Beste Jim van Os,
Beïnvloeden SSRI’s en oestrogeensuppletie elkaar?
Hoe zou je hier rekening mee kunnen houden?
Dank je wel!
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beïnvloeden SSRI’s en oestrogeensuppletie elkaar?
Vraag
Antwoord
Beste B., dank voor je vraag!
Ja, goeie — die komt vaker voorbij, zeker bij vrouwen die óf in een hormonale overgang zitten óf al bezig zijn met oestrogeensuppletie en dan ook nog een SSRI slikken (of andersom). En daar is inderdaad iets gaande, al is het geen zwart-witverhaal.
Oestrogenen beïnvloeden de serotoninehuishouding — ze zorgen voor méér serotonineaanmaak, méér serotoninereceptoren én minder afbraak. Dus stel je slikt een SSRI (die de heropname van serotonine blokkeert) én je neemt oestrogeen, dan kan dat bij elkaar dus een optelsom worden. In de praktijk betekent dat: je zou gevoeliger kunnen zijn voor bijwerkingen van de SSRI (denk aan misselijkheid, trillerigheid, slapeloosheid, onrust). Andersom zie je soms dat oestrogeensuppletie juist zorgt dat een SSRI wat beter werkt, omdat de serotonineomgeving gunstiger wordt.
Belangrijk: het effect verschilt enorm per persoon. Er zijn vrouwen die zich met alleen SSRI’s duf en afgevlakt voelen, en met een beetje oestrogeen erbij ineens weer ‘aan’ gaan. Er zijn er ook die juist overprikkeld raken door de combi. Dus het blijft finetunen — een soort hormonale en neurochemische dans waarbij jij de choreograaf moet zijn (en liefst niet je arts alleen).
Wat helpt? Nou, laag insteken met dosering, langzaam opbouwen, en heel goed je cyclus (of wat daar nog van over is) volgen. Want de ene week ben je een vlinder, de andere een rotsblok — en daar moet je je behandeling een beetje op leren afstemmen. En als je merkt dat je stemming enorm schommelt rond de luteale fase, denk dan niet alleen aan serotonine, maar ook aan progesterontekorten. Dat stuk wordt vaak vergeten.
En dan nog even praktisch: SSRI’s kunnen via leverenzymen (zoals CYP2C19) de oestrogeenstofwisseling beïnvloeden — of andersom. Dus als je bijwerkingen krijgt die niet te plaatsen zijn (zoals rare maagklachten, plots hevige PMS, of juist uitblijvende cyclus), laat je dan niet afschepen met “het zit tussen de oren”, maar ga na of je lichaam misschien op één van beide middelen net wat te sterk reageert.
Kortom: het kan elkaar beïnvloeden, ja. Maar of dat positief of negatief uitpakt, hangt helemaal van jouw lijf af. Houd je dagboekje bij, bouw langzaam op, en neem geen genoegen met standaardprotocollen. Je lijf weet de weg — en als je goed luistert, fluistert het ‘t je vaak al toe.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 26 juni 2025
