Geeske is jaren geleden volledig afgekeurd op psychische gronden. Ze heeft een IVA uitkering. Ze hoeft nooit meer te werken. Toch is Geeske vrijwillige activiteiten gaan ontplooien. Inmiddels is ze naar de positie van hoofdredacteur van PsychoseNet doorgegroeid. Geeske: “Ik wil liever niet in het gouden kooitje van een uitkering terecht komen, ik wil juist vrij zijn, ik wil weer kunnen uitvliegen”.
Maandagmiddag, ik ben druk bezig met mijn werkzaamheden binnen de redactie
M’n telefoon gaat. Lichtelijk geërgerd kijk ik op. Ik ben niet zo van het bellen. Meestal is mijn telefoon wel ergens in mijn buurt, alleen niet in de ruimte waar ik ben, ik denk er meestal niet aan om hem met me mee te nemen. Vandaag ligt hij bij uitzondering op mijn bureau.
Ik neem direct op. “Met Geeske Roorda…”
Het blijkt iemand van het UWV te zijn die ik aan de lijn heb. Ik hoor een mannenstem, vriendelijk, maar ook duidelijk officieel.
“Beste mevrouw Roorda. Ik wil het met u hebben over uw IVA-uitkering, we hebben namelijk een herbeoordeling gedaan rondom uw inkomen”. Hij aarzelt een moment en lijkt zich dan ter plekke te bedenken.
“Misschien is het beter als u naar het UWV kantoor komt om dit te bespreken. Dit gesprek moet echter wel deze week plaatsvinden”.
Ervaren als ik geworden ben met instanties bedenk ik me geen moment en vraag ik gelijk of ik mijn partner ook mee mag nemen. Ik vind het heel belangrijk om mijn man mee te brengen, want twee horen meer dan één. Ik vraag me ten zeerste af of ik de boodschap die ik van het UWV zal krijgen wel als prettig zal ervaren. Het UWV is een machtige instantie met veel regeltjes. Ik denk dat ik me goed heb ingelezen en me aan alle regels heb gehouden. Maar ja, stel je voor… Wat steun achter de hand kan nooit kwaad.
Op vrijdagochtend lopen we binnen bij het UWV
Wat me direct opvalt is de hartelijke en duidelijke ontvangst. De joviale receptionist maakt een lolletje met ons en verwelkomt ons op een persoonlijke, hartelijke manier. We zijn wel wat vroeg, moeten nog ruim 20 minuten wachten op onze afspraak. We nemen plaats in de open wachtruimte en bekijken op ons gemak wat er gebeurt in de centrale hal.
Vijf minuten later worden we al opgehaald door een beoordelaar, hij heeft mijn dossier in behandeling.
“Ja…”, zegt hij bijna verontschuldigend, “Ik zag dat jullie een afspraak om tien uur hebben, maar ik denk als jullie er dan toch dan al zijn, laat ik jullie dan gelijk even ophalen”.
We lopen mee en nemen plaats in een algemene gespreksruimte, hij opent zijn map met papieren en kijkt lichtelijk bedenkelijk.
“Je bent nu twee jaar betaald in dienst. Dat is best al lang. Daarnaast hebt je een IVA-uitkering; je bent 80-100% afgekeurd voor onbepaalde tijd. Deze uitkering heb je gekregen omdat je niet meer kon werken en onze artsen dat in de toekomst ook niet meer verwachtten. Jij bent echter wel weer aan het werk gegaan. Ik heb daar een herberekening over gedaan en daar wil ik het in dit gesprek met je over hebben”.
Hij vertelt dat mijn werkzaamheden tot gevolg hebben dat mijn IVA-status per direct wordt ingetrokken
Hij vertelt ook dat ik op basis van de herberekening niet slechts voor 60%, maar weer voor de volle 100% goedgekeurd wordt en dat het restant van mijn aanvullende arbeidsongeschiktheidsuitkering per direct stopt. Dat is schrikken. Ik ben wel verbeterd, maar ik ben parttime aan het werk, mijn inkomsten zijn zeker niet op de 100% en ik ben ook beslist niet 100% beter. Kortom, ik zit qua alles nog niet op mijn oude niveau, maar ben opeens wel weer voor de volle 100% goedgekeurd.
Dat is schrikken. Aan de andere kant heeft deze medaille twee kanten:
- Het is wat het is. En dat is behoorlijk spannend. Ik heb namelijk niet het idee dat ik weer volledig goedgekeurd zou moeten zijn. Ik ben heel kwetsbaar in een markt met heel veel mensen met een veel beter psychisch potentieel en arbeidsperspectief dan het mijne.
- Aan de andere kant wil ik ook niet dat de IVA-toekenning een beperking wordt waardoor ik niet meer kan groeien.
Ik wil niet in het gouden kooitje van een uitkering terecht komen. Ik wil, als het kan, weer kunnen uitvliegen. Weer professionele dromen mogen hebben zonder reglementaire belemmeringen.
Herstel kost op allerlei gebieden vaak meer dan blijven hangen in ziekte, dat is eigenlijk vreemd
Mijn beoordelaar kijkt me vragend aan:
“Vrijwel alle mensen die uiteindelijk een IVA-status krijgen gaan inderdaad nooit meer werken. De situatie waar jij nu in zit komt eigenlijk nooit voor…”
Hij rommelt even door zijn papieren en checkt de info op een aantal pagina’s.
“Toch zijn er meerdere gespecialiseerde en onafhankelijke keuringsartsen geweest die je toen hebben beoordeeld. Hoe kan het dat die er zo naast zaten? Zoals ik je nu zie lijkt mij dat die IVA toen onterecht aan jou is toegekend”.
Het is lastig om iemand te vertellen hoe beroerd je er jarenlang voorstond
Lastig om duidelijk te maken dat die IVA-afkeuring niet zomaar uit de lucht is komen vallen. Ik voel me wel een beetje in de hoek gedrukt. Ik vertel hem in een snelle, maar ondoordachte impuls dat ik een uitgebreide rij aan classificaties hebt. De man knikt driftig. Ik bedenk me dat dat niet de weg is om uit te leggen hoe het kan dat ik hier zit. Ik hoef mijn ziektebeeld en achtergrond vandaag immers helemaal niet te bewijzen. Ik slik mijn rijtje classificaties nog net op tijd in en gooi het dan over een andere boeg.
Ik moet glimlachen, want dit vertellen voelt wel goed.
“Weet je, ik denk eigenlijk dat het niet altijd, en ook zeker niet voor iedereen, volledig onmogelijk is om weer uit een positie van arbeidsongeschiktheid te komen. Wel is het een hele reis om eruit te komen. Ik ben zelf ooit, vanuit heel pril herstel, foto’s gaan nemen. Daar groeide ik heel langzaam in. Weer een jaar later ben ik me in Photoshop gaan verdiepen. Een hele tijd later werd ik uiteindelijk fotograaf en ging ik in een studio werken. Dat was hard werken en het duurde lang om dat te bereiken, maar ging uiteindelijk best goed.
Daarna ben ik blogs gaan schrijven voor PsychoseNet, gewoon vrijwillig, maar wel weer zo’n stapje vooruit. Ik heb heel wat blogs geschreven… Weer een jaar later heb ik me uiteindelijk aangemeld als vrijwilliger op de redactie. Ook daar ben ik ingegroeid. En zo ging het steeds verder.”
Ik vertel de aardige, maar onwetende meneer dat herstel stapje voor stapje gaat
Ik vertel hem dat als er meer vanuit herstel gewerkt zou worden in de maatschappij, wanneer mensen meer herkenning en begrip zouden vinden, ze waarschijnlijk vaker een perspectief voor zichzelf zouden zien. Wanneer ze vaker positieve voorbeelden zouden tegenkomen in het gewone dagelijks leven, dan zouden waarschijnlijk wel meer mensen weer een betaalde rol in het leven krijgen. En dat gaat niet zomaar natuurlijk. Maar na jaren van hard werken en veel kleine stapjes vooruit zetten kan dat soms.
Dat iemand zijn arbeidsongeschiktheid achter zich laat zou toch geen uitzondering moeten zijn?
De aardige meneer glimlacht naar me. Er zijn geen vragen meer. Een nieuwe fase breekt aan. Vandaag heb ik weer een stapje genomen.
Geef een reactie