Op het moment gebruik ik 40 mg sertraline, en voor het slapengaan nog 0,5 mg lorazepam.
Ik wil van de lorazepam af, omdat ik denk dat de twee middelen elkaar in de weg zitten, qua (bij)werkingen. Of elkaar misschien versterken?
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Is de combinatie van sertraline en lorazepam mogelijk?
Vraag
Antwoord
Beste O.,
Dank je wel voor je vraag!
Goede en heel logische vraag trouwens, want het voelt soms alsof medicatie elkaar kan tegenwerken of juist versterken. En dan ga je twijfelen: zit dit elkaar niet in de weg? Is het misschien juist door die lorazepam dat de sertraline niet optimaal werkt… of andersom?
Laat ik het meteen helder zeggen: sertraline en lorazepam zitten elkaar niet inhoudelijk in de weg. Ze blokkeren elkaars werking niet en ze maken elkaar ook niet onschadelijk. Ze doen gewoon allebei hun eigen ding. Sertraline bouwt langzaam een stemming- en angstregulerend effect op. Lorazepam geeft een korte demping van spanning om te kunnen slapen. Die twee botsen niet op receptor-niveau.
Wat wél gebeurt, en dat is waarschijnlijk waar jouw gevoel vandaan komt, is dat lorazepam op de langere termijn een soort sluier over je natuurlijke slaap en angstregulatie legt. Je eigen systeem raakt dan een beetje gewend aan dat duwtje van buitenaf. En dat kan het effect van sertraline als het ware maskeren, zonder dat het echt wordt tegengewerkt. Je voelt dan minder goed wat je eigen herstelvermogen doet en je attribueert ongemakken sneller aan de combinatie, terwijl het vooral de benzo is.
Daarnaast is 0,5 mg lorazepam op zich niet een heel hoge dosis, maar omdat het kortwerkend is, kan het juist in de tweede helft van de nacht onrust of lichte ontwenning geven. Veel mensen denken dan: zie je wel, de medicijnen botsen. Maar nee… dat is gewoon lorazepam die kort werkt.
Dat je er graag vanaf wilt, dat snap ik helemaal. Lorazepam is bedoeld voor kort gebruik, want op de lange duur kan het juist slapeloosheid en angst in stand houden. De truc is nu: rustig, heel rustig afbouwen. En daarbij niet meteen verwachten dat de slaap dan meteen vanzelf komt. Je systeem moet zich herijken. Dat kan even duren.
Bij afbouw kun je denken aan iets als het Ashton Manual en heel kleine stapjes. Soms helpt het om over te stappen op diazepam om langzamer te kunnen afbouwen, maar dat hoeft niet als 0,5 mg lorazepam jouw enige dosis is. Je kunt ook die 0,5 mg in kleine stapjes knippen, bijvoorbeeld door te werken met een deelbare tablet of druppels.
En dan komt het andere deel van het verhaal: als je sertraline goed lijkt te werken, dan kun je er ook op vertrouwen dat je angstgevoeligheid op langere termijn beter gedragen wordt door je eigen systeem. En daar wil je uiteindelijk heen. Dus het klopt: je moet die benzo niet eindeloos blijven gebruiken, maar nee… de combinatie is niet gevaarlijk of verkeerd.
Hou bij afbouwen rekening met mogelijke opstartontregeling: lichte slapeloosheid, spanning, wat nerveuze sensaties. Dat is niet gevaarlijk, maar het vraagt wel aandacht voor ritme, wandelen, warme routine voor je gaat slapen, eventueel mindfulness of ademhaling (ACT-achtige oefeningen kunnen ook rust geven).
Je kunt dit echt. En je hoeft het niet morgen al op te lossen. Stapjes zijn prima.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHEDELICA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 7 december 2025
