Is medicatie nodig bij een psychotische depressie?

Antwoord

Hey F., dank voor je vraag!

Fijn dat je het zo nuchter neerlegt: je had 8 jaar geleden een psychotische depressie en je vraagt of je daar per se medicatie voor moet blijven gebruiken, zeker omdat je destijds maar weinig medicatie hebt gehad. Het korte antwoord is geruststellend: nee, je hoeft niet automatisch levenslang medicatie te gebruiken als je één episode hebt gehad en sindsdien stabiel bent. Jouw brein heeft laten zien dat het stemmings- en psychosegevoelig is, maar de vraag is vooral hoe het sindsdien met je gaat, welke triggers bij jou een rol spelen, en hoe je je herstelspieren traint in het dagelijks leven. Als je na 8 jaar goed vaart zonder vaste medicatie, dan is dat al een heel sterk signaal dat zonder óók kan, mits je een slim vangnet en een plan hebt.

Psychotische depressie is een mix van diepe somberte met realiteitsverlies in de betekenisgeving. Dat is heftig, maar het is ook iets waar mensen van herstellen en vervolgens jarenlang goed kunnen functioneren. Medicatie is dan gereedschap dat je in acute fasen inzet of tijdelijk in de nazorg om je brein weer in rust te krijgen. Het is geen identiteitskaart. Veel belangrijker op de lange termijn is dat je je gevoeligheid kent: slaap, stress, seizoenen, middelen, relatiegedoe, overwerk, sociale isolatie, digitaal nachtbraken, dat soort dingen. Daar zit de winst.

Als je ooit wél weer medicatie nodig mocht hebben, hou dan het principe aan van de minimale effectieve dosis, zo kort als redelijkerwijs kan, en pas op voor polyfarmacie. Medicatie werkt het beste als je er opportunity naast zet: ritme, zingeving, micro-activatie, therapie die je weerbaarheid bouwt. En als je in de toekomst een middel zou willen afbouwen of switchen, doe dat hyperbolisch: hoe lager je komt, hoe kleiner de stapjes en hoe langer de pauzes.

Nog twee realistische kanttekeningen over medicatie die vaak helpen om de ruis in je hoofd te verminderen. Eén: we overschatten soms wat pillen alleen kunnen en onderschatten het placebo- en contexteffect. Opknappen gaat vaak samen met hoop, structuur en betekenis. Twee: als het minder gaat, is de reflex al snel om te verhogen of te wisselen, maar na de eerste periode komt effect vaak niet meer van méér van hetzelfde. Soms werkt juist een nieuwe schok in je systeem, en die kan ook komen van iets niet-farmacologisch: een strak slaapregime, andere dagindeling, meer daglicht, een resourcegroep die met je meedenkt.

Omdat je ooit psychotische kenmerken hebt gehad, nog dit: als je merkt dat er weer milde wantrouwige gedachten, rare betekenisflitsen of nachtelijke paniekmomenten sluipen in je dagen, wacht dan niet tot het huis in brand staat. Spreek met je huisarts of behandelaar af wat je vroege waarschuwers zijn en welke eerste stappen jij en je omgeving nemen. Dat kan variëren van een week 100 procent slaaphygiëne met vaste tijden en prikkelbudget, tot een paar extra sessies bij je therapeut, tot tijdelijk iets farmacologisch in minimale dosis.

Samengevat: gezien het tijdsverloop is zonder medicatie beslist een serieuze optie, zolang jij je gevoeligheid kent, een vroegsignalenplan hebt en je dagelijkse leefstijl ziet als je belangrijkste medicijn. Als het leven toch een bocht maakt, heb je altijd de vrijheid om tijdelijk wél iets in te zetten, bij voorkeur minimaal en doelgericht. Jij bent niet je diagnose en niet je medicijn, jij bent de kapitein die het roer leert bedienen.

Hope this helps, en kijk ook even verder bij de informatie hieronder.

Succes!

Jim

Meer informatie