Contact / interactief

PsychoseNet Shop
Steun PsychoseNet

Onderwerpen

Series & Tools

Stichting PsychoseNet

Veel gezochte termen

Psychosenet auteur

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Volg Jim van Os ook op LinkedIn, Facebook, Twitter en YouTube of Wiki.

Wist je dat Jim van Os regelmatig nieuwe bijdragen plaatst?

Mini colleges van PsychoseNet – over zorg en herstel, van depressie tot psychose
Podcasts van PsychoseNet – Jim van Os in gesprek met interessante gasten
De PsychoseNet Chat – je kunt gratis en anoniem met PsychoseNet chatten
Het PsychoseNet Forum – behoefte aan een gesprek met gelijkgestemden?
Vragenlijsten – we hebben diverse checklists om mee te kijken hoe het met je gaat

Jim van Os

Reacties

17 reacties op “De Aard van Mentale Gezondheid – van bewustzijn tot emotie – Jim van Os”

  1. Alonie

    Hoi Jim,
    Ik zou hier nog zoveel over willen vragen en leren! Denk dat er heel veel onderzoek naar gedaan kan worden, super interessant. (Klinkt overdreven, maar ik meen het echt).

    Maar eerst iets wat ik dus meer dan 15 jaar geleden geleerd heb toen ik voor het eerst patiënten met een delirium mocht behandelen. Ze fluctueerden tussen waken en slapen, leken hardop te dromen. Ik vond toen in een boek informatie over de reticulaire formatie en dat maakte me zo geïnteresseerd in de neurologie en relatie tussen lichaam en brein. Speelt deze RF ook een rol in het bewustzijn gekleurd door emoties, zoals jij dat beschrijft? Met andere woorden vraag ik me af of processen in het lichaam bijv via de RF onder andere je bewustzijn/waarneming ook mede bepalen?

    Fijn trouwens dat we mee kunnen denken en leren, ik vind het leuk om dit te begrijpen en mn associatieve brein komt hier dan mee…

    Beantwoorden
  2. Jos Raaphorst

    Beste Jim van Os,

    Goed dat u het onderwerp bewustzijn naar voren brengt.
    Wat mij opvalt in uw betoog en de reacties van de lezers is dat men niet de Geest van een mens benoemd maar alleen de hersenen. Volgens mijn waarheid en beleving is er in ieder lichaam een Geest aanwezig.
    In de Geest is alle informatie opgeslagen van dit leven en vorige levens. Ik geloof hier heel sterk in, omdat ik in een aantal zware psychoses in aanraking ben gekomen met mijn vorig leven tijdens de Holocaust en Auschwitz. Als men praat over bewustzijn dan komt dit vandaan uit de Geest die weer vertaald wordt in een bepaalde biochemie in de hersenen.
    De hersenen ‘schrijven’ informatie weg in de Geest, maar de hersenen ‘lezen’ ook weer informatie uit de Geest, die je kan ervaren als bewustzijn.
    Uiteindelijk is de Geest in de mens het geheugen!

    Bedankt voor de blog.

    Beantwoorden
  3. Eddo Rats

    Hoi Jim, Ik zou iets aan je definitie willen toevoegen waardoor het mistery misschien wat minder mysterieus wordt en ook helpt redeneringen te voorkomen als die van “moeten begrijpen” en “dus definieren” zodat deze definitie tijdelijk geloofd kan worden tot de client in staat is zelf tot begrijpen te kunnen komen. Je schreef : “Het is het bewustzijn van ervaring zelf – het besef dat je ervaart.” Is werkelijk zoals ergens met een boot gaan varen zoals veel bekende Nederlanders over de hele wereld deden. Zij kwamen zeilend op plekken over die hele wereld door te navigeren. Deze navigatie was denk gereedschap , ook wel geometrie genoemd, waarmee vaar richtings keuzes werden gemaakt. Dus aan de ervaring gaat een richtingskeuze vooraf. Het geheim van het misterie van herstellen zit hem dan ook in het bewust maken van hoe jouw brein tot een richtingskeuze komt voor dat je ergens veilig denkt te kunnen gaan varen. Door analogien te leren vinden die zich verhouden tot de geometrie leer je zelf navigerend keuzes maken Doordat je ergens hebt kunnen varen bouw je lokale kennis op. De herinnering dat je op dat specifieke tijdstip op die lokatie veilig hebt kunnen varen. Deze kennis is handig voor de volgende ervaar trip. Daarom hielden schippers een logboek bij en registreede ze in de kaart waar ze veilig gevaren hadden. De kennis van de geometrie helpt je veilig navigeren zonder dat je altijd de logboeken van voorgangers hoeft te geloven. Daarmee kun je nieuwe wateren leren ervaren die jouw unieke zelf kunnen gaan bepalen.

    Beantwoorden
  4. Eef

    Jim,
    Er is zeker wel een bewustzijn in ons aanwezig Door te lezen over non dualiteit ben ik naar mezelf gaan kijken en observeren wat er in mij omgaat en wat ik voel. Ik kan de conclusie trekken dat er heel wat te voelen valt, en er heel veel in mij omgaat, zowel positief en negatief. Van de non dualiteit heb ik geleerd alles aanwezig te laten zijn, er geen probleem van te maken. Het gebeurt en heb daar geen invloed op. Het brein is nu eenmaal een complex systeem die zijn gang gaat.
    De emotie, het verdriet, de pijn en het lijden komen pas opzetten als je betrokken raakt bij een gedachte.
    Mijn ervaring is dat er geen continuïteit is en het bewustzijn me laat zien dat de toestand van de geest voortdurend fluctueerd. Vanochtend stond ik naar buiten te kijken, het regende zag mensen in de weer met paraplues en capuchons, iemand stond langdurig te schuilen onder een balkon. Op de radio was muziek te horen waar ik van kon genieten en stond mee te bewegen en te zingen. Van binnen voelde ik een enorme vrede en rust, er was geen oordelen of invulling. Een gevoel waar ik al eerder ervaring mee had maar kwijt ben geraakt en het toch kon herkennen. Nu ik dit zo opschrijf ben ik emotioneel omdat de ervaring er weer was en het ook kwijt was.
    Ondertussen was het opgehouden met regenen, ik werd weer tot de orde van de dag geroepen en ben boodschappen gaan doen. Wat leidde tot een andere gemoedstoestand.
    Mentale gezondheid heeft toch ook te maken met jezelf kunnen zijn, jezelf aanvaarden en uiting kunnen geven aan wie je bent en het leven in te richten zoals jezelf wilt. Wat een enorm karwei is, zeker als je op oudere leeftijd geconfronteerd wordt met psychose. Binnen de ggz kan hier zeker wel aandacht aan besteed worden. Nogmaals wat is ziek, wat is mentaal gezond ?
    We zitten allemaal vast in het spel wat het leven heet en ook de mentaal gezonde mens worstelt met een druk hoofd waarin de gedachtes komen en gaan, veel mensen hebben slaapproblemen.

    En is dit iets wat opgelost kan worden binnen het sociale domein, mensen vinden psychische problemen eng en moeilijk en zijn er vaak ook niet mee bekend. De ggz wordt over het algemeen gezien als de reddende engel, als ik vertel wat er in de praktijk gebeurt, schrikken mensen.
    Misschien moet er veel meer voorlichting en bekendheid aan gegeven worden, en niet alleen documentaires laten zien waarin mensen in een herstel proces zitten.

    Beantwoorden
  5. Kyon

    Beste Dr. Van Os,

    Wat een mooie blog over een prachtig – en heel wezenlijk – onderwerp!

    Inderdaad, zodra het op en neer dalen van emoties een chaotisch karakter krijgt, dan ligt mentaal lijden op de loer. Of: dit chaotische op en neer gaan zou men gelijk kunnen stellen aan het mentaal lijden op zich.

    Volgens tradities die al duizenden jaren oud zijn (en laten we eerlijk zijn, dat is minstens factor tien ouder dan de moderne psychologie en psychiatrie), kan men zich trainen om met hun bewustzijn hun emotionele toestand te beinvloeden.

    Ik kwam hierover een uitleg op YouTube tegen van de wijlen Vietnamese monnik Thich Nhat Hanh “practicing with unpleasant emotions”, en eigenlijk heeft de psychotherapeut/filosoof Eugene Gendlin deze techniek in de 20e eeuw herontdekt.

    Hope this helps!

    Een vraag die ik nog heb, Dr. Van Os, is of u een emotie beschouwt als iets wat zich in 3d gelocaliseerd kan worden – in het menselijk lichaam. Ik denk bijvoorbeeld aan spreekwoorden als “een open hart hebben” of “een onderbuikgevoel hebben” of “een brok in de keel hebben”.

    Grtz,
    Kyon.

    Beantwoorden
    1. trudie

      Kyon,
      Wat prachtig onder woorden gebracht!
      Trudie

      Beantwoorden
      1. trudie

        Kyon,

        Mogelijk komen we er niet alleen met woorden en begrip en concept dus,, maar met de ervaringen zelf.Bewustzijn is het mysterie!De Galileo commissie in Amerika werkt er hard aan om de kloof tussen de reguliere geneeskunde en de complementaire geneeskunde samen te brengen.

        Trudie

        Beantwoorden
        1. trudie

          Kyon,

          Net gehoord ! en dit geeft hoop !:

          Mysterie :Bewustzijn met emoties tesamen:

          In oktober 2023 is er een nieuwe film uitgekomen in Amerika ,die is genaamd :Afther Death draait in 2700, bioscopen ,is een documentaire met o.a. orthopead Mary Neal.Is nu al, na een maand gezien door 1 miljoen
          Amerikanen!This is amazing !Ze zeggen er dit over:This is a gift.

          Trudie.

    2. Ans Butter

      fantastisch commentaar! Nou Jim, geef hier maar eens commentaar op!! Groet Ans

      Beantwoorden
  6. trudie

    Beste Jim,

    Bewustzijn en emoties ,uiterst interessant! Toch heb ik een vraag hoe u dit ziet dan:Uit Nearh death studies en absence epilepsie ervaring(if you are not there where are you) daar komt uit dat men wel bewustzijn ervaart en emoties.Dus weten we wel of het brein essentieel is om bewustzijn tesamen met emoties te kunnen ervaren?

    Vriendelijke groet,
    Trudie

    Beantwoorden
    1. Jim van Os

      Hoi Trudie, mijn blog ging niet over relatie brein en bewustzijn en in hoeverre die relatie causaal dan wel medierend is (bewustzijn door het brein of via het brein), en in hoeverre mentale activiteit ook kan ontstaan door andere mentale activiteit (dus in principe zonder brein). Razend interessant – in ieder geval denken we niet meer dat alle mentale activiteit causaal wordt bepaald door het brein, dat is te reductionistisch….

      Beantwoorden
      1. trudie

        Beste Jim,
        Dank voor je reactie!Blij dat je het nog zo benoemd. Inderdaad
        ging je blog daar niet over,maar het stond er wel zo!

        Ik denk heel erg belangrijk deze transformatie in de psychiatrie.Voor de rest is consciousness zo razend ervaringswetenschappelijk interessant. Dat lijkt mij de weg.

        Vriendelijke groet,

        Trudie

        Beantwoorden
  7. Francois de Waal

    Beste Jim,

    Ik voel me ongelooflijk stom want ik begrijp er niks van, ook niet de reactie van May-May.

    Ik citeer: “Deze dynamische golf van emoties, die varieert tussen positief en negatief, geeft ons een gevoel van zelfregulatie en controle. Wanneer dit ritme consistent is, voelen we ons mentaal gezond.”

    Nee, BEWUST zijn van die golf, alleen DAT geeft volgens mij een gevoel van zelfregulatie en controle. Ik zeg zoals altijd niks nieuws, dit is de essentie van Emotionele Intelligentie van Daniel Goleman.

    Of bedoel je misschien niks meer dan: het leven kent ups en downs, maar als deze elkaar in evenwicht houden, dan voel je je ok.

    Hartelijke groet, François

    Beantwoorden
    1. Jim van Os

      Hoi François, ja complex! Ik refereer aan het feit dat we vermoeden dat de constante verandering in affectieve signalen binnen een bepaalde bandbreedte het equivalent is van een bewustzijn van in evenwicht zijn en een gevoel van toekomst hebben. Er is constante beweging en what goes up must come down, en vice versa. Als dat evenwicht verstoort raakt, en je blijft steken in een negatieve staat die niet herstelt is het vanzelfsprekende gevoel van toekomst weg. In een volgende blog ga ik hier dieper op in.

      Beantwoorden
  8. May-May Meijer

    Hoi Jim,

    Interessant wat je schrijft, dat bij mentale gezondheid er een op en neer dalen van emotionele percepties is. Bij mij is het zo, dat vlak voor ik psychotisch word, dat ik me dan vastbijt in iets, dat voor de buitenstaander misschien onbelangrijk is. Alsof, er in mijn hoofd een naald van de grammofoonplaat op een groef blijft hangen. Dus, dan is het ritme en de fluctuatie van de emotionele signalen inderdaad verstoord.
    Enfin, ik weet niet of dit hout snijdt bij jou en de andere lezers, maar goed, zo voelt het voor me. En aangezien ik er pas nog mee te maken had, heb ik het gevoel dat het bij jouw blog past.

    Lieve groeten,
    May-May

    Beantwoorden
    1. Jim van Os

      Dank May-May – heel treffend beschreven….ik denk dat het kan helpen als we het “mentale” ook daadwerkelijk proberen te beschrijven in mentale termen.

      Beantwoorden
      1. May-May Meijer

        Ja, dat is waar Jim! Het lijkt me vreselijk als een hulpverlener tegen mij zou zeggen dat ik lijk op de naald van een grammofoonplaat die blijft hangen. Ik had al moeite met de vergelijking ‘suikerziekte’ en psychosegevoeligheid, omdat ik me niet kon voorstellen hoe het is om suikerziekte te hebben. Het is wat dat betreft handiger om te leren van andere ervaringsdeskundigen.

        Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerd

Meer over

Behandeling en zorg
bewustzijn
emoties
mentale gezondheid

Lees ook