Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim van Os,
Ik merk dat rond 22.00 uur mijn antipsychoticum uitgewerkt is en ik waanideeën krijg. Kan dit kloppen?
Ik neem wel rond die tijd weer nieuwe in, maar volgens mij heeft het tijd nodig om ze te laten inwerken.
Is het verstandig om in de ochtend mijn Haldol te nemen?
Groet,
O.
Hey O., dank voor je vraag!
Ja, dit kan kloppen. Veel mensen met psychosegevoeligheid merken juist in de avond een kwetsbare zone: je brein is moe, prikkelverwerking loopt stroever, cortisol zakt, en als je antipsychoticum op zijn laagste bloedspiegel zit krijg je sneller betekenis-sprongetjes en achterdocht. Dat voelt dan als de medicatie die “uitwerkt”, en dan ben je net op tijd met je nieuwe dosis maar die moet inderdaad even inlopen.
Bij Haldol spelen twee dingen. Eén, de halfwaardetijd is lang genoeg om een dag te overbruggen, maar de subjectieve werking kent toch pieken en dalen. Twee, timing en verdeling over de dag maken echt verschil. Drie, praktische routes die je met je behandelaar kunt bespreken. Ten eerste: splitten. In plaats van alles rond 22.00 uur, een deel in de ochtend en een deel in de avond, zodat die avonddip minder diep wordt. Ten tweede: de avonddosis iets vervroegen, bijvoorbeeld na het avondeten, zodat de piek eerder valt dan het kwetsbare moment. Ten derde: mini-finetuning met druppels of een lagere tabletstap, zodat je zonder te verhogen wel je dalspiegel optrekt. Doel blijft de minimale effectieve dosis, dus zo weinig mogelijk schommels en zo min mogelijk bijwerkingen.
Of je Haldol in de ochtend nemen verstandig is, hangt van jou af. Ochtend geeft vaak iets meer dagstabiliteit, maar ook meer kans op sloomheid of juist onrust overdag. Vaak werkt een verdeling ochtend/avond het beste. Als je nu ’s avonds al neemt en rond 22.00 uur klachten krijgt, is alleen naar de ochtend verplaatsen meestal niet de slimste eerste stap; dan schuif je het dal juist verder naar voren. Beter is de dalen die je nu voelt te dempen met splitten of vervroegen. En als je op een depot zit is het weer een ander gesprek, dan kun je met interval en dosering spelen.
Heel concreet om mee te nemen naar je psychiater. Beschrijf die avondpiek, vraag om een proefperiode van twee tot vier weken met splitdosering of vervroegde avonddosis, liefst met druppels of kleine stapjes, en leg vast wanneer je evalueert. Doel is geen hogere dosis per se, maar vlakker door de dag en minder avondlijke spikes. En hou een simpel logboekje bij van tijdstip inname, wat je voelde en wat je deed; dat maakt het gesprek veel makkelijker.
Je doet het goed door dit zo precies te observeren. Klein beetje schuiven, klein beetje verdelen, beetje ritme eromheen, en je ziet vaak al snel dat de avonden minder grimmig worden.
Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder.
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
