Vind jij dat groepstherapie voor iedereen beter werkt dan individuele therapie?

Antwoord

Hey N.,

Goede vragen. Dat Balie-gesprek raakt precies aan het misverstand dat we in de zorg lang gekoesterd hebben: het idee van “depressie = te weinig serotonine” is te simpel. SSRI’s zoals Fevarin grijpen wel op serotonerge systemen aan, maar het klinisch effect lijkt vooral via langzamere aanpassingen in stress- en emotieregulatienetwerken te lopen. Bij een deel van de mensen helpt dat merkbaar, bij een deel niet of alleen tijdelijk. Dat je het al 25 jaar slikt zegt dus niet automatisch dat het “serotoninetekort” corrigeert; het zegt dat je destijds baat had of stabiliteit vond en dat je sindsdien niet of nauwelijks hebt geëxperimenteerd met anders.

De kernvraag is: draagt het nú, in jouw leven en lichaam, nog aantoonbaar bij? Als het antwoord ‘ja’ is, dan is dat valide. Als je twijfelt, is een rustige herbeoordeling zinvol: hoe is je stemming over weken en maanden gemeten, welke bijwerkingen zijn er, hoe is je slaap, libido, energie, creativiteit, en wat gebeurt er als je een keer per ongeluk een dosis mist? Als je ooit wilt onderzoeken of het zonder kan, doe dat hypervoorzichtig, met heel kleine stapjes en lange tussenpozen, omdat je brein na jaren gewend is geraakt aan dit “klimaat” en onttrekking anders snel op terugval lijkt. In de overgang verandert je neuro-endocriene landschap bovendien mee; vaak is het samenspel van hormonen, stress, slaap, aandacht en context belangrijker dan serotonine alleen. Het kan dan helpen om niet alleen naar Fevarin te kijken, maar ook naar de timing en dosis van je Ritalin, je slaapvenster, cafeïne en dagstructuur; prikkelende middeltjes die overdag functioneel zijn, kunnen ’s avonds extra somberte of onrust laten nadreunen.

Over groepen: ik geloof niet in één heilige vorm. Groepen kunnen juist bij depressie heel krachtig zijn, omdat schaamte en isolatie afnemen en je samen nieuwe gewoonten oefent. Maar het werkt niet “voor iedereen beter”. Het hangt af van doel, fase en setting. Als je snel in de hulpverlenersrol schiet, benoem dat vooraf en spreek met de begeleiders af dat zij het groepsproces bewaken en jij niet gaat dragen wat niet van jou is. Als je sterk resoneert op andermans verhalen, kies dan een groep die draait om vaardigheden en regulatie in plaats van open proces en diepe delingen; dus bijvoorbeeld mindfulness bij depressie, ACT– of CGT-groepen, of ADHD-vaardigheidstraining met duidelijke kaders, kleine oefeningen en huiswerk.
Trauma-inhoud is bij voorkeur gefaseerd: eerst stabilisatie en emotieregulatie, dan pas, als het kan en wenselijk is, gerichte verwerking. Het bespreken van rauwe herbelevingen in open groep zonder stevige bedding kan meer kwaad doen dan goed; voor veel mensen is dan een stuk beter een-op-een of in een gesloten, goed gefaciliteerde traumagroep met strakke grenzen. Je kunt groepen ook als “sportschool” zien: een plek waar je wekelijks kort oefent met aanwezigheid, begrenzen, spreken in ik-taal en je zenuwstelsel kalmeren in nabijheid van anderen. Als dat te veel is, start dan met een heel kleine, gesloten groep of duaal samen met een therapeut en bouw op van daaruit.

Kortom: depressie laat zich niet vangen in één stofje en daarom is je behandeling nooit alleen farmaco, maar een pakket. Als Fevarin je nog steeds helpt, is dat prima; als je wilt herijken na 25 jaar, doe het langzaam, meetbaar en met aandacht voor de overgang en je dag-nachtritme. En kies de behandelvorm die past bij jouw prikkelgevoeligheid en fase: groep als het je voedt en kadert, individueel als je veiligheid en diepgang nodig hebt, of een combinatie waarin je in de groep vaardigheden traint en individueel de zware thema’s uitwerkt. Jij bent de expert van je eigen gebruiksaanwijzing; de kunst is dat je team daaromheen leert aansluiten.

Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder. Als je meer intensief contact wil, ga dan naar onze chat.

Greetz Jim

Meer informatie