Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Hoe bouw ik lorazepam af na een jaar ‘zo nodig’ gebruik?

Vraag

Ik gebruik ruim een jaar lorazepam 1 mg (halve tablet) ‘zo nodig’ voor mijn depressie en tinnitus. Ik wil er nu mee stoppen.

Moet ik dit langzaam afbouwen, en hoe doe ik dat dan?

Antwoord

Hey J., dank voor je vraag!

Goed dat je dit oppakt. Lorazepam is een fijne helpende pleister bij onrust en zwaarte, maar na een jaar raakt je brein eraan gewend en dan wordt stoppen vaak een kunstje van geduld, structuur en een beetje zen. Zeker met tinnitus op de achtergrond, want die kan tijdens afbouw even extra zeuren. Geen paniek: met een slim plan en traag tempo kom je er meestal netjes doorheen.

Wat ik zou doen is eerst orde scheppen. Je gebruikt nu zo nodig een halve tablet van 1 mg. Probeer daar een vaste dagdosis van te maken die past bij je werkelijke gebruik, bijvoorbeeld 0.5 mg per dag op een vast tijdstip, en stabiliseer daarop twee tot vier weken. Dat geeft je zenuwstelsel rust en voorspelbaarheid. Voel je je daarop redelijk oké, dan kun je gaan afbouwen met kleine stapjes. Denk aan 5 tot 10 procent van de actuele dosis per stap, met minstens twee weken ertussen, langer als je klachten hebt. Voorbeeldje: van 0.5 mg ga je naar 0.45 mg, dan 0.4 mg, 0.35 mg, 0.3 mg, 0.25 mg, 0.2 mg, 0.17 mg, 0.14 mg, 0.125 mg, 0.1 mg, 0.08 mg, 0.06 mg, 0.04 mg, 0.025 mg en dan uitfaden. Klinkt pietluttig, maar je hersenen houden van pietluttig als het om benzodiazepinen gaat. Je kunt dit doen met breken, maar voor de kleine stapjes is dat lastig; vraag je apotheker naar een vloeibare formulering of overweeg taperingstrips voor de laatste en moeilijke stapjes. Let op: niet alle zorgverzekaars vergoeden taperingstrips. Alternatief is héél langzaam afbouwen met wat grotere stapjes via commercieel beschikbare doseringen, met lange tussenpozen, of tijdelijk overschakelen op een vloeibare formule als die beschikbaar is.

Omdat voorschrijven van strips je huisarts soms hoofdpijn geeft: je kunt een afbouwadvies laten maken via de Regenboog Apotheek. Je krijgt dan per mail een helder schema dat je huisarts alleen nog hoeft te tekenen. Wel zo relaxed als je samen aan hetzelfde touwtje trekt.

Afbouwregels die vaak helpen: niet versnellen op een goede dag, niet forceren op een slechte dag. Als je klachten krijgt, doe een plateau in plaats van terug te verhogen. Blijf bv. één tot drie weken op dezelfde dosis, laat je systeem bijtrekken en hervat dan met kleinere stapjes. En omdat je 65+ bent is extra langzaam het devies; oudere hersenen reageren gevoeliger, en we willen geen valpartijen of mist in je hoofd. De Ashton-manual is wereldwijd de klassieker voor benzodiazepine-afbouw, kijk daar ook eens.

Tinnitus en depressieve gevoeligheid vragen ondertussen om een steunend pakketje. Denk aan mindfulness en ACT-achtige oefeningen om het geluid en de somberte minder de regie te geven, ademwerk of TRE om je systeem te ontladen, lichaamsgerichte psychotherapie of IPT als je daar toegang toe hebt, en exposure in mini-hapjes richting dingen die je bent gaan vermijden. Voor tinnitus helpt vaak een combinatie van geluidsverrijking, acceptatiegerichte oefeningen en stressreductie. Het doel is niet het geluid wegtoveren, maar jij weer de baas. Klinkt flauw, werkt echt.

Als je tijdens het traject merkt dat je depressieve of angstige klachten flink opleven, zie dat niet meteen als bewijs dat je zonder medicatie niet kan. Placebo en verwachtingsdingen spelen ook mee en het brein moet herkalibreren. Richt je op weerbaarheid en betekenis, en gebruik therapie, groepjes en ervaringskennis als brandstof. Herstel is minder een trucje van pillen en meer een leerproces van stapjes zetten waar je niet echt zin in hebt, ik weet het, maar daar zit net die winst.

Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder. Je kunt ook terecht op onze chat voor meer intensief contact.

Greetz Jim

Meer informatie

Disclaimer

Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts

Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.


Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet

Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.

Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.

Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.

Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?

  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
    Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
    Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.

Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?

  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.

Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?

Beantwoord door: Jim van Os op 8 oktober 2025

Gerelateerd

Meer over

Afbouwen
Lorazepam
Medicatie

Lees ook