In april 2019 is May-May gestart als ervaringsdeskundige bij het UMC Utrecht. In deel 3 van deze serie gaan Jim en May-May in gesprek over de eerste indrukken van May-May op de afdeling ‘Acute en Intensieve Zorg’ en op de afdeling ‘Vroegtijdige Interventie Psychose’.
Vraag May-May:
Ha Jim,
In april 2019 ben ik als ervaringsdeskundige begonnen bij het UMC Utrecht op de afdeling Psychiatrie. Hier in dit blog deel ik een deel van mijn ervaringen in de eerste dagen en weken op de werkvloer.
Er was een nieuwe verpleger op de afdeling
Hij gaf aan dat in zijn oude werk patiënten elke dag een uur naar buiten mochten. Aan de hand daarvan opperde hij dat het goed zou zijn als nieuwe medewerkers de best practices van hun oude werk kunnen delen. Dit lijkt mij ook een goed idee en dat werd ook gestimuleerd op de introductiecursus. Juist als je ergens net nieuw bent vraag je je af waarom dingen gaan zoals ze gaan. Eigenlijk een gratis organisatieadvies. Ik heb dit aangekaart bij verschillende personen en hoop er nog wat van te horen.
Er was een patiënt die mij in vertrouwen nam en me vroeg om het niet te delen met de psychiaters
Ik heb dit overlegd met Maryse. Zij vond dat ik het dan ook niet moest doen om zijn vertrouwen niet te beschamen, tenminste zolang het niet doorgeven van informatie geen gevaar vormt voor de patiënt of voor anderen. Ik heb dat toen ook niet gedaan. Het zat me echter dwars, want zijn problematiek raakte ook aan mijn psychische problematiek.
Later vertelde deze patiënt me iets waarvan ik het noodzakelijk vond om het met de rest van het team te delen, de maatschappelijk werkster had me daar ook om gevraagd. Dus ik heb het eerst overlegd met Maryse en heb de patiënt verteld dat ik het ging delen en waarom ik dat belangrijk vond.
Een tijdje daarna hadden we een andere ervaringsdeskundige uitgenodigd.
We wilden graag weten hoe hij een brugfunctie vervulde tussen iemand in de isoleer en de rest van het team. Russel Cummins vertelde dat hij een patiënt nooit belooft iets geheim te houden tegenover de rest van het team, omdat we moeten doorgeven wat van belang is voor de behandeling. Ik voel me hier beter bij en doe dat nu ook zo.
Het grootste deel van de patiënten stelt zich aan mij voor met alleen hun voornaam
Als ik dus bij een rapportage zit of in de patiëntenadministratie werk waarbij alleen de achternaam van patiënten staat vermeld, dan vind ik het moeilijk om te weten of ik nou de juiste persoon te pakken heb. Dit kan makkelijk opgelost worden door de voor- en de achternaam van de patiënt in de overleggen en de patiëntenadministratie te vermelden.
Ik vind het erg fijn om met patiënten om te gaan, al kost het me wel veel energie
Na een ochtend werken ben ik al uitgeput. Ik ben goed ingewerkt door mijn mede-ervaringsdeskundige Maryse en kan erg fijn met haar sparren. Jammer genoeg konden wij maar kort samenwerken, want ze gaat nu ergens anders aan de slag. Ik kijk ernaar uit om samen te werken met de nieuwe ervaringsdeskundige die in oktober begint.
Jim, ik ben benieuwd naar jouw reactie!
Groeten,
May-May
Antwoord Jim
Ha die May-May,
Wat een interessante waarnemingen weer – en allemaal op het snijvlak van de praktijk van professionele kennis en de zich emanciperende praktijk van ervaringskennis. Echt boeiend – een soort antropologische studie van ‘participerende observatie’, eigenlijk.
Die verwondering die je beschrijft, van de ‘nieuweling’ die is kardinaal – en dubbel zo belangrijk als het de verwondering is vanuit ervaringsdeskundigheid
Veel van de dingen die we doen in de praktijk van de ggz is gebaseerd op cultuur en professionele rituelen – waar we niet goed meer meta-reflectie over kunnen hebben omdat we er simpelweg teveel ‘in’ zitten om het van een beetje afstand te kunnen bekijken. Jij kunt wél met afstand kijken – en op basis van ervaringskennis – dus dit moet je vooral delen met ons. Wees er op voorbereid dat we het niet met je eens zullen zijn eerst – niemand staat boven zichzelf, dat moet je leren. Wij ook.
Als je niet comfortabel bent met geheimhouding kun je dat inderdaad gewoon tegen de patiënt zeggen
Waar het om gaat is dat je iemand eerlijk zegt over hoe je er in staat zodat de persoon weet wat hij aan je heeft. Er is geen absolute gedragscode – het is meer dat mensen er op aan moeten kunnen dat jij open bent over je gedragscode en je er aan zult houden.
Voornamen en achternamen in het elektronisch patiëntendossier (EPD) – hoe moeilijk kan het zijn om een briljant en zeer voor de hand liggend idee uit te voeren?
Je opmerking raakt iets heel belangrijks, want hoe de patiënt verschijnt in het EPD is vaak heel ‘mager’ en ‘kaal’. Een naam en een voorletter, en een geboortedatum. Met andere woorden: de patiënt wordt in ons EPD gereduceerd tot data en ontdaan van zijn bestaan.
Waarom niet de patiënt echte ruimte geven in het EPD om zich te introduceren en dingen uit zijn leven te vertellen die hij belangrijk vindt?
Dit is natuurlijk essentieel, want als de hulpverlener iets wil behandelen bij de patiënt moet hij toch eerst een heel goed idee hebben of dit wel past in het leven van de patiënt. Misschien interfereert de behandeling met iets wat de patiënt veel belangrijker vindt dan het krijgen van een behandeling. Dus ja May-May – laten we de patiënten ‘menselijk’ maken in het dossier – met voornaam en nog veel meer!
Hoe jammer dat Maryse weggaat! En hoe belangrijk dat er weer een collega voor je bijkomt. Als ervaringswerker ben je vrijwel altijd in de minderheid – en dat is niet te doen. Op de een of andere manier kan je dan al snel onzichtbaar worden en luistert niemand meer naar je.
Jullie moeten een collectieve aanwezigheid hebben en als groep voor de belangen van de patiënten kunnen gaan staan
Anders is het een ongelijke ‘strijd’.
Groetjes, Jim
Jim van Os is hoogleraar psychiatrie, voorzitter van de Divisie Hersenen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht en één van de initiatiefnemers van PsychoseNet. Je kunt hier meer over Jim van Os lezen.
Geef een reactie