Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Klopt het dat 20 mg sertraline niets doet?

Vraag

Hallo Jim,

Ik ben eind zeventig en begonnen met sertraline. Eerst 10 mg, toen 20 mg en binnenkort naar 50 mg. Het idee is om daarna naar 100 mg te gaan. De psychiater zei dat 20 mg sertraline niets doet (placebo-effect). Is dat waar?

Ik heb nu al veel last van oorsuizen, is een volgende stap naar 50 en dan naar 100 mg dan wel verstandig?

Dank u wel.

Antwoord

Beste O., dank je wel voor je vraag!

Nee, het klopt niet dat 20 mg per definitie niets doet. Dat is te kort door de bocht. Officieel ligt de geregistreerde startdosering van sertraline hoger, vaak 50 mg, en daarom zeggen psychiaters soms dat lagere doseringen vooral placebo zijn. Maar dat is theorie vanuit richtlijnen, niet vanuit het echte leven. Zeker op jouw leeftijd kan 20 mg biologisch wel degelijk effect hebben, zowel positief als qua bijwerkingen.

Het brein van iemand van eind zeventig reageert anders dan dat van iemand van 30. Langzamer metabolisme, andere gevoeligheid, vaak ook andere medicatie erbij. Dan kan een lage dosis al voldoende zijn om iets te doen. Dat jij nu oorsuizen ervaart, past bij een serotonerge bijwerking. Dat is geen bewijs dat het middel goed of fout is, maar wel een signaal dat je systeem reageert.

De stap van 20 naar 50 mg is farmacologisch een flinke sprong. De stap van 50 naar 100 mg nog meer. Dat kan helpen bij stemming en angst, maar vergroot ook de kans op bijwerkingen zoals onrust, slaapproblemen, toename van oorsuizen of een opgejaagd gevoel. Dat betekent niet dat het onverstandig is, maar wel dat het geen automatisme moet zijn.

Belangrijk is dit. Er bestaat geen regel dat je per se naar 100 mg moet. Het idee dat 20 mg alleen placebo is, klopt niet als jij er iets van merkt. En het idee dat hoger altijd beter is, klopt ook niet. Het gaat om de laagst effectieve dosis waarbij jij je functioneel beter voelt zonder te veel last.

Bespreek dus met je psychiater niet alleen de richtlijn, maar jouw ervaring. Zeg dat je lichaam duidelijk reageert, dat je bijwerkingen ervaart, en dat je tempo belangrijk vindt. Ophogen kan altijd nog. Te snel ophogen terwijl je systeem al signalen geeft, kan juist averechts werken.

En nog dit. Het effect van antidepressiva is nooit alleen de pil. Verwacht er geen reparatieknop van. Zie het als een mogelijke steun in een breder herstelproces. Dat maakt ook dat je niet hoeft te haasten.

Hope this helps,

Greetz Jim

Meer informatie

Disclaimer

Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts

Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.


Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet

Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.

Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.

Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHEDELICA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.

Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?

  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
    Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
    Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.

Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?

  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.

Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?

Beantwoord door: Jim van Os op 18 december 2025

Gerelateerd

Meer over

Medicatie
sertraline

Lees ook