt toch steeds die downperiode terug? Ik ben dan erg achterdochtig en denk dat ik altijd belazerd word.

Antwoord

Hey I., dank voor je vraag!

Ja, die terugkerende downperiodes… frustrerend hè? Je denkt: ik slik die pillen braaf, ik hou me rustig, en tóch komt die donkere golf weer terug. Net als je dacht dat het wat stabieler werd. En dan die achterdocht erbij — alsof je brein op zo’n moment alleen nog maar in complotten kan denken. Heel menselijk, maar ook heel zwaar.

Nou, laat ik meteen dit zeggen: dat je die periodes hebt, betekent niet dat je faalt of dat de medicatie niks doet. Het betekent wél dat je blijkbaar nog kwetsbaar bent in je stemming en je betekenisbeleving — dus in hoe je dingen ervaart, inschat, voelt en duidt. Dat is bij schizoaffectieve gevoeligheid (om die term maar even te gebruiken) eigenlijk de kern: de afwisseling van betekenisontregeling (zoals wantrouwen of paranoia) én stemmingsproblemen (zoals die down).

En waarom blijft dat terugkomen? Nou… de medicatie kan misschien de scherpe randjes eraf halen, maar het verandert niks aan de onderliggende gevoeligheid, aan je levensverhaal, aan je dagelijkse stress, aan eenzaamheid of spanning, of aan onverwerkt trauma. Het dempt misschien de storm een beetje, maar de wind waait nog gewoon.

Wat je nodig hebt — denk ik — is niet nóg een pilletje erbij of de zoveelste diagnose, maar een manier om te leren leven mét die gevoeligheden. Dat kan via lichaamsgerichte therapie, of iets als mindfulness, of zelfs werken met een ervaringsdeskundige. Iemand die je helpt herkennen: ah, daar komt die golf weer… wat gebeurt er dan in mij, hoe blijf ik erbij, wat werkt om mezelf niet te verliezen?

En ook: wat zet die achterdocht precies aan? Is het vermoeidheid, overweldiging, slecht slapen, of een bepaalde herinnering? Daar zit vaak goud in verstopt. Want achter achterdocht zit meestal een diep verlangen om je veilig te voelen. Om te kunnen vertrouwen. Maar als je in je leven keer op keer belazerd of gekwetst bent… ja, dan schiet je systeem gewoon sneller in standje ‘wanneer gaat dit weer mis?’. Heel begrijpelijk, alleen niet helpend op de lange termijn.

Mijn tip: zoek iemand op die met jou dat landschap leert verkennen. Iemand met hart, met tijd, met ervaring in het werken met stemmings- en psychosegevoeligheid. En denk ook eens aan social holding of een resourcegroep.

Je bent gevoelig. En daar kun je mee leren leven — al is het een hobbelige weg.

Hope this helps,

Greetz Jim

Meer informatie

Disclaimer

Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts

Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.


Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet

Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.

Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.

Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.

Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?

  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
    Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
    Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.

Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?

  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.

Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?

Beantwoord door: Jim van Os op 2 juli 2025

Gerelateerd

Meer over

Psychosegevoeligheid
schizoaffectieve stoornis

Lees ook