Veel gezochte termen

Fase 4: Leven met psychosegevoeligheid

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht.

Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Jim van Os schreef deze toegankelijke boeken:

Trauma Begrijpen in 33 vragen

Psychose Begrijpen in 33 vragen

Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen

We zijn God niet

Fase 4: Leven met psychosegevoeligheid

In fase 4 van psychose en herstel wil je je leven weer oppakken. Leven met psychosegevoeligheid is vaak niet zo simpel als je hoopte.

Leven met psychosegevoeligheid. Je wilt in deze fase je leven weer oppakken, maar je merkt dat dat niet zomaar gaat. Simpele dingen als een boodschap doen of een vriend bellen kunnen in fase 4 van herstel een behoorlijke uitdaging zijn. Dat helpt niet voor je zelfvertrouwen. Je hebt misschien de neiging om veilig op de bank te blijven zitten. Logisch.

Fase 4 van psychose en herstel: Leven met psychosegevoeligheid

In deze fase besef je gelukkig ook dat je kracht hebt. Je bent namelijk bezig de psychose voorbij te groeien – een bewonderenswaardige prestatie! En dan komt er een moment, dat je van die bank af komt.

Motivatieproblemen na psychose

Motivatieproblemen na een psychose kunnen erger worden door de medicatie. Beperk die daarom tot een minimum. Let er zelf goed op en vraag je behandelaar ernaar. Psychiaters zijn soms bang om de dosis te verlagen en dat ís ook niet zonder risico. Toch is het nodig om uit te vinden wat je minimum dosis is. Sommige mensen kunnen zelfs zónder medicatie – maar dat is niet goed van tevoren te voorspellen.

Ook je medicijngebruik is iets dat je met vallen en opstaan moet uitvinden. Zelfmonitoring met bijvoorbeeld Daybook kan van grote waarde zijn. Als je behandelaars twijfelen geven die tools je ook in je gesprekken met hen meer gegevens in handen.

Herstel

Herstellen van een psychose en de draad weer oppakken, is een lang proces.

Herstel betekent:

Risico’s nemen

Risico’s nemen en zelf je grenzen opnieuw leren kennen. Soms moet je tegen adviezen van ouders en andere te bezorgde mensen in gaan. En dat terwijl je net aan het opkrabbelen bent.

Het vinden van je comfortzone

Je hebt een comfortzone nodig om je veilig te voelen en allerlei nare gebeurtenissen te verwerken. Vervolgens merk je ook dat je weer uit deze comfortzone dient te stappen, om je wereld te vergroten. Dan is het opnieuw weer de uitdaging om je comfortabel te gaan voelen. Zodoende pak je stap voor stap de draad weer op en kan je jouw leven weer inrichten zoals je wenst.

Je leven zal nooit meer hetzelfde zijn, na zo’n intense ervaring van een psychose. In deze fase ben je de worsteling voorbij en is een acceptatieproces in gang gezet.

Hulpverlening

Je beseft in fase 4 van psychose en herstel goed wat er is gebeurd, ook al zijn er nog veel vraagtekens. Je neemt stappen om herhaling van een crisis te voorkomen door bijvoorbeeld een crisiskaart of signaleringsplan te maken.

Ook ga je de samenwerking aan met hulpverleners. Zij ondersteunen je met het krijgen van inzicht rondom je gedrag, dragen bij aan je verdere herstel, adviseren je rondom medicatie en schrijven de juiste medicatie voor. Ze kunnen je doorverwijzen naar instanties die je verder op weg kunnen helpen in je herstel. Ze kunnen je aanraden je in gesprek te gaan met een ervaringsdeskundige.

Leven met psychosegevoeligheid

In deze fase is de crisis alweer een tijd geleden

Er is in fase 4 van psychose en herstel een nieuw evenwicht ontstaan. Al kan dit in het begin nog onwennig en kwetsbaar aanvoelen. Hoe langer de crisis verleden tijd is, hoe normaler alles weer wordt. Gevoelens van schuld en schaamte zijn verdwenen, de opgelopen schade is min of meer hersteld, ook al zullen er ook zaken anders zijn geworden en nooit meer hetzelfde zijn. Dat kan een rouwproces zijn, omdat je iets van jezelf bent verloren.

Toch worden langzamerhand je ervaringen rondom de psychose ingebed in je leven en wellicht ga je er zelfs positieve kanten ervaren aan wat je is overkomen. Daarover gaat de laatste fase in herstel. Fase 5: leven voorbij de psychose.

Voorbeeld

Susan is inmiddels weer aan het werk. De dag dat ze onderuit ging en psychotisch werd is ruim twee jaar geleden. In de pauze grapt ze er nog over met een collega waar ze goed bevriend mee is. “Weet je nog dat ik vlak voor het mis ging zomaar met een grote bos bloemen voor je deur stond?” “Ja joh, dat doe je anders nooit!”  

Susan heeft na haar tweede psychose ander werk gezocht, dat beter bij haar past. Ze werkt nu ook een dag minder en hoeft niet meer ’s avonds te werken. Dat heeft ze met haar werkgever afgesproken. Ondanks dat ze nog steeds snel moe is, heeft ze een nieuwe hobby opgepakt, namelijk schilderen. Eén keer in de week heeft ze op haar vrije dag schilderles bij het zelfregiecentrum in de stad. Ze overweegt traumatherapie te gaan volgen, maar of ze daar al aan toe is, dat weet ze nog niet zeker.

Heb je een vraag?

Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Verder lezen over goede zorg en GGZ?

Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.