Dag Jim,
Een familielid is dusdanig depressief dat hij geen toekomst en uitweg meer ziet. Maar er is geen directe hulp vanwege wachtlijsten.
Wat is wijsheid om als familielid te doen?
Dank je wel!
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Wat kan ik doen voor mijn familielid die geen uitweg meer ziet?
Vraag
Antwoord
Hey N., dank voor je vraag!
Dit soort situaties zijn altijd zwaar. Je ziet iemand wegglijden, je voelt verantwoordelijkheid, maar je hebt geen duidelijke ingang in de zorg. En dan krijg je precies dit: wachtlijsten, voicemail, niemand die echt oppakt wat er nu nodig is.
De belangrijkste stap die jij kunt zetten is niet proberen de depressie op te lossen, maar wel zorgen dat de persoon niet alleen komt te staan. Depressie wil alles isoleren. Jij doorbreekt dat door aanwezig te blijven. Kort, rustig, concreet. Geen peptalks, geen grote adviezen, maar kleine ankers in de dag. Mensen die zo diep wegzakken kunnen vaak niets met woorden over toekomst, maar wel met iemand die gewoon even zit.
Vraag niet steeds hoe het gaat. Vraag eerder wat vandaag het lastigst is. Dat geeft ruimte zonder dat je de ander overweldigt. En zet je eigen paniek even aan de kant, anders krijg je een soort emotionele feedback loop.
Als je zorgen hebt over veiligheid, wacht dan niet op de ggz. Neem contact op met de huisartspraktijk, vraag om een spoedplek bij de POH-GGZ, en wees heel duidelijk: geen toekomst meer zien, geen uitweg meer zien. Dat is beleidstaal, dat triggert een andere urgentie. Als je het bij een assistent meldt, herhaal het rustig, zonder drama maar wel precies. En als het nodig is kun je buiten kantooruren de huisartsenpost bellen.
Daarnaast kun je als familie wel degelijk iets doen zonder therapeut te worden. Organiseer een soort mini social holding. Dus één of twee mensen die afstemmen wie even belt, langsgaat, meeloopt naar iets kleins. Niet te veel tegelijk, want dat overprikkelt. Maar wel voorspelbaarheid en aanwezigheid. Depressie verdraagt geen leegte.
Wijs de persoon ook op basiszelfzorg die vaak nog net lukt. Regelmaat, eten, korte wandeling, iets van licht. Niet als opdracht, meer als suggestie die je samen kunt doen. Als iemand geen toekomst ziet, moet je terug naar vandaag. Meer niet.
En als jij zelf het gevoel hebt dat je te veel draagt, praat dan met iemand anders in de kring. Jij kunt dit niet alleen. Depressie is een relationele aandoening in de zin dat het zich in isolatie voedt. Het tegengif is gedeelde draagkracht.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHEDELICA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 9 december 2025
