Vastzitten in het verleden. Een tijd geleden zei iemand tegen me ‘wel verdrietig jouw jeugd’. ’Ja’, zei ik, maar niet in de zin van ‘had niet moeten gebeuren’. Mijn jeugd was pijnlijk en verdrietig, dat mag open op tafel. Maar pijn en verdriet zijn niet altijd ‘fout’.
Denk bijvoorbeeld eens aan een bevalling: een vrouw gaat door grote pijn, en met al haar (oer)kracht, (natuurlijk vermogen!) perst ze er een kind uit. Pijn en geluk kunnen daar samen gaan, daarom vinden we het acceptabel dat de pijn onderdeel is van de geboorte.
(Al zijn er tegenwoordig helaas heel veel vrouwen die verdoofd willen worden, geen pijn meer willen voelen; en ik schrijf helaas, want hiermee hebben ze ook geen contact meer met hun oerkracht en hun lichaam, terwijl iedereen toch deze levenskracht en zelfhelend vermogen bezit.)
Het liefst vermijden we pijn, en zoeken we naar plezier of genot. Maar wie bepaalt eigenlijk dat pijn slecht is? Wie bepaalt dat worstelen ‘niet goed’ is? En wie gaat over wat wel of niet had moeten gebeuren? Wij zelf plakken deze oordelen op dat wat we zien en ervaren. Voor mij was de periode van opnames iets als een geboorteproces, en jemig wat was het een zware bevalling! Het duurde voor mijn gevoel zo lang. Maar uiteindelijk was ‘Ik’ daar. Ik begon te leven in overeenstemming met mij, en niet met hoe mensen vonden dat ‘ik’ zou moeten zijn.
‘Had ik maar’ – vastzitten in het verleden
We denken vaak over het verleden of de toekomst. We maken ons druk over wat geweest is of wat nog zal komen. Denken over het verleden, bestaat enkel in je hoofd. Dat is eigenlijk echt bizar als je het tot je door laat dringen. Morgen en later is een concept, het bestaat enkel omdat de mens het heeft bedacht. Ook is tijd relatief. Als je het leuk hebt lijkt het alsof de tijd sneller gaat, en als je aan het wachten bent lijkt de tijd langzamer te gaan. Als je slaapt heb je helemaal geen tijdsbesef of -beleving.
“Doordat alles beweegt en verandert denken we dat de tijd dat ook doet. Alles is vergankelijk, maar dat doet de tijd niet. Dat doet het leven zelf. Er bestaat echter maar één moment en dat is het eeuwige nu. Als we denken aan ons verleden doen we alsof dit in een andere tijd was. Toch is dat niet waar. Onze herinneringen houden ons voor de gek. Als we ons iets herinneren, dan ervaren we een bepaalde gebeurtenis steeds opnieuw. Deze gebeurtenis is geen tijd lang geleden, maar gewoon in onze tegenwoordigheid.” -Jeroen Boerstra
Misschien snap je niet helemaal waarom ik over de tijd begin.
Maar dat kan zo helpend zijn als je constant vastzit aan gedachten als ‘door mijn jeugd ben ik voor altijd beschadigd’ of ‘ik heb dit nooit gekund dus zal het nu ook niet lukken’. Ons brein maakt overal patronen van, daarmee probeert je brein energie te besparen. Als er iets is gebeurd wat je niet zo leuk vond, dan word je bij een nieuwe situatie, als die er maar een beetje op lijkt, in minder dan een seconde, herinnerd aan hoe iets eerder was, en daarom kun je handelen om jezelf te beschermen. Bijvoorbeeld: je hoort een geluid dat lijkt op een knal. Je brein maakt razend snel een analyse wat dit geluid kan zijn, en of er gevaar is. Misschien is het vuurwerk of valt er gewoon iets, of is het wat anders. Eigenlijk heeft je brein al voor dat je werkelijk weet wat het is al een oordeel klaar over wat het is; hierdoor kun je sneller handelen, maar het zou zomaar kunnen dat de analyse niet klopt.
Regelmatig hoor ik mensen dingen zeggen als: ‘Dit had nooit mogen gebeuren’
en ik snap deze gedachte als geen ander. Maar het feit is dat er iets (traumatisch) gebeurd is. Kun je vechten tegen iets dat al gebeurd is? Kun je het veranderen? Eigenlijk is verzet tegen dat wat geweest is ook een soort zelfbescherming, want zolang je je verzet hoef je niet te accepteren dat iets je pijn gedaan heeft. Maar zodra je dat wèl accepteert kom je bij die gevoelens. Gevoelens van pijn of verdriet die enkel willen doorstromen en dan weer voorbij zijn.
“Hoe hard we ook ons best doen controle te krijgen over dingen in ons leven, dat kunnen we niet. Ondanks ons sterke verlangen om ons vast te klampen aan zekerheid, ontvouwt het meeste van het leven zich op een manier waar we geen controle over hebben. Het vraagt wat oefening om met de stroom van het leven mee te gaan. Makkelijk kunnen we vasthouden aan dat wat van voorbijgaande aard is, we bieden weerstand aan het loslaten van wat ten einde loopt. We proberen te voorkomen dat we ons machteloos voelen.” Imi Lo
Verandering en beweging zijn de basis en houvast van het leven.
Jij bent niet meer in het verleden, maar misschien zit het verleden nog wel in jou. Je diepste crisis kan het moment zijn waar je jouw diepste waarheid en jouw grootste kracht ontmoet.
“You are as great as your ideals. If you truly believe in something beyond yourself, you will achieve beyond yourself.” Jonathan Sacks
Ik geloof oprecht dat herstel voor iedereen is, het ziet er misschien voor iedereen anders uit, maar ook daar geldt weer dat jouw eigen waarde-oordeel maakt hoe je het beleeft. Ik geloof in je, want ik geloof in de veerkracht van leven, en jij bent leven.
Meer lezen over trauma?
Geef een reactie