In hoeverre vertel je je werkgever over je psychische kwetsbaarheid? Openheid op de werkvloer start met een prachtig ervaringsverhaal van Stella. “Openheid is niet de heilige graal, er zijn ook risico’s aan verbonden.”
Mijn oog valt op een bericht op het portaal van mijn werkgever.
Het bericht pleit voor openheid over psychische problematiek op het werk en voor de-stigmatisering
Voor een open cultuur waarin een ieder zichzelf kan zijn, met eigen talenten en beperkingen, uit te dragen door teams en managers. Werknemers die met persoonlijke verhalen naar buiten treden, dragen hieraan bij en dit wordt aangemoedigd.
Ik denk na over het bericht en voel me onverwacht gepikeerd
Voor mij staat vast dat ik op mijn werk niet open zal zijn over mijn bipolaire stoornis. Zolang als ik mijn huidige baan heb, ben ik al stabiel en bewaar ik mijn geheim. Ik hoop dat dit zo blijft.
Ben ik gepikeerd, omdat ik zelf een duidelijke keuze heb gemaakt en mijn werkgever via het bericht een andere keuze aanmoedigt?
Nee. Ik heb alle recht om op mijn werk niets over mijn ziekte te melden. Het doet ook niet ter zake. Mijn ziekte heeft geen invloed op mijn werk.
Ben ik gepikeerd door de gevolgen van mijn keuze?
Misschien. Mijn zwijgen heeft een prijs. Doordat niemand van mijn ziekte weet, wordt met mij natuurlijk geen extra rekening gehouden. Maar het werk kost me soms zoveel energie dat ik dagen slaap. Ik camoufleer bijwerkingen van medicijnen. Behandelingen staan als tandartsafspraken in mijn agenda. Dat is zwaar en soms ben ik boos op mijn situatie.
Ben ik gepikeerd, omdat ik wel open zou willen zijn bij mijn werkgever?
Ik weet het niet. Hoewel ik werk in een fijn team ben ik bang voor wat er zou gebeuren als mijn ziekte uitkomt. Die angst heeft eigenlijk niets met deze werkplek te maken.
Vroeger had ik een andere baan
Een baan waar ik van hield bij een organisatie waar ik me thuis voelde. Toen ik psychisch ziek werd veranderde alles. Van een persoon veranderde ik in een complex dossier. Doordat ik wegens behandelingen vaker afwezig was kreeg ik mijn werk niet meer op tijd af. Vervolgens kreeg ik slechte beoordelingen.
Ik hoorde dat mijn manager mij tijdens overleggen waar ik niet bij was de schuld gaf van fouten die ik niet had gemaakt
Er volgden onterechte verwijten: mijn aanwezigheid op een bijeenkomst zou de professionele contacten van mijn team hebben beschadigd (ik had enkel achterin de zaal zitten luisteren) en ik had mijn ziektedossier niet goed bijgehouden (mij was nooit verteld dat ik dat moest doen en hoe). Informatie die mij aanging werd mij niet verteld, zoals dat een nieuwe collega mijn baan had gekregen. Of dat was besloten dat ik op een andere afdeling zou re-integreren.
Het werk daar (cijfers in excel overtikken) was zo simpel dat ik me erg verveelde en traag werkte. Ik raakte ernstig gedemotiveerd en werd langzaam wanhopig. Dit greep mijn werkgever aan voor de genadeklap:
“Mevrouw Hazelaar heeft zelfs moeite eenvoudige taken uit te voeren en is niet langer in staat enige functie binnen de organisatie uit te oefenen.”
Ontslag volgde
Het pijnlijkst is de persoonlijke diskwalificatie: dat mijn inbreng door de psychische ziekte er niet meer toe deed en er niet langer meer mét maar over mij gepraat (en voor mij besloten) werd. Een kleinerend en ontmenselijkend proces dat diepe sporen heeft achtergelaten.
Eigenlijk weet ik best waarom ik gepikeerd ben: Het bericht is zo eenzijdig!
Openheid over psychische beperkingen aanmoedigen is goed en de-stigmatisering is ontzettend belangrijk. Maar de realiteit voor mensen met een psychische beperking is ingewikkeld en openheid is vaak een groot dilemma.
Wordt je aangenomen als je er tijdens een sollicitatie voor uit komt? Kom je later nog in aanmerking voor doorgroei naar een verantwoordelijke functie? Krijg je een ‘stempeltje’ dat maakt dat je permanent op achterstand komt te staan en juist zult moeten (over)compenseren? Of een portie medelijden waar je misschien niet op zit te wachten?
Zal je psychische beperking onterecht worden gebruikt als excuus?
(dat kan je niet omdat…) of als verklaring voor ‘gewone fouten’ die nu eenmaal in het werk voor kunnen komen? Eenmaal gegeven informatie is niet meer terug te draaien, hoe schat je de reactie in godsnaam in?
Openheid is niet de heilige graal, er zijn ook risico’s aan verbonden
In “openheidscampagnes” die ik zie wordt dat niet vaak helemaal niet benoemd. Ten onrechte! Ik vraag me af hoeveel mensen zich ook in mijn schoenen bevinden: werkzaam in (goede) reguliere banen en bewust zwijgend over een psychische aandoening, misschien vanwege eerdere slechte ervaringen op de werkvloer?
Ja, het gesprek over psychische beperkingen is belangrijk. De-stigmatisering ook. Ja, mensen, werkgevers, belangenorganisaties, de politiek en de maatschappij hebben allemaal goede intenties.
“The road to hell is paved with good intentions.”
Stella Hazelaar (33) woont samen met haar geliefde in Den Haag. Na afronding van de studie Bestuurskunde werkt zij momenteel als senior beleidsadviseur bij een ministerie. In 2017 is bij haar de diagnose bipolaire stoornis gesteld.
Meer informatie:
Geef een reactie