Hoe kunnen we de vicieuze cirkel van opname, ontslag en ontregeling doorbreken?

Antwoord

Beste moeder,

Dank je wel voor je vraag!

Je beschrijft een patroon dat ik helaas heel vaak zie. En dat is meteen belangrijk om te zeggen. Dit verhaal gaat niet in de eerste plaats over een mysterieuze ziekte, maar over een terugkerende ontregeling in een kwetsbaar systeem, steeds opnieuw geprikkeld door dezelfde factoren.

Laat ik helder zijn over die diagnose. Als iemand meerdere psychotische episoden heeft, dan plakken behandelaren daar al snel het etiket schizofrenie op. Dat is begrijpelijk vanuit het systeem, maar conceptueel niet zo sterk. Zeker niet als elke episode voorafgegaan wordt door twee duidelijke triggers: abrupt stoppen met antipsychotica en cannabisgebruik. In zo’n geval zegt de diagnose vooral iets over het beloop, niet over een onderliggende vaste ziekte.

Psychosegevoeligheid is hier een veel beter woord. Je zoon lijkt een brein te hebben dat gevoelig is voor ontregeling. Medicatie dempt die gevoeligheid. Cannabis vergroot haar. Abrupt stoppen met medicatie haalt de rem eraf. Dan is het eigenlijk geen verrassing dat het opnieuw misgaat. Dat patroon herhalen en dat dan schizofrenie noemen, is een versimpeling die weinig helpt om het probleem echt te begrijpen.

Dat je zoon zegt dat cannabis er niets mee te maken heeft, past ook in dit beeld. Niet uit onwil, maar omdat het effect voor hem subjectief anders voelt. Cannabis geeft kortdurend ontspanning of een beetje geluk, maar vergroot op de achtergrond juist de kans op psychose. Dat verband is voor de omgeving vaak duidelijker dan voor degene die het gebruikt. Dat is geen koppigheid, dat is hoe het brein werkt onder invloed van middelen.

Wat kun je doen? Niet harder trekken. Niet eindeloos discussiëren over gelijk. Dat werkt meestal averechts. Wat vaak beter helpt is het gesprek verleggen. Niet praten over diagnoses of schuld, maar over patronen. Heel concreet. Elke keer medicatie stoppen en cannabis erbij, volgt opname. Elke keer medicatie blijven gebruiken en cannabis laten, gaat het een tijd goed. Dat is geen moreel oordeel, dat is een observatie. Soms helpt het om dit samen terug te kijken als een soort tijdlijn, zonder verwijt.

Daarnaast is abrupt stoppen met medicatie een groot probleem. Niet omdat stoppen nooit mag, maar omdat abrupt stoppen bijna altijd ontregeling geeft. Zeker bij iemand met deze gevoeligheid. Hier ligt een belangrijke sleutel. Als hij ooit wil stoppen of minderen, dan moet dat langzaam, begeleid en op een moment van rust. Niet vanuit bijwerkingenfrustratie, maar vanuit een plan. Dat vraagt samenwerking, geen strijd.

En over cannabis moet je realistisch zijn. Volledig verbieden lukt zelden. Wat soms wel lukt is harm reduction. Minder vaak. Lagere sterkte. Periodes helemaal niet. En vooral het verband blijven benoemen tussen cannabis en terugval, zonder te forceren dat hij het meteen erkent.

Tot slot dit. Jij staat hier als moeder in een bijna onmogelijke positie. Je ziet het patroon, je ziet het aankomen, en je kunt het niet tegenhouden. Dat is zwaar. Probeer ook voor jezelf steun te organiseren en niet alles op jouw schouders te leggen. Dit is geen opvoedingsfout en geen gebrek aan inzet van jullie kant.

En ik zeg dit er expliciet bij. Dit is een online vraagbaak. Ik kan niet met zekerheid vaststellen wat precies de juiste diagnose is of wat het exacte klinische beleid zou moeten zijn. Ik zie je zoon niet, ik doe geen persoonlijk onderzoek en ik ken niet alle details. Voor dat soort beslissingen is een online spreekuur niet precies genoeg.
Wat ik wel hoop, is dat dit helpt om het gesprek met de behandelaren en met je zoon net iets anders en misschien constructiever te voeren.

Greetz Jim

Meer informatie