Veel gezochte termen

Behandeling fase 1 – de vroege fase van psychose

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht.

Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Jim van Os schreef deze toegankelijke boeken:

Trauma Begrijpen in 33 vragen

Psychose Begrijpen in 33 vragen

Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen

We zijn God niet

Behandeling fase 1 – de vroege fase van psychose

De vroege fase van psychose kan de hulpverlening informatie geven. In behandeling fase 1 is er geen reden tot paniek.

De vroege fase van psychose kan de hulpverlening vooral informatie geven. Informatie over wat er precies aan de hand is, dat het alle kanten op kan gaan en dat er geen paniek hoeft te ontstaan. Dat is in deze fase belangrijk om te weten. We noemen deze fase Behandeling fase 1.

Fase 1 van behandeling: De vroege fase van psychose

Er zijn 4 aandachtpunten die helpen in behandeling fase 1, de vroege fase, van psychose:

1. Psycho educatie

Voorlichting over psychische aandoeningen wordt we ook wel psycho-educatie genoemd. In de vroege fase is psycho-educatie in combinatie met een oogje in het zeil houden vaak genoeg.

Soms is de psycho-educatie vooral gericht op aspecten van stemmingswisselingen (de neiging om manisch of depressief te zijn), de andere keer vooral op aspecten van psychosesymptomen (argwaan, stemmen en andere ongewone ervaringen).

2. Zicht op triggers

Van belang is ook om in kaart te brengen wat triggers zijn die kunnen leiden tot ontregeling. Er is vaak een directe aanleiding waardoor iemand ontregelt. Ook spelen er op een dieper niveau dynamieken mee waardoor iemand in de war kan raken. Het is belangrijk om zicht te krijgen op deze triggers en hoe je kan voorkomen dat je nog meer uit balans raakt. Voldoende nachtrust is bijvoorbeeld een belangrijk aandachtspunt voor veel mensen.

3. Wees terughoudend met medicatie

Met antipsychotica is men in de vroege fase terughoudend. Hetzelfde geldt voor medicatie om stemmingswisselingen stabiel te krijgen, hoewel een antidepressivum soms nuttig kan zijn. Want het probleem met alle medicatie in de vroege fase is: het is makkelijk om te beginnen, maar wanneer stop je weer? Ook kunnen antipsychotica eventuele motivatieproblemen erger maken.

4. Psychotherapie

Als er behandeling nodig is in de vroege fase, kan het een optie zijn om te beginnen met psychotherapie. De psychotherapie is dan gericht op het leren omgaan met bijvoorbeeld gevoelens van argwaan, stemmen horen, de indruk dat de wereld om je heen vreemd en dreigend is, sombere stemming en eventueel gebruik van drugs.

Breng je ervaringen in kaart

Het is belangrijk om goede informatie te verzamelen over je ervaringen en je klachten en om zelf inzicht te ontwikkelen in je eigen gevoelens en ervaringen. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen bijhouden in een dagboekje of in een app, zoals de Psymate.

Dat levert een schat aan inzichten op die je met een hulpverlener kunt bespreken. Het geeft je ook de mogelijkheid om zelf zoveel mogelijk de regie te voeren in je behandeling.

Heb je een vraag?

Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Wil je PsychoseNet steunen?

Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.