‘Wat heb jij nodig?’, vroeg de danstherapeut tijdens een één-op-één gesprek. Op dat moment was ik als enige aanwezig bij het wekelijkse moedergroep-uurtje, wat mij de gelegenheid gaf om goed gebruik te maken van deze zeldzame kostbare tijd.
Ik was opgenomen op een psychiatrische afdeling van een academisch ziekenhuis vanwege een postpartum psychose (kraambedpsychose).
‘Wat heb jij nodig?’ Het is zo’n simpele vraag en tevens geniaal
Voor mij was dit de meest betekenisvolle vraag die ik heb gekregen tijdens mijn hele opname. Voor het eerst ging het over mij als persoon en niet als klassiek ziektebeeld. Deze danstherapeut stelde zich bescheiden op en luisterde vooral.
Indien de psychiatrie antwoord zou hebben op alle vragen betreffende de etiologie en de behandeling van de postpartum psychose ben ik de eerste die zich bescheiden zal opstellen.
Maar zolang er zo’n grote variatie is tussen de vrouwen met een postpartum psychose en er over de ontstaanswijze nog niks met zekerheid kan worden gezegd, zou er mijns inziens meer geluisterd moeten worden naar de persoonlijke verhalen van de vrouwen.
Niet alleen omdat deze vrouwen daar behoefte aan hebben, des te meer om kennis te vergaren over mogelijke onderliggende mechanismen.
Bij de nabehandelingsgesprekken was ik de enige die niet geheel verbaasd was dat juist ík in deze situatie psychotisch ben geworden, wat de psychiater in opleiding weer verbaasde.
Zij stelde dat een postpartum psychose een neurobiologische oorzaak heeft en hoogstwaarschijnlijk te maken heeft met dysregulatie van het immuunsysteem
Dus de persoonlijkheid van de vrouw doet er in feite niet toe. Dit was globaal de visie van de psychiater in opleiding.
Zij was heel zeker van haar zaak terwijl de literatuur verre van eenduidig is. En de één-op-één relatie tussen afwijkingen in het immuunsysteem en het ontstaan van een postpartum psychose is evenmin aangetoond.
Als je ervaringsverhalen leest van vrouwen die een postpartum psychose hebben gehad komt een aantal kenmerken steeds naar voren:
- De vrouwen lijken allemaal een grote behoefte te hebben aan controle en raken hierdoor gepreoccupeerd. Door middel van het bijhouden van lijstjes en schema’s proberen ze orde te scheppen in de chaos;
- Dit leidt uiteindelijk tot steeds groter slaaptekort met een psychose tot gevolg;
- Het zijn vaak vrouwen met een perfectionistische, gevoelige en rigide persoonlijkheid.
Er bestaat ook een casus van een vrouw waarvan de persoonlijkheid wordt omschreven als hierboven, met hetzelfde beloop als de vrouwen met een postpartum psychose, alleen was bij haar een bevalling niet de aanleiding voor een psychose maar een hersenvliesontsteking van haar zoon.
In alle gevallen is er sprake van een psychose als gevolg van een meegemaakte stressvolle gebeurtenis. Bij mij rijst dan de vraag of je wel moet spreken van een postpartum psychose, omdat je hier suggereert dat het een soort speciale ‘nabevallings’ psychose is waarvan de oorzaak geheel gezocht moet worden in de bevalling.
Alle vrouwen hebben stress ervaren voorafgaand aan de psychose
En bij alle vrouwen is sprake van een groot slaaptekort voorafgaand aan de psychose. Twee belangrijke triggers die een psychose kunnen veroorzaken bij mensen die psychosegevoelig zijn.
Met het oog op preventie is er vanuit de wetenschap nog veel onwetendheid. Dit brengt mij terug naar waar ik deze blog mee begon. Een noodzakelijke vraag in het kader van preventie is mijns inziens:
Wat heb jij nodig om de kans op een psychose bij een volgende bevalling te verkleinen?
In het postpartum psychose preventie behandelplan, een standaardprotocol welke vooral gericht is op medicatie, ontbreekt deze belangrijke vraag. En dat is een gemiste kans, als je het mij zou vragen.
Helena is afgestudeerd orthopedagoog. Voorheen had ze een eigen praktijk. Momenteel is Helena bezig om een onderzoeksvoorstel te schrijven gebaseerd op literatuuronderzoek en persoonlijke ervaring.
Geef een reactie