Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik gebruik momenteel 187,5 mg venlafaxine. Ongeveer vijf uur na inname merk ik een duidelijke piek: ik voel me onrustig, somber en licht geïrriteerd. Dit houdt de rest van de dag aan.
Zou dit kunnen wijzen op een te hoge dosering? Later innemen lukt niet, omdat ik dan moeilijk kan slapen.
Hey L., dank voor je vraag!
Wat je beschrijft – dat vijf uur na inname een piek ontstaat met onrust en somberheid – komt vaker voor bij venlafaxine. Het middel heeft een vrij korte halfwaardetijd en werkt bij sommigen in golven: er treedt een piek in de bloedspiegel op na inname en daarna een geleidelijke daling. Vooral bij mensen met een gevoelig zenuwstelsel kan die piek voelbaar zijn als overstimulatie: het zenuwstelsel krijgt ineens een serotonine- en noradrenalineboost die juist even spanning, somberheid of gejaagdheid kan geven.
Dat hoeft niet te betekenen dat de dosering ‘te hoog’ is, maar eerder dat de afgifte en opname bij jou te snel en te scherp verlopen. Bij een dosis van 187,5 mg ben je bovendien op een niveau waar venlafaxine ook sterker op noradrenaline werkt – dat kan de prikkelbaarheid nog wat vergroten.
Sommige mensen verdelen de dosis over twee momenten per dag (bijvoorbeeld ochtend en eind middag) om die pieken af te vlakken, mits het middel in capsulevorm zit die dat toelaat. Dat kun je even met je apotheker of psychiater overleggen – het hangt af van welk type capsule je gebruikt (de zogeheten XR of retard heeft soms al vertraagde afgifte, maar niet altijd gelijkmatig).
Je observatie dat later innemen je slaap verstoort, klopt: de stimulerende werking kan dan juist doorslaan in de avond. Soms helpt het om de dosis iets te verlagen of op te splitsen in twee kleinere porties, of te kijken of een langzamer afgiftepreparaat beter past.
Ook goed om in het achterhoofd te houden: als je dit middel al langere tijd gebruikt, kan het brein een zekere oppositional tolerance ontwikkelen – het gaat als het ware compenseren voor het medicijneffect. Daardoor kan het middel grilliger aanvoelen dan voorheen. Mocht je ooit besluiten om af te bouwen, doe dat dan héél langzaam, liefst met taperingstrips of vloeibare formuleringen.
Wat verder nog helpt: zorg voor stabiele ritmes in slaap, voeding en beweging, want die bufferen die schommelingen in de venlafaxinespiegel enigszins. En als je merkt dat je stemming overdag te veel gaat meedeinen op het medicatiemoment, bespreek dan met je behandelaar of een andere dosering, timing of afbouw een optie is.
Hope this helps,
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
