Loop ik door mijn psychosegevoeligheid meer risico bij narcose?

Antwoord

Hey V., dank voor je vraag!

Heel herkenbaar dat dit spannend voelt. Goede voorbereiding helpt enorm en het begint met één simpel ding: vertel de anesthesist expliciet dat je psychosegevoelig bent en waar je brein vooral op reageert. Niet om je anders te behandelen, maar zodat ze keuzes kunnen maken die jouw stress en prikkelbelasting laag houden. Denk aan voldoende pre-operatieve uitleg, rust in de inleiding naar narcose, en na de ingreep snel zorgen voor slaap, oriëntatie en pijnstilling. Slaaptekort, hevige pijn, dehydratie en fel ziekenhuislicht laten bij iedereen het brein “stuiteren”, en bij psychosegevoeligheid iets sneller, dus dat wil je preventief strak geregeld hebben.

Qua middelen is er geen algemene verboden lijst, maar een paar aandachtspunten werken praktisch. Ketamine kan bij sommige mensen onrust of rare belevingen geven bij het wakker worden, dus dat kun je benoemen als iets waar je liever niet op “uitkomt” als er alternatieven zijn. Dexamethason tegen misselijkheid is superhandig, maar kan incidenteel stemming en denken opjagen; ook dat is het noemen waard. Middelen met sterke anticholinerge werking of heel veel opioïden kunnen sufheid en verwardheid triggeren; vaak lukt multimodale pijnstilling prima met paracetamol, NSAID’s en een bescheiden-opioïdstrategie. Misselijkheid is zélf ook een stressor, dus anti-emese is juist belangrijk, alleen even maatwerk in de keuze.

Als je medicatie gebruikt, zet die op een korte medicatielijst en neem ‘m mee. Antipsychotica in het algemeen niet acuut stoppen rondom een operatie, want abrupt staken vergroot juist de kans op ontregeling; liever doorgebruiken of alleen in overleg aanpassen. Lithium vraagt een apart praatje: bij grotere ingrepen wordt het vaak tijdelijk gestaakt of strakker gemonitord vanwege vochtbalans en nieren, en je wilt uitdroging vermijden. Valproaat kan de stolling beïnvloeden, dus daar kijkt men soms wat extra naar; lamotrigine loopt meestal gewoon door. Clozapine is een speciale vanwege bloeddruk, speeksel en risico op ileus, dus dan maken ze graag een plan op maat. Kortom: niets dramatisch, wel even expliciet samen afstemmen zodat het routine-veilig blijft. En als je niets gebruikt: ook prima, dan verdient vooral het slaap-pijn-hydratietrio aandacht.

Verder helpt het als je jouw persoonlijke triggers en beschermers even “op een bierviltje” paraat hebt: bijvoorbeeld voorspelbare info, low-noise omgeving, vaste contactpersoon, bril en oordoppen bij de hand, dag-nachtritme bewaken, partner of vriend kort op de recovery voor oriëntatie. Dat klinkt kneuterig, maar precies dit soort simpele hygiëne-dingetjes halveert vaak de kans op postoperatieve verwarring. En mocht je ooit eerder psychotische klachten hebben gekregen na bepaalde medicijnen zoals hoge doseringen prednison of slaapdeprivatie, zeg dat letterlijk. Artsen zijn goed in protocollen, maar jouw handleiding is de echte gamechanger.

Tot slot het perspectiefstukje. Een medische ingreep is niet per se een ramp voor een gevoelig brein – het is ook een oefenmoment om je neuro-weerbaarheid te trainen. Jij kent je eigen stress-thermostaat. Door vooraf mee te denken, na de ingreep je basis op orde te houden en niet te schrikken van wat extra warrigheid in de eerste 24-48 uur, voorkom je escalatie en groeit je vertrouwen voor een volgende keer. Leren leven met je gevoeligheid, ook op de OK, is minstens zo therapeutisch als elke pil.

Hope this helps,

Greetz Jim

Meer informatie