In april 2019 is May-May gestart als ervaringsdeskundige bij het UMC Utrecht. In deze blog maakt ze kennis met haar nieuwe collega Tim Knoote en vertelt ze over de gave van de 93-jarige Piet.
Vraag May-May:
Ha Jim,
In april 2019 ben ik als ervaringsdeskundige begonnen bij het UMC Utrecht op de afdeling Psychiatrie. Hier in dit blog deel ik mijn ervaringen met patiënten en collega’s op de Afdeling A2 Acute & Intensieve Zorg en op de Afdeling A3 Diagnostiek en Vroege Psychose.
In oktober ontmoette ik mijn nieuwe collega ervaringsdeskundige Tim Knoote
Tim vertelde tijdens de dagopening van de ‘Afdeling A3 Diagnostiek en Vroege Psychose’ aan de patiënten die de dagopening bijwoonden dat hij ook psychosen had gehad en dat het goed met hem gaat en dat hij nu als ervaringsdeskundige werkt en colleges geeft.
Een jonge patiënt riep meteen spontaan uit: “Wauw, als jij dat kan, dan is er dus ook hoop voor mij!”
Dat was een hele bijzondere eerste kennismaking. Daarna spraken Tim en ik elkaar ook nog even kort op de kamer. Ik vertelde over hoe het artikel over Tim in Trouw me geraakt had. Hij belicht daarin de spirituele kant van psychosen en geeft aan dat vrede in jezelf vinden de sleutel is tot herstel. Ik vertelde hem hoe mijn psychosen me ook dichter bij God hebben gebracht.
“Kijk, en nou gaat de zon schijnen”, merkte Tim op terwijl we samen praatten en hij naar het raam achter me keek
Ik ben erg blij met de komst van Tim. We delen nu een kamer en werken soms samen en soms apart. Tim werkt veel op de afdeling Vroegtijdige Interventie Psychose. Op maandagochtend wonen we eens in de twee weken de dagopening van de Acute opname afdeling bij.
Piet is een man van 93 jaar. Hij oogt breekbaar, zijn huid is wit
“Het is wel belangrijk dat jullie Piet met Liefde behandelen”, zegt een patiënt tegen de verpleging en mij, terwijl hij yoghurt voor Piet inschenkt. Piet laat de zorg door zijn medepatiënt zich in stilte wel gevallen.
“Piet is als een opa voor mij”, zegt hij
Ik denk terug aan de tijd dat ik psychosen had, en dat ik het toen ook heel belangrijk vond dat medepatiënten met liefde behandeld worden, al durfde ik dat niet altijd tegen de verpleging te zeggen.
“En u kan heel goed dichten hè, Piet” zegt de medepatiënt.
“O ja”, zegt die en zegt met verve een tien-minuten durend gedicht op uit zijn hoofd. Bewonderend luister ik ernaar.
Een andere keer als ik in de kamer kom zit Piet alleen in zijn stoel
De medepatiënt die destijds voor hem zorgde is weg. Piet is in zichzelf gekeerd. We zitten zwijgend samen in de kamer. Na een tijdje vraag ik Piet voorzichtig: “En u kan toch goed dichten? Kunt u eens een gedicht opzeggen?”
Er verschijnen lichtjes in de ogen van Piet. “Een gedicht? Ja, dat kan ik. Even nadenken hoor..”
Na wat nadenken komt Piet flink op dreef. Geamuseerd luister ik naar zijn gedichten. Wat ontzettend knap dat hij al die lappen tekst uit zijn hoofd weet. Ik ben zijn voormalige medepatiënt dankbaar dat hij die gave van Piet ontdekt heeft. Ik hoop dat het dichten ertoe bijdraagt dat Piet zijn verblijf in het ziekenhuis wat aangenamer vindt en dat zijn ‘sterke kanten van zijn hersenen’ wat geactiveerd worden.
Zoals altijd ben ik erg benieuwd naar jouw reactie Jim!
*De naam Piet is gefingeerd.
Reactie Jim:
Hey May-May…
Alsof dit verhaal een reactie nodig heeft van mij! Het is op zichzelf staand: Een ontmoeting tussen twee mensen en hoe er in onwaarschijnlijke omstandigheden toch contact gemaakt kan worden waarin iets van verbinding ontstaat en het zelfhelende vermogen van de persoon wordt aangesproken.
Mijn reactie zou zijn: is dit niet waar in feite de hele GGZ over gaat of zou moeten gaan?
Op hoe je in zelfs de meest moeilijke omstandigheden wederkerigheid kunt laten ontstaan in het contact. En hoe dat helpt om mensen bij hun weerbaarheid te laten komen, en van daaruit naar een begin van herstel van perspectief.
Je laat zien dat het van jou als ervaringswerker een actief onderzoekende attitude vereist, van goed kijken en luisteren, en openstaan voor suggesties
Wat je ook mooi laat zien is het element van ‘deliberate practice’ – of doelbewuste oefening, dat je je als ervaringswerker bewust inzet op het vinden van een ingang om het zelfhelend vermogen van de ander aan te spreken.
Ik ben ervan overtuigd dat wat jij doet bij Piet tot een ‘turning point’ kan leiden, een bijzonder inzicht dat je ontwikkelt vanuit verbinding met een ander en dat kan helpen om een verandering aan te gaan.
Keep up the good work May-May!
Jim
Jim van Os is hoogleraar psychiatrie, voorzitter van de Divisie Hersenen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht en één van de initiatiefnemers van PsychoseNet. Je kunt hier meer over Jim van Os lezen.
Geef een reactie