Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Hoor je vaker dat traumagerichte therapie wordt afgeraden vanwege te grote afweer?

Vraag

Beste Jim,

Voor de tweede keer heb ik nu gehoord dat mijn afweer te groot is om traumagericht te werken aan de problemen die ik ervaar. Omdat ik mijn leven goed op de rit heb is men bang dat ik verder van huis raak als er aan mijn stoelpoten wordt gezaagd.

Ik sta er zelf juist wel open voor om een proces aan te gaan, omdat ik veel last heb van de gevoelens die ik met me meedraag.

Hoor je dit vaker en heb je een tip?

Dank je wel!

Antwoord

Hey B., dank voor je vraag!

Wat je beschrijft hoor ik heel vaak: dat iemand eigenlijk zin heeft om de diepte in te gaan, maar dat de behandelaars wat huiverig zijn omdat het ‘te goed’ gaat in de buitenwereld. Alsof dat betekent dat je geen ruimte mag hebben om te worstelen… beetje raar eigenlijk. Dat je leven op de rit is, betekent niet dat er onder water niet van alles speelt. Je hebt het recht om dat serieus te nemen, ook al vinden anderen het misschien riskant om eraan te komen.

Dat verhaal van ‘je afweer is te groot’ komt uit een bepaalde therapeutische school die zegt dat je eerst voldoende stabiliteit en draagkracht moet hebben voordat je aan traumastukken gaat werken. Dat idee klopt ergens wel, want trauma kan heftig zijn om in te duiken, maar het wordt soms wel heel zwart-wit toegepast. In de praktijk is het vaak geen kwestie van óf traumagericht werken óf niks doen, maar meer van hoe en wanneer en in welke vorm. Je kunt bijvoorbeeld met lichaamsgerichte therapie of mindfulness of ademwerk stapjes zetten waarbij je contact maakt met je binnenwereld, zonder meteen de hele beerput open te trekken. Dat is vaak een veiliger en meer organische manier om toch te bewegen richting verwerking.

En je afweer – ja, die is er om je te beschermen. Maar afweer is niet statisch, het kan verzachten als jij er zelf klaar voor bent. Dat jij zegt dat je er juist wel voor openstaat, is heel belangrijk. Vaak zie ik dat behandelaars te voorzichtig worden en de eigen motivatie van de cliënt onderschatten. Terwijl motivatie eigenlijk de belangrijkste brandstof is.

Misschien helpt het om dit met je behandelaar te bespreken en te zeggen: ik wil niet meteen de diepe duik, maar ik wil wél onderzoeken hoe ik mijn pijnstukken een plek kan geven. Dan kunnen jullie samen zoeken naar een tempo en een vorm die niet je stoelpoten wegzaagt, maar je wankele balans juist versterkt. Soms is het ook fijn om een ervaringsdeskundige erbij te betrekken, die kan vaak goed aanvoelen hoe je tegelijk kan blijven staan en toch dieper kan kijken.

Kortom: je bent niet de enige die dit meemaakt, en het feit dat je dit verlangen voelt, laat zien dat je er klaar voor bent om voorzichtig stappen te zetten. Vertrouw daar ook op, laat je niet te snel wegzetten met een theorie over te veel afweer. Het gaat om jou, niet om het model.

Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder.

Greetz Jim

Meer informatie

Disclaimer

Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts

Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.


Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet

Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.

Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.

Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.

Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?

  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
    Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
    Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.

Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?

  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.

Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?

Beantwoord door: Jim van Os op 19 september 2025

Gerelateerd

Meer over

Behandeling
Trauma

Lees ook