Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Auteur

Remke van Staveren

Remke van Staveren is psychiater. Ze werkt bij BuurtzorgT in Amsterdam, en is medeoprichter en consulent van de afbouwpoli van GGZ Noord-Holland-Noord. Ze schreef meerdere boeken, waaronder het boek Minder Slikken, een publieksboek over verantwoord afbouwen van psychofarmaca.

‘Ik heb geen toekomst’ – over pappen en nathouden in de GGZ

de ggz

Rob schuifelt licht voorovergebogen en met trillende handen mijn spreekkamer binnen. Hij laat zich als een oude man in de stoel zakken die ik voor hem heb klaargezet. De ziekte van Parkinson, zou de kenner denken.

Mis. Rob is geen oude man en heeft ook geen Parkinson. Rob is achter in de twintig en heeft al een paar heftige psychoses meegemaakt. Daar heeft hij op dit moment geen last van, wel Lijdt – ja, met een hoofdletter – Lijdt hij aan parkinsonisme, een nare bewegingsstoornis die het gevolg is van een teveel aan antipsychotica.

Met zijn blik strak op mij gericht zegt hij uit de grond van zijn hart: ‘Remke, ik heb geen toekomst.’

Het trieste is, dat er zoveel Rob’s zijn. Hoe vaak kom ik wel niet patiënten tegen die tien, twintig, dertig jaar – dertig jaar! – grote hoeveelheden antipsychotica slikken? En dan staat er in het dossier: ‘Cliënt is bekend met schizofrenie en stabiel op depot.’ De bijwerkingen? Je wilt niet weten!
Is het zó erg?

Lees de hartverscheurende mail van de moeder van Rob en oordeel zelf:

“Je zult het maar zijn, ernstig verward, bang voor injecties, bang om weer in de separeer opgesloten te worden – en dan toch nog met je moeder naar een afspraak met de psychiater gaan, alleen om te horen dat je weer tegen je zin wordt opgesloten. Dan is het toch niet zo raar dat Rob in paniek raakte, zich hevig verzette en probeerde te vluchten? Dat is toch geen reden om iemand die al een GGZ – trauma heeft 9 dagen in een separeer-cel op te sluiten? En dan ook nog het contact met de familie af te houden? Het duurde een week voor ik op bezoek mocht komen, in de separeerruimte. Ik moet zeggen dat ik nog nooit zo’n Middeleeuwse toestand heb gezien. Ik heb al veel gevangenissen en GGZ afdelingen gezien, maar hier heb ik dagen wakker van gelegen.

‘Zou je hier ook niet eens een dagje opgesloten willen zitten?’ vroeg Rob cynisch. Dat doet behoorlijk zeer hoor!

Na heel veel klagen en vragen of dit nu de Nieuwe Ggz is en dat ik het in al die jaren nog nooit zo mensonterend heb meegemaakt, mocht hij ’s avond even een uurtje op de groep proberen. Toen wilde Rob niet meer en de volgende dag ook niet. Hij had al zoiets van: laat mij hier maar wegrotten…”

Het is écht heel erg

Hoog tijd dat we in de GGZ (veel en veel meer) herstelgericht gaan werken. Voorbij het stabiliseren, het pappen en nathouden: mensen met psychische klachten instellen op medicatie, eindeloze ‘steunende en structurerende’ gesprekken aanbieden, en ondertussen vergeten de medicatie af te bouwen en in te zetten op daadwerkelijk herstel.

Zingeving. Voldoening. Verbinding. Een toekomst. Dát is herstellen

Verandering roept vaak weerstand op: Hoezo, herstelgericht werken? Dat doen we toch al? Of een verontwaardigd: Hoe bedoel je een Nieuwe GGZ? Wat zijn wij dan: de “Oude” GGZ zeker?! Deden we het al die tijd dan niet goed, of zo?

Dit soort reacties zijn de doodsteek voor elke discussie over betere, menswaardige zorg. Natúúrlijk deden we al die tijd ons best! We werkten volgens de laatste inzichten en naar ons beste weten. Niemand gaat de zorg in om slechte zorg te leveren. Je wordt zorgverlener vanuit compassie, omdat je ‘met mensen wilt werken’ en ‘mensen wilt helpen beter te worden’.

Maar. De tijden en ook de inzichten zijn veranderd. Wat toen gangbaar was, is nu niet meer acceptabel. De GGZ moet zichzelf de komende jaren opnieuw uitvinden wil ze zelf nog een toekomst hebben.

Oh, en een welgemeend excuus op zijn tijd aan Rob, zijn moeder, en al die anderen die we zo mensonterend behandeld hebben, is echt op zijn plaats. Bij dezen die van mij.

Naschrift: Rob is momenteel heel langzaam zijn antipsychotica aan het afbouwen. Hij woont tijdelijk bij zijn ouders, maar het FACT-team gaat samen met Rob op zoek naar een eigen woning en werk. Rob heeft weer een toekomst.

photo credit: pexels.com

Reacties

18 reacties op “‘Ik heb geen toekomst’ – over pappen en nathouden in de GGZ”

  1. Anoniem

    Wat ik jammer vind, is dat er geen ruimte is voor zelfontplooiing, zelfontwikkeling, voor opleiding, voor vooruitgang dat elke ontwikkeling telkens afgebroken word en dat mensen alleen maar achteruit gaan bij de GGZ. Mensen mogen niet vooruit gaan, of meer verdienen, dan gaan we ze als GGZ zijnde je tegenwerken. Dan gaan we vragen stellen als: vind je dat wel geschikt voor jou? Is het wel nodig? Ik denk dat je dat niet kunt. Ik denk dat het niet geschikt voor je is. Ik denk dat het beter is dat je dat laat schieten. Het ergste van alles, moeten bedelen als cliënt om zorg. Daaraan kun je zien dat het een overheidsspelletje is. Gewoon een machtsspelletje en zodra je eenmaal in die rol zit kom je daar nooit meer uit. Jij bent cliënt, jij bent gevangene nr. 242 in concentratiekamp X jij hebt te doen wat ik tegen je zeg, anders sluit ik je op in de isoleercel, of straf ik gewoon wat zwaarder of grijp ik naar zwaardere middelen net zolang totdat je niets meer kunt. En als je niets meer kunt laten we je in die positie … jarenlang zitten. Herstellen waarom zouden we dat willen? Dan komt er geen geld meer van de zorgverzekeraar. Geld op? Oh, dan gaan we wel naar de rechter. Of schakelen we de duurste advocaat in, die jij niet kunt betalen.

    1. Anne

      Precies waar ik achter ben gekomen schrijf jij op. Dat ze je tegen gaan werken en eigenlijk gevangen willen houden in de positie van afhankelijke patiënt. Dat ze jouw ontwikkeling wel of niet bewust in de weg zitten en bij uitleg wat je nodig hebt om je doelen te bereiken wordt je dwars gelegen. Spreek uit ervaring, word er moe van. Als je niet sterk in je schoenen staat word je vanalles aangepraat en dit zijn geen gewone scenario’s maar doemscenario’s die ver van de werkelijkheid liggen. Althans wat ze mij allemaal hebben gezegd is nog niet uitgekomen en niet waar. Mensen kunnen genezen, en dan hoor je ze te helpen aan hun leven weer op de rit te krijgen. Dit tegenwerken vind ik persoonlijk walgelijk. Ze hebben een tunnelvisie, waar ze bang zijn buiten te treden. Helaas is die tunnelvisie niet helpend voor de patiënt/cliënt, maar probeert het je vast te houden in hun web of ze zich hier nou bewust van zijn of niet. Mijn advies voor iedereen die patiënt is: blijf achter je eigen idealen staan, blijf in jezelf geloven en kom voor jezelf op! Want als je gaat geloven en doen wat je wordt verteld dat jij (misschien) nog zou kunnen doen dan ga je op je oude dag erg veel spijt krijgen wanneer je beseft dat je een verkeerd leven geleden (letterlijk) hebt.

  2. Toon van Meel

    dit stuk is zo herkenbaar (als ik probeer het gesprek aan te gaan over de onzin en onveiligheid van dwang en drang) : “Verandering roept vaak weerstand op: Hoezo, herstelgericht werken? Dat doen we toch al? Of een verontwaardigd: Hoe bedoel je een Nieuwe GGZ? Wat zijn wij dan: de “Oude” GGZ zeker?! Deden we het al die tijd dan niet goed, of zo?” en dan moet ik zo oppassen dat ik me niet ga verdedigen of hen ga proberen te overtuigen. en soms kan ik er ook zo kwaad om worden, Het gaat toch gewoon om goede zorg !!! wie is daar nu tegen?

  3. Maurice wasserman

    Mensen herstellen vaak Ondanks de ggz….triest.

  4. kita

    Knuffel voor jullie!
    Ik wil graag meer mensen als Rob horen om te laten zien dat het anders kan.
    Dankje voor het plaatsen.

  5. Liza

    Heel erg bedankt voor deze blog!

  6. Nicolas Isa

    We moeten af van het beeld dat psychiatrische aandoeningen behandeld moeten worden met heftige chemische middelen/medicijnen. Deze middelen verergeren vaak het probleem, en de patiënten worden er niet beter van. Er zijn in de natuur genoeg middelen te vinden die kwalen kunnen genezen (permanent) en niet het probleem onderhouden, dat wat de kunstmatige medicijnen doen, Denk aan Sint Janskruid en Geelwortel, bij (lichte) depressies.

    De farmaceutische industrie heeft met al het gelobby een enorme, en gevaarlijke rol gekregen, binnen de psychiatrie en de G.G.Z. Zij hebben bij de mensen, psychiaters en overige behandelaars het idee gewekt dat patiënten medicijnen nodig zouden moeten hebben (die hun dan verstrekken), terwijl dat vaak niet zo is. Deze manipulatieve en foute denkwijze, door de farmaceutische industrie gecreëerd, moet veranderen en weggehaald worden binnen de denkwijze van de psychiaters en psychologen en overige behandelaars,

    Ik ga ervan uit en geloof nog steeds dat de basis van het werk binnen de psychiatrie goede bedoelingen heeft, en dat verpleegkundige en behandelaars, psychiaters en psychologen de juiste intenties hebben om de mensen te helpen en dat zullen blijven hebben,

    De basis denkwijze van de behandeling: de gedachte van het ‘genezen’ door het toedienen van medicijnen, is de grootste valkuil en die moet verdwijnen. Alleen zo kan er een nieuwe en betere G.G.Z. ontstaan..alleen dan, denk ik. Maar ik behoud de hoop dat er meerdere opties zijn die de G.G.Z. kunnen gaan redden, uit het hart werken bijvoorbeeld, en het toedienen van massages en detox-programma’s door middel van stomen in sauna’s en lekker sporten.

    Het komt wel goed, denk ik.. 🙂

    1. Eveline

      Hoi Nicolas Isa
      Dit ggz ” behandel systeem” is een uitwerking van de marktwerking in de gehele zorg. Zorg die met al die marktwerking al velen jaren bestond voordat dit zo werd genoemd! De marktwerking benoemen was slecht een erkenning en toestemming de inspectie, regering, tweede kamer enz. van het gebruiken van zieke en kwetsbare mensen. Zij die afhankelijk,onwetend en ondeskundig zijn. Mensen die daardoor ” geloven” dat wat zo’n gestudeerd persoon je heeft voorgespiegeld en beloofd. Je wilt zo heel graag normaal en zelfstandig functioneren!! Mooie woorden, fabels, die gestudeerde witjas heeft gehoord van de farmaceutische vertegenwoordigers en andere belanghebbenden en lobbyisten.
      Daarom veranderd er niets! Het is enkel en alleen een ingenieus verdienmodel dat al zo lang bestaat voor die gestudeerden. Gestart met werken rond hun 30 of 35 jaar. Toen waren Jan en Truus met de pet al 15 of 20 jaar aan het werk. We zijn en blijven de proefpersonen, ons hele leven. Klootjes volk!!
      Deze algehele onverschilligheid is veels te algemeen aanwezig en herkenbaar in alle geledingen van de geestelijke gezondheids zorg (ggz) en ouderen zorg en gezinsvervangende zorg. De “zorg” is Pappen en Nathouden !
      Redenen? Gestudeerden hebben geen enkel idee in dat wat zij aanrichten met hun “zorg”. Horen en begrijpen niets van hun doelgroep, de hulpvragers. De hulpvrager is te ernstig monddood gemaakt om zich te kunnen uiten , verwoorden. Dit zo houden hoort bij dit verdienmodel. Gebeurt al 40 jaar! Vandaar sinds kort de nieuwe ervaringsdeskundigen die voor een fooi geïntroduceerd zijn, en werken in deze geestelijke zorg.

  7. Karel Burgs

    Ja inderdaad, ik overdrijf. Ik heb enkele jaren na opname op een dagactiviteitencentrum doorgebracht waar het relatief veilig voelde en je niet onder therapiedruk werd gezet. En van daaruit ben ik voorzichtig via vrijwilligerswerk naar aangepast betaald werk gegaan. Maar ik moest er toevallig achterkomen via een medepatient die ik enkele maanden na de opname tegenkwam dat dat bestond. Na de opname lieten ze me gewoon los. Ik ben er uit mezelf toen maar binnengestapt. Ik had het daar niet slecht maar het was ook geen plek om verder te groeien op een gegeven moment en ik heb later begrepen dat ook op die centra veel bezuinigd ging worden. Ik heb gewoon geluk gehad dat arbeid nog mogelijk bleek ondanks veel blijvende klachten maar hoe moet dat met mensen bij wie dat echt niet meer gaat? Ik hoop dat dit soort centra blijven bestaan als tussen of blijvende opvangplek. Verder ben ik bang dat eenzaamheid zich toch wat in me genesteld heeft, want ik heb voldoende contacten. Ik las hier dat het ook wel hoort bij psychose. Ik blijf op alle vlakken actief maar het lijkt toch niet over te gaan. Misschien denk ik te veel. Hebben ze me al vaker gezegd.

  8. moeder van Rob

    Bedankt Remke! Mooie blog!

    1. Remke

      Ja, sterkte daar. Denkend aan jullie. Liefs, Remke

  9. Karel Burgs

    Wat verschrikkelijk toch allemaal wat je de laatste tijd hoort en leest waar het mis gaat. Dit is Nederland. Vroeger waanden we ons veilig omdat we het idee hadden dat er altijd wel hulp was als er iets mis liep in het leven. En dat dat wel goed zat. Misschien was dat een kinderlijke gedachte die in deze tijd van zelfredzaamheid niet meer functioneel is, maar dat gaf wel een veilig gevoel. Nu heb je het idee: laat ik maar zeer waakzaam zijn want als het misgaat en ik heb hulp nodig kom ik misschien wel van de regen in de drup terecht. Dat leeft angstiger, vind ik zelf. Niks mis met zelfredzaamheid, maar dat is toch vaak op bepaalde momenten in bepaalde situaties voor heel veel mensen helemaal de realiteit niet? Dan zou je jezelf nog gaan schamen als je het niet meer kon, want dan heb je blijkbaar gefaald en dan moet je dus heropgevoed worden ofzo. Waarom nou niet een veilige basis voor iedereen? Als je die in je lichaam/ geest gewoon niet hebt door een psychisch defect, en in de omgeving niet afdoende steun is, of als die op een gegeven moment zelf mee ziek wordt van alle ellende, dan zou in een rijk land wat we toch nog zijn die veiligheid op een basaal niveau binnen elke hulpverlening toch gegarandeerd moeten zijn? En een beetje volgens een centraal loket, zal ik maar zeggen, zodat je altijd weet wat je moet doen als kwetsbare mens? Misschien leef ik nog in kinderlijke illusies over hoe het zou moeten zijn, het zal allemaal veel complexer zijn dan mijn verstand bij kan, maar echt begrijpen doe ik het niet meer.

  10. Jeanine

    Helaas ook herkenbaar. En dan lang leve de bureaucratie. Een somatisch spreekuur en constateren dat iemand in korte tijd 8 kg is afgevallen. Ja..dat is wel veel is het antwoord..Er volgt geen actie vanuit het Fact. Ik heb als familie, zelf regie genomen..Was niet makkelijk omdat ik heel sterk het vermoeden had wat er gaande was..Maar ja..ik kan geen medicatie voorschrijven..Met de de ervaring dat in eerdere periode er ook sprake was van gewichtsverlies…Destijds konden ze geen oorzaak vinden..In mijn ogen was die er wel..Ik denk dat ik over een tijd een boek kan schrijven. Of ik maak toch ooit weer als professional de zet om weer in de GGZ te gaan werken..Ik was GGZ-moe..maar misschien kan ik ooit wel weer de drive vinden om in het werkveld te gaan werken..

    1. Anoniem

      GGZ lijkt wel een soort van satanistische sekte, waar je niet van af kunt komen. Iedere keer hebben ze weer wat nieuws op je klachten en wonder boven wonder het gaat telkens steeds slechter met de patient. En dan nog geniepig gaan zitten lachen in je kantoortje. Dat hebben we toch weer mooi voor elkaar gekregen, nu we als GGZ bij de zorgverzekeraar gebeiteld zitten en die blijft betalen, hoeven we weer nergens druk om te maken, ons loon komt weer binnen. Lijkt net op de hel, daar doen ze ook dingen die slecht voor je zijn en denken ze alleen aan zichzelf.

  11. Karel Burgs

    In een psychose zit veel woede, las ik eens op psychosenet. Ik herken bij mezelf hoe het systeem van de geestelijke gezondheidszorg dat bij mij verergerde. Het is er nog niet helemaal uit, ook al heb ik nu een aangepast zelfstandig leven waar ik heel tevreden over ben, zonder medicatie en weiger ik iedere verdere behandeling. Ik ga uit van volledig goede intenties van de meeste hulpverleners en denk dat ikzelf en anderen ook zelf een aandeel hebben als klachten blijven bestaan maar een systeem kan in mijn ogen enorm ziekmakend zijn, zeker als je het ook niet meer weet en er zelf maar weer heen moddert voor het volgende recept vanuit de neiging trouw en aangepast aan het doctorale gezag te zijn omdat je nu eenmaal zo bent opgevoed. Waardoor je dus het risico loopt dat het machtsongelijkheidsspelletje met alle risico’s zich herhaalt. Dus zelf veel lezen en losweken( of wrikken desnoods). Allemaal heel jammer. Waarschijnlijk willen behandelaars dit zelf ook niet en ik had niet het idee dat ik zelf veel rechten had. En nog niet de energie en juiste informatie. Ik hoop dat het bij veel mensen wel werkt. Dan hoef je niet helemaal zelf te vechten voor iedere millimeter terreinwinst en het lijkt me ook beter om vertrouwen te houden, want als het mis met je gaat moet je toch weer hulp hebben. Zolang ik het even kan blijf ik zorgmijder. Als teveel sociale steun wegvalt is dat natuurlijk moeilijker. Er zou misschien eens heel andere maatschappelijke opvang moeten zijn waarbij je je niet hoeft te laten’ behandelen’ maar waar gewoon een veilige en warme plek is om te herstellen. Misschien zijn die er wel, maar voor veel mensen volgens mij niet in dit land waar eenzaamheid alom aanwezig lijkt. Daar is vlgs mij nog geen pil voor uitgevonden.

    1. Remke

      Dag Karel, dank voor je reactie. Heb je onze ‘sociale kaart’ al ontdekt? Je vindt hem op deze site onder ‘ervaringswerk’. Misschien vind je wel een veilige en warme (inloop)plek bij jou in de buurt. Want je hebt gelijk, meer is er vaak niet nodig.

  12. Mirtel Gommans

    Tranen over mijn wangen .. . zo herkenbaar … mijn broer destijds .. in paniek uit het raam willen springen in een psychose, gevolg; separatie en geen contact. Machteloosheid bij ons, zijn familie, angst in de ogen bij mijn broer. Mijn broer leeft niet meer, heeft na 10 jaar ellende van zwerven, psychoses, opnames en uitgekleed bestaan, besloten er voor zichzelf een einde aan te maken. Ik volg vol interesse over de nieuwe GGZ. De excuses raken me .. nu nog, terwijl mijn broer al 15 jaar dood is. Dank.

    1. Remke

      Beste lieve Mirtel, je raakt me met je reactie. Wat vreselijk voor je, van je broer. Ik hoop van harte dat je – al is het maar een heel klein beetje – troost put uit het feit dat we nu met heel veel mensen bezig zijn om er een betere, menswaardige GGZ van te maken. Liefs, Remke

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *