Marijn Willems schrijft over het rookverbod in de GGZ. Hij heeft hier namelijk iets over te zeggen: “Het rookverbod is top-down opgelegd, zonder rekening te houden met de rokende patiënten en de gevolgen voor het verplegend personeel”. In detail gaat hij in op zijn ervaring en gevoelens bij dit verbod.
GGZ-instellingen zijn sinds 1 januari 2025 verplicht om volledig rookvrij te zijn, conform het Nationaal Preventieakkoord. Dit betekent dat roken verboden is in alle gebouwen, verblijfsruimtes, op terreinen, in tuinen en op balkons van de instellingen. Dit rookvrije beleid geldt voor zowel cliënten als medewerkers en bezoekers, met het doel een gezonde leef- en werkomgeving te creëren.
Wie rookt er in de GGZ?
Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) rookt in de GGZ meer dan de helft van de cliënten met een psychische aandoening, terwijl gemiddeld in Nederland slechts 1 op de 5 mensen rookt (circa 20%). Andere schattingen suggereren dat bij alle psychiatrische patiënten samen het percentage rokers boven de 60% ligt. Persoonlijk heb ik ervaren dat bijna iedere patiënt in de GGZ tijdens een opname een sigaret opsteekt. Een sigaret zorgt voor minder spanningen. Men zegt niet voor niets: ‘een tevreden roker is geen onruststoker’.
Op 1 januari 2025 zat ik opgenomen voor een manisch/psychotische ontremming door mijn bipolaire stoornis. Gelukkig had ik al wat vrijheden opgebouwd, want precies om 24.00 uur kreeg het rookverbod vorm in de GGZ. De asbakken werden op het balkon geleegd en weggezet. Met nieuwjaarsdag mocht ik gelukkig naar buiten om mijn vertrouwde peukie op te steken. Voor andere psychisch kwetsbaren, oftewel patiënten, dan wel cliënten, was het andere koek. Het genotstaafje mocht niet meer worden opgestoken. Er kwamen pillen en zuigtabletten voor in de plaats. Dit resulteerde in veel frustratie bij een medepatiënt. Hij begon te schreeuwen en ging door het lint, met als gevolg een enkeltje isoleercel. Ook bij andere patiënten liepen de spanningen hoog op.
Een ontmoedigingsbeleid
Een patiënt die wordt opgenomen, wordt veel ontnomen. In de isoleercel zijn menswaardigheid. Hij of zij mag geen alcoholische versnaperingen meer drinken, een jointje is verboden en seks mag niet. Vind je het gek dat het verplegend personeel het zwaar te verduren krijgt, als ook de sigaret achterwege moet blijven?
Ik heb vorig jaar een heftig jaar gehad met zes opnames. Bij twee daarvan was het rookverbod desastreus. Ik belandde beide keren, na een heftige worsteling met het personeel, in de extra beveiligde kamer, de EBK. Ik had gewoon mijn peukie nodig om rustig te blijven en juist die werd mij ontnomen. Nu zit ik langdurig in een herstelkliniek. Het gaat goed met me, maar dat is een ander verhaal. Ook hier geldt een rookverbod. Ik mag tussen het ontbijt en 22.00 uur wegblijven, maar veel medepatiënten mogen niet naar buiten. Daarom deel ik sigaretten uit, die op de kamers worden opgerookt.
Het rookverbod is top-down opgelegd
Er is een ontmoedigingsbeleid en de deur wordt alleen tussen het heel en half uur opengedaan. Anders gezegd: ik moet 25 minuten voor een gesloten deur wachten om te kunnen roken, want na vijf minuten is mijn peukie wel op. Dit verdom ik en ik rook dus ook gewoon in mijn badkamer. Als ik gesnapt word, hoef ik alleen één aansteker in te leveren. Ik heb dan mijn andere aanstekers en sigaretten nog.
Conclusie: Het rookverbod is top-down opgelegd, zonder rekening te houden met de rokende patiënten en de gevolgen voor het verplegend personeel, met alle kwalijke gevolgen van dien.
Meer lezen van Marijn Willems?
Meer lezen over het Rookverbod in de GGZ?
- Rookvrije GGZ: Duurzame Gezondheid in de Geestelijke Zorg
- Psychosegevoeligheid en stoppen met roken – eSpreekuur
- Kan stoppen met roken een psychose triggeren? – eSpreekuur
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
Geef een reactie