François de Waal: “Het beste boek dat ik de afgelopen tijd las, is A therapeutic journey van Alain de Botton”. Het vertelt over hoe kwetsbaar we allemaal zijn en dat geeft troost. Het lijkt op de Rotterdamse filosoof Awee Prins die schrijft over hoe broos wij allemaal zijn.
Brené Brown kan er ook goed over schrijven. Ik schreef er onlangs op deze site ook over: Er is iets mis met mij – het universele geheim van de mens.
Begrijpen en accepteren dat het leven moeilijk is
Alain de Botton van The School of Life publiceerde A Therapeutic Journey, Lessons from The School of Life, een boek over mentale gezondheid met de belangrijke boodschap: begrijp en accepteer dat het leven moeilijk is, altijd, overal, en echt voor iedereen.
Op de achterflap van het boek staat:
‘Alain de Botton vertelt over een reis door het land van geestelijke gezondheid, van crisis tot herstel. De momenten waarop we beseffen dat we het niet meer aankunnen; de zelfcompassie of therapie waarin we rust vinden; en de dag dat we eindelijk een gevoel van stabiliteit terugvinden.
Het is geschreven met begrip en vriendelijkheid waardoor we ons niet meer helemaal alleen voelen in onze eenzaamste momenten, of het nu een relatiebreuk is, tegenslag op je werk of dagelijkse angst. Dit is een praktische gids die ons zal helpen redenen voor hoop te vinden. We zijn allemaal op onze eigen weg naar herstel‘.
Een vertaald citaat uit het boek
In een meer dan tien bladzijdes tellend essay in Anathema’s 4, de waanzin aan de macht levert Rudy Kousbroek kritiek op hoe boeken worden gerecenseerd. Hij vindt het opvallend dat er door de meeste boekbesprekers zo weinig wordt geciteerd. Aan het eind van dit anathema vertelt hij waarom hij onthullende citaten zo waardeert: omdat citaten “de atmosfeer van een boek of de preoccupaties van de schrijver aan licht brengen”.
Hieronder een door mij vertaald lang citaat uit het boek.
De uitgever gaf toestemming en zei dat het boek niet vertaald zal worden in het Nederlands. (Onderstaand citaat is overigens ook te vinden in het boek Reasons to be hopeful van dezelfde School of Life.)
Een groot deel van onze ellende wordt veroorzaakt door de wrede en onjuiste veronderstelling dat het leven eigenlijk een plezierige reis is, die voldoening en vreugde kan verschaffen als je maar hard genoeg werkt en een goed mens bent.
De waarheid is het tegenovergestelde van deze sentimentele visie. Lijden zit ingebakken in het leven van ieder mens. We lijden niet toevallig, maar omdat het erbij hoort. We kunnen ons concentreren op de specifieke vergissingen en wreedheden die ons op een dieptepunt hebben gebracht. We kunnen ons concentreren op wat onze vijanden ons hebben aangedaan. We kunnen ons concentreren op hoe enkele fouten ons alles hebben afgepakt. Of op hoe we in de steek zijn gelaten door mensen die voor ons hadden moeten zorgen. Maar ik hou vol – niet om deze problemen te minimaliseren – dat het slechts kleine voorbeelden zijn van wereldwijde en nooit ophoudende ellende. Iedereen op aarde heeft zijn/haar eigen verdriet dat, hoe dan ook, ons leven is, het akelige geboorterecht van ieder mens. Uiteindelijk moeten we allemaal dezelfde hoeveelheid gif uit de beker van verdriet drinken, ook al is het in verschillende slokken, en op verschillende tijdstippen. Niemand komt ongeschonden het leven door.
Maar we zijn niet alleen verdrietig, we zijn ook alleen en eenzaam met ons verdriet, omdat het officiële verhaal meedogenloos optimistisch is. Dat officiële verhaal houdt vol dat we de juiste partner kunnen vinden, dat werk voldoening kan geven, dat onze levensloop eerlijk is en dat er geen echte reden is om treurig te zijn over ons leven. Maar we verdienen het niet om – bovenop alle ellende – gedwongen te worden om te lachen. Waarom mogen we niet huilen, zonder tot positiviteit te worden verplicht? Ons ware, maar over het hoofd geziene recht is niet het recht op geluk; het is juist het recht om ons ellendig te mogen voelen.
Dit lijkt niet bepaald een goeie reden om te leven, maar het vermogen om de duisternis recht in de ogen te kijken en haar rol in ons leven te accepteren, is een heel eigen en intense beloning. We hoeven niet langer verrast te worden door ons lijden. We hoeven niet langer verrast te worden door ellende. We hoeven niet langer het gevoel te hebben dat onze tegenslagen iets unieks en schokkends over onszelf zeggen. We kunnen weer zin in het leven krijgen als we begrijpen dat we niet de enigen zijn die het willen opgeven: (…)
We kunnen vriendschappen opbouwen – denkbeeldige of echte – op basis van gedeelde eerlijkheid over rampen die ons zijn overkomen. We hebben onze eerste goeie reden om te leven te pakken als we weten dat we niet dom zijn als we het leven heel moeilijk vinden. Ongelukkig zijn is gewoon – zoals wijze kunstenaars ons er altijd graag aan herinneren, en ondanks de suggesties van alle advertenties, brochures en de zelfverzekerd lijkende mensen die zichzelf feliciteren in sjieke restaurants – heel normaal.
Ik, François, herhaal de laatste zin van dit citaat van Alain de Botton uit A Therapeutic Journey in het kort: ongelukkig zijn is gewoon heel normaal.
Meer weten over dit boek?
A therapeutic journey – Alain de Botton
Meer lezen over (on)geluk?
- Mijn geluksgetal is een zegen – Pleunie Franke
- De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter
- Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
