Ik gebruik ruim een jaar lorazepam 1 mg (halve tablet) ‘zo nodig’ voor mijn depressie en tinnitus. Ik wil er nu mee stoppen.
Moet ik dit langzaam afbouwen, en hoe doe ik dat dan?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik gebruik ruim een jaar lorazepam 1 mg (halve tablet) ‘zo nodig’ voor mijn depressie en tinnitus. Ik wil er nu mee stoppen.
Moet ik dit langzaam afbouwen, en hoe doe ik dat dan?
Hey J., dank voor je vraag!
Goed dat je dit oppakt. Lorazepam is een fijne helpende pleister bij onrust en zwaarte, maar na een jaar raakt je brein eraan gewend en dan wordt stoppen vaak een kunstje van geduld, structuur en een beetje zen. Zeker met tinnitus op de achtergrond, want die kan tijdens afbouw even extra zeuren. Geen paniek: met een slim plan en traag tempo kom je er meestal netjes doorheen.
Wat ik zou doen is eerst orde scheppen. Je gebruikt nu zo nodig een halve tablet van 1 mg. Probeer daar een vaste dagdosis van te maken die past bij je werkelijke gebruik, bijvoorbeeld 0.5 mg per dag op een vast tijdstip, en stabiliseer daarop twee tot vier weken. Dat geeft je zenuwstelsel rust en voorspelbaarheid. Voel je je daarop redelijk oké, dan kun je gaan afbouwen met kleine stapjes. Denk aan 5 tot 10 procent van de actuele dosis per stap, met minstens twee weken ertussen, langer als je klachten hebt. Voorbeeldje: van 0.5 mg ga je naar 0.45 mg, dan 0.4 mg, 0.35 mg, 0.3 mg, 0.25 mg, 0.2 mg, 0.17 mg, 0.14 mg, 0.125 mg, 0.1 mg, 0.08 mg, 0.06 mg, 0.04 mg, 0.025 mg en dan uitfaden. Klinkt pietluttig, maar je hersenen houden van pietluttig als het om benzodiazepinen gaat. Je kunt dit doen met breken, maar voor de kleine stapjes is dat lastig; vraag je apotheker naar een vloeibare formulering of overweeg taperingstrips voor de laatste en moeilijke stapjes. Let op: niet alle zorgverzekaars vergoeden taperingstrips. Alternatief is héél langzaam afbouwen met wat grotere stapjes via commercieel beschikbare doseringen, met lange tussenpozen, of tijdelijk overschakelen op een vloeibare formule als die beschikbaar is.
Omdat voorschrijven van strips je huisarts soms hoofdpijn geeft: je kunt een afbouwadvies laten maken via de Regenboog Apotheek. Je krijgt dan per mail een helder schema dat je huisarts alleen nog hoeft te tekenen. Wel zo relaxed als je samen aan hetzelfde touwtje trekt.
Afbouwregels die vaak helpen: niet versnellen op een goede dag, niet forceren op een slechte dag. Als je klachten krijgt, doe een plateau in plaats van terug te verhogen. Blijf bv. één tot drie weken op dezelfde dosis, laat je systeem bijtrekken en hervat dan met kleinere stapjes. En omdat je 65+ bent is extra langzaam het devies; oudere hersenen reageren gevoeliger, en we willen geen valpartijen of mist in je hoofd. De Ashton-manual is wereldwijd de klassieker voor benzodiazepine-afbouw, kijk daar ook eens.
Tinnitus en depressieve gevoeligheid vragen ondertussen om een steunend pakketje. Denk aan mindfulness en ACT-achtige oefeningen om het geluid en de somberte minder de regie te geven, ademwerk of TRE om je systeem te ontladen, lichaamsgerichte psychotherapie of IPT als je daar toegang toe hebt, en exposure in mini-hapjes richting dingen die je bent gaan vermijden. Voor tinnitus helpt vaak een combinatie van geluidsverrijking, acceptatiegerichte oefeningen en stressreductie. Het doel is niet het geluid wegtoveren, maar jij weer de baas. Klinkt flauw, werkt echt.
Als je tijdens het traject merkt dat je depressieve of angstige klachten flink opleven, zie dat niet meteen als bewijs dat je zonder medicatie niet kan. Placebo en verwachtingsdingen spelen ook mee en het brein moet herkalibreren. Richt je op weerbaarheid en betekenis, en gebruik therapie, groepjes en ervaringskennis als brandstof. Herstel is minder een trucje van pillen en meer een leerproces van stapjes zetten waar je niet echt zin in hebt, ik weet het, maar daar zit net die winst.
Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder. Je kunt ook terecht op onze chat voor meer intensief contact.
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?