Antwoord
Hey G., dank voor je vraag!
Je beschrijft iets wat heel veel families van psychosegevoelige mensen herkennen: de vermoeidheid, de machteloosheid, het voortdurende balanceren tussen zorg en zelfbehoud. Je houdt van hem, maar het voelt alsof je telkens weer in hetzelfde draaiboek terechtkomt – hij ontregelt, jullie rennen, en ondertussen blijft niemand overeind. Dat is niet alleen zwaar, het is ook oneerlijk tegenover jullie, die dit al zo lang dragen.
Wat er nu speelt – dat hij zelf zijn medicatie mag nemen, dat hij emotioneel en boos is – klinkt inderdaad als een risicomoment. Mensen die psychosegevoelig zijn raken vaak juist door verlies van voorspelbaarheid of stress sneller ontregeld. Tegelijk is “meer controle krijgen” (zelf doseren, autonomie terug) ook iets wat hij waarschijnlijk als bevrijdend ervaart. Vanuit zijn perspectief voelt het misschien alsof hij eindelijk weer wat invloed heeft, terwijl jullie dat zien als het begin van de glijbaan. Dat verschil in beleving maakt communicatie vaak onmogelijk zonder escalatie.
De kunst is dan om te praten op een manier die niet meer olie op het vuur gooit. Daar helpt de LEAP-benadering van Xavier Amador enorm bij: Listen, Empathize, Agree, Partner.
- Eerst echt luisteren, zonder te corrigeren of overtuigen.
- Dan empathie tonen (“Ik zie hoe zwaar dit voor je is, dat je zo boos bent en dat het je raakt”).
- Pas daarna iets zoeken waar jullie het over eens kunnen zijn (“We willen allebei dat het niet weer misgaat”).
- En dán pas voorzichtig samen nadenken over wat helpt (“Hoe kunnen we dit samen rustiger houden?”).
Het vraagt oefening, maar het voorkomt dat je in de rol van politie of ouder terechtkomt – die rollen roepen bij iemand in psychotische spanning juist verzet op.
Daarnaast: het is ook oké om grenzen te stellen. Liefde zonder grens verandert in uitputting. Je mag zeggen “ik trek dit even niet”, zonder dat het betekent dat je hem laat vallen. Vaak helpt het om een resourcegroep te vormen – een klein kringetje van mensen die samen het contact met je broer dragen, zodat niet één iemand de volle last hoeft te dragen.
Als het echt weer dreigt mis te lopen en hij weigert contact met de ggz, kun je – puur ter bescherming – ook melden bij het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag. Dat is er juist voor situaties waarin iemand zichzelf of anderen in gevaar brengt, maar geen hulp wil aannemen. Dat is geen verraad, maar een vorm van zorgplicht verdelen.
Je mag dus voor hem zorgen én tegelijk jezelf beschermen. Probeer die twee niet als tegenpolen te zien. Jij bent geen reddingsboei, je bent familie – en dat is al een enorme bron van betekenis.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
- Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
- Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
Beantwoord door: Jim van Os op 27 oktober 2025
