Sporten met zelfvertrouwen. Het lijkt zo logisch. Hoe geef je een hooggevoelige jongen vertrouwen in zichzelf èn in een sport als judo? Kun je het als ouder überhaupt wel goed doen, kun je vertrouwen geven?
Ik weet het antwoord niet. Ieder kind is verschillend. Maar je bewust zijn dat aanwezigheid en vertrouwen belangrijk zijn, dat is de basis. Het geven van vertrouwen kan soms best wel veel voeten in de aarde hebben. We leerden de afgelopen jaren veel van onze oudste zoon rondom het geven van vertrouwen in de sport.
Mijn man en zoon waren op een internationale judo wedstrijd
Hierbij deel ik een ervaring van afgelopen week in Venray. Mijn zoon A. is een jonge jongen, hij is 14 (bijna 15 :)) jaar en qua judo niveau heeft hij een bruine band. Hij volgt topsportonderwijs, traint 7 keer per week en doet mee aan trainingskampen in binnen- en buitenland. Het is een harde werker.
Het toernooi waar A. vandaag aan mag deelnemen is een groot toernooi met deelnemers uit o.a. België, Frankrijk, Engeland, Ierland, Zwitserland en Georgië. Fijn om aan mee te mogen doen met de sterkste tegenstanders uit omliggende landen.
Mijn zoon is in de groei
Hij heeft momenteel een puberlijf dat iedere maand centimeters groeit. Hij krijgt steeds meer massa en gewicht. Het is op deze leeftijd best wel lastig om die steeds langer wordende armen en benen tot op detailniveau te coördineren en aan te sturen. Zijn hele leeftijdsgroep worstelt met het aansturen van het groeiende lichaam.
De meesten schieten in sneltreinvaart door de gewichtsklassen die judo kent. Hierdoor valt er op dit moment weinig te zeggen over de toekomst en exacte potentie van de individuele jongelingen. Dit feit wordt op training gedeeld met de judoka’s. Er is begrip voor. En juist dat geeft ontspanning, ruimte voor groei en verdere ontwikkeling.
Het opbouwen van vertrouwen begon op jonge leeftijd
A. is trots op zijn sport en is tot in het puntje van zijn tenen bevlogen. Hij staat met vertrouwen op de mat, doet zijn oefeningen vrij en vrolijk en voelt zicht thuis bij zijn wedstrijd-mentor/coach en bij de andere judoka’s. Hij kent veel van de andere Nederlandse aanwezigen, ook bij naam en hij weet ook precies hoe goed ze zijn. We zijn heel blij dat hij zich thuisvoelt in deze omgeving. Dat was niet altijd zo vanzelfsprekend.
Omgaan met hooggevoeligheid
2017: Even een stapje terug in de tijd. Als gevoelige, kwetsbare jongen had A. als beginnend judoka de eerste jaren veel moeite om de zaal in te gaan en om de mat op te durven. Bijvoorbeeld zijn warming up te doen. Zowel de trainers als wijzelf hebben veel energie in hem gestoken. De trainers gaven hem vertrouwen via warme maar ook consequente bejegening. Ze waren er steeds voor hem op de vloer van de zaal en namen hem als klein, jong mannetje steeds weer bij de hand op iedere wedstrijd, overal waar het even nodig was.
Hoewel we ‘vroeger’ niet altijd wisten hoe onze voorzichtige sturing en aanwezigheid als ouders op de achtergrond uit zou pakken (lees: altijd aanwezig op de tribune om te bemoedigen, maar nooit beschikbaar in de zaal om hem verder te helpen).
Angst voor de mat en prikkels overwinnen
Het was in het begin best wel frustrerend, hartverscheurend soms, om hem als klein mannetje eenzaam, verdwaald en soms heel verdrietig zijn pad op de mat te laten vinden tot hij zijn plekje bij clubgenoten in de zaal vond. Maar we zaten altijd ergens in zijn zicht op de tribune, hij wist ons visueel altijd te vinden. Dat hielp. We hebben hem nooit tot iets gedwongen. Hij wilde het uiteindelijk toch zelf, meedoen. En daarom deed hij het ook zelf.
In een paar jaar tijd kan er veel veranderen. A. geeft vandaag de dag met plezier warming ups aan de groepen met jonge judo-wedstrijdjudoka’s op wedstrijden. Het is leuk om te zien hoe hij het voortouw neemt. Hij heeft zijn plek gevonden.
Papa, ben je nu boos op mij?
Leren verliezen is van onschatbare waarde
2020: Enschede. Nog een terugblik op een bepalend moment voor de sport. Mijn man is met A. in Enschede op een wedstrijd. Met judo is het zo dat je ver moet reizen. In dit geval moesten ze in totaal 4 uren reizen, plus het wegen en wachten. Je bent je vrijwel de hele dag kwijt aan een wedstrijd. Als je kind z’n eerste wedstrijd gelijk verliest kan een wedstrijd soms heel snel zijn afgelopen. En dat gebeurde die dag.
Na 5 minuten was de wedstrijd voor A. afgelopen. Het was voor het eerst dat dit gebeurde. Ook dat bleek een leermoment. In de auto terug naar huis klinkt die dag namelijk een schril stemmetje vanaf de achterbank. Dat stemmetje is van A.
Hij vraagt: “Papa, ben je nu ook boos op mij?”
Soms is antwoord geven niet zo moeilijk. Pa zegt: “A. Heb je je best gedaan?“
“Ja” is het korte antwoord.
Papa: “Dan is het goed.“
Fouten maken mag
Hij heeft deze vraag nooit weer gesteld. Hij doet zijn best. Wedstrijden verliest hij zonder dat we een greintje schuldgevoel bij hem merken. Hij mag wel even flink balen natuurlijk. We hebben het er niet specifiek over, misschien zo nu en dan vanuit interesse (wat ging er mis? Zag eruit als een sterke tegenstander, klopt dat?). We veroordelen hem niet. Hij weet dat we onze tijd met liefde investeren, daar hoeft geen winst en medaille of wat dan ook voor terug te komen. We verlangen alleen inzet. Het lijkt te zijn gelukt om dat op hem over te brengen. Er is geen twijfel over.
Terug op de internationale wedstrijd
22 juni 2025
Mat nummer 5
Gewichtsklasse -55
Leeftijdsklasse -18
De coach staat naast de jurybord en de judoka’s staan eromheen verzameld. A. staat naast de coach. Hij is als volgende aan de buurt op mat nummer 5. Coach richt nog een paar laatste woorden aan hem voor de wedstrijd begint en stuurt A. vervolgens de mat op. Hij verliest de eerste wedstrijd van een Fransman. Hij wint een poosje later de tweede wedstrijd van een Belg. De derde partij verliest hij van een Engelse judoka.
Na afloop komt de trainer naar mijn man toe. Hij zegt:
“Weet je… Ik vind het altijd zo fijn aan A. dat hij altijd zonder twijfels de mat oploopt, ongeacht welke tegenstander op hem wacht. Hij denkt niet ‘O mijn God, wat gaat mij nu overkomen’. Nee, hij loopt gewoon de mat op. Hij denkt er helemaal niet over na. A. gaat zijn wedstrijd aan. Dat valt op, dit is goed en het is voor de coach ook prettig.”
Na afloop bespreken mijn man en ik deze mooie feedback
Deze woorden geven ons aan dat het is gelukt om A. in de judo-sport, de sport die hij zelf heeft gekozen, een stabiele basis mee te geven. Hij loopt met zelfvertrouwen door de zaal, hij voelt zich op zijn gemak tussen de mensen en mede sporters. Bang voor zijn tegenstander is hij niet. Angst voor pijnlijke ervaringen en sterke tegenstanders met hun de soms best wel intrigerende grepen, verwurgingen en (arm)klemmen op de mat kent hij niet.
Zeven jaar geleden hadden we niet verwacht dat zijn eerste judo lessen hem op dit pad zouden gaan brengen. Sporten gaf hem zelfvertrouwen.
Deze blog is gelezen en goedgekeurd voor publicatie door A.
Fotocredits: Geeske Roorda
Meer lezen van Geeske Roorda?
Meer lezen over sporten met hooggevoelige kinderen?
- Mijn kind doet aan topsport – de omgeving is soms ingewikkeld
- Tips om minder te huilen na het sporten
- Het belang van sport bij psychose en herstel
- Wat zijn neurodiverse kinderen? – Neurodivergent Ouderschap.nl
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ontvang jij de PsychoseNet nieuwsbrief al?
Meld je aan en ontvang iedere week de nieuwe blogs en interessante items in je inbox.
Geef een reactie