Als je wel eens in crisis bent geraakt, kan het fijn zijn om in een crisiskaart vast te leggen hoe je het best kan worden geholpen. De kaart gaf Suzan in eerste instantie en veilig gevoel, maar dit veranderde in angst. ‘Doen mensen wel extra voorzichtig als ze weten dat ik schizofrenie heb?’
Ik had erover gelezen, een crisiskaart, en het leek mij ook wel wat. Mocht ik een ongeluk krijgen of een keertje flauwvallen, dan kan ik aan de hulpverlening die kaart geven zodat ze weten dat ik schizofrenie heb en dat ze rekening moeten houden met mijn psychische kwetsbaarheid.
Ik zocht op internet op hoe ik een crisiskaart kon krijgen, maar er bleek in mijn buurt geen instelling bij wie ik zo’n kaart kon regelen. Wonen op het Friese platteland heeft soms zijn nadelen, dus ik knutselde hem zelf in elkaar. Met een laptop, een printer en een stukje lamineerfolie was ik een paar uur zoet, met een mooi kaartje als resultaat. Voorop staat met dikke letters CRISISKAART en als je hem openklapt kan je lezen dat ik schizofrenie heb en welke medicijnen ik daarvoor gebruik.
Ik raak zelf niet zo vaak meer in een crisis, ik weet inmiddels goed om te gaan met mijn soms zo onvoorspelbare hersenen
Verder ben ik een expert geworden in het vermijden van situaties waarbij ik in paniek raak of hulp nodig heb van anderen, met vallen en opstaan heb ik dat geleerd. Vooral dat laatste ben ik extra goed in, vermijden dat ik hulp nodig heb, want helaas doen anderen niet altijd wat goed voor mij is als mijn psychotische klachten de overhand krijgen.
Als ik in de war ben, is het het beste om niets te doen en mij met rust te laten. Een veilig plekje, een kopje thee en heel veel geduld. Alleen dat is nodig en dan knap ik vanzelf, meestal binnen een aantal uur, weer op. Maar uren zijn voor veel mensen te lang.
Mensen willen niet niks doen en machteloos toekijken, ze willen handelen en helpen
Zo werd ik vroeger van hot naar her gesleept als het niet goed ging. En tijdens een opname liepen verpleegkundigen en artsen af en aan om te bedenken wat ze konden doen.
Er zijn pillen en hulpverleners als het niet goed gaat, maar er is geen tijd en rust, dat wat ik zo hard nodig heb als het slecht gaat. Crisismomenten die thuis binnen een paar uur opgelost zijn, duren in een vreemde omgeving soms dagen, omdat ik niet de juiste hulp krijg.
Op mijn crisiskaart staat dat ik prima met mijn ziekte kan omgaan, dat onbekenden zich niet met mij moeten bemoeien en dat ze bij nood het beste mijn ouders kunnen bellen. Daarachter staat nog een zin, namelijk dat ik vervelende ervaringen heb gehad met de hulpverlening en dat ik niet onnodig aangeraakt wil worden. Mijn angst voor de chaos in mijn hoofd is vele malen kleiner dan mijn angst voor hulpverleners die willen helpen, want in het verleden heeft mij dat een traumatisch verblijf in de separeer opgeleverd.
Kortom, mijn crisiskaart zegt eigenlijk niet meer dan ‘laat mij met rust, ik red me wel’
Maar is dat wel waar? Ik kan natuurlijk net als ieder ander een ongeluk krijgen en medische hulp nodig hebben. Op zulke momenten heb ik echt wél hulp nodig. Daarom heb ik de crisiskaart, zodat mensen mij in zulk soort situaties op de juiste manier kunnen helpen.
Het was een mooi kaartje wat ik in elkaar geknutseld had en het gaf mij een veilig gevoel. Maar toen ik die avond ik bed lag, veranderde dat gevoel in angst.
Want doen mensen wel extra voorzichtig als ze weten dat ik schizofrenie heb?
Als ik een ongeluk heb gehad, nemen ze dan wat meer tijd om mij rustig te helpen? Of worden ze juist extra streng en pakken ze me extra stevig vast?
Ik weet dat mensen met schizofrenie niet per definitie verward of agressief zijn, maar weten omstanders dat ook? Het beeld dat de media geeft over mijn ziekte is vaak een afspiegeling van een gevaarlijke gek. Onjuist, maar veel mensen denken dat dit waar is.
En wat doet de politie als ik bij een auto-ongeluk betrokken raak en ze lezen dat ik schizofrenie heb en daarvoor medicijnen slik? Zijn ze dan nog steeds zo objectief in het beoordelen van de oorzaak van het ongeluk of krijg ik meteen de schuld? Ik word netjes elke vijf jaar gekeurd door een psychiater voor mijn rijbewijs, maar er zijn genoeg mensen die vinden dat mensen met schizofrenie niet op de weg horen.
De crisiskaart ligt nu bij het oud papier
Ik durf het niet bij mij te dragen, want ik twijfel of het wel zo handig is om omstanders te laten weten dat ik schizofrenie heb. Voorlopig doe ik gewoon heel erg mijn best om niet in de problemen te raken en om lichamelijk zo gezond mogelijk te blijven. En als ik in de war ben, dan vlucht ik naar huis en wacht ik alleen en in alle rust tot het weer over is.
Weg is het veilige gevoel dat de crisiskaart mij geeft. Mijn angst voor de hulpverlening is helaas, na al die jaren, nog steeds te groot.
Suzan (pseudoniem)
Meer over de crisiskaart:
Geef een reactie