Mark Verhoogt is ervaringsdeskundig schrijf- en herstelcoach en pleit voor meer openheid van de kant van de behandelaar in diens relatie met de cliënt. “Ik kan bij mijn werk mijn eigen verhaal inzetten om een vertrouwde omgeving te helpen creëren, een plek waar wederzijds begrip bijdraagt aan meer inzicht, hoop, kracht en vertrouwen.”
Inmiddels werk ik bijna vijf jaar als ervaringsdeskundig schrijf- en herstelcoach. Het dringt steeds meer tot me door hoe belangrijk het is om eigen ervaringen te delen. De televisieserie Too Close benadrukte dat voor mij nog eens.
Ervaring draagt bij aan wederzijds begrip
Sinds begin 2017 ben ik vrijwilliger bij Steun- en Informatiepunt GGZ. Daar coach ik deelnemers bij de cursus digitaal herstelverhaal, een individueel online traject. Ik heb zelf ruim 25 jaar ervaring met psychisch leed. Desondanks kan ik zeker niet zeggen dat ik intussen wel weet hoe het zit. Wel kan ik bij mijn werk mijn eigen verhaal inzetten om een vertrouwde omgeving te helpen creëren, een plek waar wederzijds begrip bijdraagt aan meer inzicht, hoop, kracht en vertrouwen.
Het belang van het delen van ervaring kwam nog eens verrassend goed tot uitdrukking in de recente driedelige serie Too Close
Daarin loopt psychiater Emma rond met een onverwerkt trauma. Ze draagt naar buiten toe een schild van onkwetsbaarheid, houdt haar kaarten tegen de borst. Connie, de vrouw die ze behandelt, probeert uit alle macht het verdriet bij haar behandelaar los te krijgen. Het is haar manier om een connectie te vinden.
Pas als dat lukt, vindt er een cruciale verandering plaats. Dat keerpunt raakte me, het moment dat de behandelaar zich opent naar de behandelde, die zich direct realiseert niet alleen te staan. Er ontstaat ruimte om haar ellende toe te laten. Het is het sleutelmoment van de serie. Als het ware verdwijnt de grens tussen de twee, de behandelaar en behandelde. Het blijken allebei ‘mensen die in de vernieling liggen’.
Ik heb de betreffende scène meerdere keren bekeken en vroeg me af wat me er zo in aansprak
In de eerste plaats vooral het uitstekende spel van de actrices. Je ziet het gebeuren en het klopt precies.
Daarnaast raakt het aan een wens van mijzelf, de rol die ik wil spelen. Ik wil naast het herstelverhaal van de cursisten staan, laten blijken dat het voor mij ook niet makkelijk is geweest en soms nog niet is. Ik weet hoe helpend het kan zijn om te horen dat je niet de enige bent.
Het is ook groter. Ergens vraagt Connie zich in wanhoop af: ‘Why aren’t the streets filled with wrecked people?’ Later vertelt psychiater Emma iemand daarover en voegt eraan toe: ‘I think they are.’ Je kunt zelf aanvullen dat het een stuk zou schelen als we daar meer open over zouden zijn, meer erover zouden vertellen. Het herkennen en erkennen van elkaars ellende maakt de ellende niet minder, maar wel beter te dragen.
Hoeveel gedeelde smart volstaat?
Het is vaak het verschil tussen een professioneel behandelaar, die een schild van ongenaakbaarheid ophoudt, en de ervaringsdeskundige, die zijn of haar eigen leed, hoop en kracht in het strijdperk werpt. Daarbij is het in mijn geval zeker niet de bedoeling mijn eigen misère op het bordje van de ander te leggen. Het blijft zoeken naar wat ik deel en wanneer, zodat het aansluit bij het verhaal van de cursist. Dat draagt ook het risico in zich soms te weinig en soms te veel te delen. Er is geen vast recept. Ik leer er steeds van. Dat houdt het spannend en interessant.
Mark Verhoogt Mark Verhoogt is twintig jaar in behandeling geweest bij de GGZ. Over zijn ervaringen schreef hij het boek Verwarde man, leed en herstel in 40 verhalen.
Lees hier meer over de cursus herstelverhaal. De serie Too Close is nog te zien op NPO Start.
Meer over herstelverhalen lezen:
- Herstelverhaal Ewout Kattouw – ervaringsdeskundige medicatie afbouw
- Herstel bestaat niet – Herstelverhaal Anne
- Herstelverhaal Luka Standing
Geef een reactie