Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Persoonlijke psychiatrie – Maarten Bak, Patrick Domen, Jim van Os
Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie: DSM-classificaties worden syndromen, persoonlijke beoordeling, herstel staat voorop.
De buitengewone avonturen van Bipolar Boy – David Mangene
Dit is het verhaal van een zoektocht naar stabiliteit en het duiveltje in je hoofd dat alles doet om je de verkeerde kant op te sturen.
De mythe van normaal – Gabor Maté
In De mythe van normaal laat Gabor Maté zien wat ‘normaal’ in een toxische maatschappij betekent voor trauma, ziekte en heling.
Dex ontdekt – Arlette
Het kinderboek Dex ontdekt geeft handvaten in hoe we vrij kunnen voelen. Een manier waarop gevoelens samenkomen in innerlijke kracht.
Overweldigend – Frits de Lange
Overweldigend van Frits de Lange laat zien hoe we niet alles onder controle hebben en waarom dat helemaal niet erg is.
Waarom nou ik? – David Vonk
David Vonk heeft van jongs af aan te maken gehad met agressie, verslavingen en criminaliteit. Hij vroeg zich af: ‘Waarom nou ik?’
Angstkonijn – Frank van der Heijden
Angstkonijn – Een opmerkelijke mix van een leven met een angststoornis en de zoektocht naar een vader, geschreven door Frank van der Heijden.
Perspectief op beter – Harry Gras, Simone van de Lindt
‘Perspectief op beter’ schetst aan de hand van vele thema’s hoe je goede hulp kunt leveren aan kwetsbare mensen.
Het zelfvertrouwenboek – Eileen Kennedy-Moore
Het zelfvertrouwenboek van geeft ouders strategieën om hun kind te helpen weerbaar te zijn en een positief zelfbeeld te ontwikkelen.
Van taboe naar traumabewust – Kassandra Goddijn
Dat trauma alleen zou gaan over afschuwelijke gebeurtenissen is een misverstand. Kassandra Goddijn legt begrijpelijk uit wat trauma wél is.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Breuklijnen in de familie – Karl Pillemer
Breuklijnen in de familie van Karl Pillemer is een unieke gids voor herkenning en herstel van families die door vervreemding zijn verscheurd.
Vals alarm – Menno Oosterhoff
Leven met een dwangstoornis? Psychiater Menno Oosterhoff put in Vals Alarm uit zijn belevingen als dwangpatiënt.
Denk je dat je mij kunt helpen? – Loes Vork, Adriaan van ’t Spijker
In Denk je dat je mij kunt helpen? ervaar je het proces van therapie vanuit zowel zorgvrager Loes als vanuit hulpverlener Adriaan.
How to fail – Elizabeth Day
How to fail is gebaseerd op het simpele principe dat het ons sterker maakt als we begrijpen waarom we falen.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Werkboek Stemming in balans – Corine Strausz
Het werkboek Stemming In Balans van Corine Strausz biedt je de mogelijkheid om meer bewust te worden van jouw wisselende stemmingen.
Uitzichtloos – Helena Dousis
Ik wilde vertellen waarom hij niet meer kon. 2 jaar lang gestreden met zijn wens er niet meer te willen zijn.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Morgen stap ik eruit – Blomster
In Morgen stap ik eruit, van auteur Blomster, is de vraag of Linde bij de zelfdoding van haar geliefde wil zijn.
De bange mens – Daan Heerma van Voss
In ‘De bange mens’ gaat Daan Heerma van Voss op zoek naar de bron van onze angsten. ‘De bange mens’ is een boek dat ons allemaal aangaat.
Van autisme tot borderline, maar nooit écht gezien – Yuna Timmermans
Het verhaal van een ervaringsdeskundige over het falen van de Nederlandse jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Leef meer, denk minder – Pia Callesen
Uit het boek Leef meer, denk minder: We analyseren eindeloos wat we hebben gezegd en gedaan. Maar het werkt niet.
Trauma en ouderschap – Ruismäki e.a.
Schadelijke intergenerationele gevolgen van trauma voorkomen door ouders te helpen hun traumatische klachten beter te begrijpen.
Ik moest braaf zijn – Laura De Houwer
In Ik moest braaf zijn vertelt Laura De Houwer haar verhaal van isoleren en fixeren, van suïcides, van overplaatsing na overplaatsing.
Hoop verlenen – Peter Dierinck
Peter Dierinck pleit in zijn boek ‘Hoop verlenen’ voor een vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg en meer participatie en inclusie.
Dat zou jij nooit toelaten – Tessel ten Zweege
Tessel durft in Dat zou jij nooit toelaten de waarheid niet onder ogen te zien: Ze heeft een partner die haar psychisch en fysiek mishandelt.
Patiëntgericht communiceren in de GGZ – Remke van Staveren
Dit boek is een praktische gids voor alle GGZ-hulpverleners die patiëntgericht willen communiceren met hun cliënten of patiënten.
Ik heb je nooit een rozentuin beloofd – Hannah Green
Hannah Green’s half autobiografische roman is een tijdloze en onvergetelijke beschrijving van een geestesziekte.
Wat ik me herinner – Sinead O’Connor
Sinead O’Connor heeft PTSS, ze heeft haar trauma verwerkt in kunst en bereikte een groot publiek. Ze is vaker keren opgenomen geweest.
Schemervluchten – Helen Macdonald
Voel je je onrustig? In Schemervluchten vind je mooie natuuressays over heimwee naar het platteland, knokkende hazen en zonsverduisteringen.
Help, mijn partner heeft een depressie! – Stef Linsen
Dit boek stelt alle belangrijke kwesties voor partners aan de orde over depressie op een begrijpelijke manier.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
Leefstijlpsychiatrie – Cahn, Deenik en Vermeulen
Het verbeteren van leefstijlfactoren bij mensen met psychische klachten kan het herstel bespoedigen en verergering van klachten voorkomen.
Wegwijs in de WIA – Nicoline van Klaveren
Ben je bijna twee jaar arbeidsongeschikt, dan moet je de WIA-aanvraag indienen. Het boek Wegwijs in de WIA van Nicoline van Klaveren helpt.
De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter
Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.
KUNST, de zin van het zinloze – Henk Jans
Auteur Henk Jans laat in dit boek zien hoe hij de zin van het leven opnieuw ontdekte nadat zijn bestaan na een psychose een dieptepunt had bereikt.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Mensen zijn ingewikkeld – Floortje Scheepers
We zijn gaan geloven dat mensen met psychische problemen een hersenstoornis hebben en ziek zijn. Zijn mensen niet te ingewikkeld om zo begrepen te worden?
De leefstijlgids tegen somberheid – Bjarne Timonen
In De leefstijlgids tegen somberheid toont Bjarne Timonen aan hoe je met leefstijlveranderingen je gemoedstoestand kan veranderen.
De geschiedenis van mijn gekte – Elyn Saks
Als psychiater heeft Elyn Saks uitgebreid onderzoek naar schizofrenie gedaan; in dit handboek tekent zij een duidelijk portret van de ziekte.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
(Te) Veel voelen – Imi Lo
In (Te) Veel voelen helpt Imi Lo je de begaafdheid onder je intense emoties te ontdekken en om niet langer te veel voor jezelf te zijn.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Het gewicht tussen je oren – Wouter Cornet
In Het gewicht tussen je oren biedt Wouter Cornet je een hele rits aan vernieuwende inzichten achter succesvol gewichtsverlies.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
Taboe [Tabu] – Linda de Waart, Ahmet Türkmen
Het boek Taboe vertelt het verhaal van Ahmet Turkmen, zijn ervaring met verslaving en waarom dit zo’n taboe is binnen de Turkse gemeenschap.
Energiek leven – Anders kijken naar vermoeidheid bij chronische aandoeningen – Lottie van Starkenburg
Honderdduizenden mensen kampen met vermoeidheid. Dit boek biedt een andere kijk op vermoeidheid, met elf strategieën voor energiek leven.
Mijn kwetsbare brein – Marcel van der Veer
Marcel van der Veer krijgt in 1987 een acute manische psychose. Hij beschrijft de verstrekkende gevolgen in zijn boek Mijn kwetsbare brein.
KOPP-zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons
Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
Eerste Hulp Aan Getraumatiseerde Kinderen – Florian van Campenhout
Veel kinderen maken ernstige gebeurtenissen mee. Dit kan leiden tot relationeel trauma, ook wel complex of ontwikkelingstrauma genoemd.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Overpeinzingen – Marcus Aurelius
In Overpeinzingen adviseert de Romeinse keizer Marcus Aurelius je om los te laten en te focussen op je eigen wil en perspectief.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
De polyvagaaltheorie in therapie, Basisboek – Deb Dana
Door de polyvagaaltheorie hebben we inzicht gekregen waarom mensen na trauma zo moeilijk terugkeren naar een toestand van rust en vertrouwen.
Eindelijk thuis – Henri Nouwen
Eindelijk thuis vat een kernthema van Nouwens werk samen: ook een crisis kan vruchtbaar zijn. Een spiritueel boek in de katholieke traditie.
Tegelijkertijd, hoe kanker me helpt bij het herstellen van DIS – Roos Steen
Wat als je het ziekenhuis niet in durft, en je plotseling een bobbel in je nek voelt? Roos Steen schreef er het boek Tegelijkertijd over .
Schatkaarten voor de binnenwereld – Petra de Vries
In haar boek Schatkaarten voor de binnenwereld beschrijft Petra de Vries hoe we uitwegen zoeken om niet te voelen en wat we kunnen leren.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
Rupsje Heeftgenoeg – Michael Gerritsen
Na vier jaar schrijven, tekenen en verbeteren is het boek ‘Rupsje Heeftgenoeg’ af! Een boek over burn-out en/of depressie.
Koorddansers – Annemiek Dols, Moniek van Dijk, Carla Kogelman
Eén à twee procent van de Nederlanders is bipolair. In dit boek laten mensen met een bipolaire stoornis zichzelf zien, in woord en beeld.
Uitbehandeld, maar niet opgegeven – Detlef Petry
Detlef Petry vertelt over zijn patiënten en zijn opvattingen in de psychiatrie, maar ook over zijn eigen leven.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Schaarste – Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir
Of het nu gebrek aan tijd, geld, voedsel, sociale contacten of iets anders is: schaarste stuurt onze aandacht.
De Relatie – Audry van Vulpen, Pieter Verdoorn
Een persoonlijke relatie is een belangrijke voorwaarde voor goede zorg. Maar hoe bepalend zijn empathie, vertrouwen en nabijheid?
Breinblessure
Laura leidt een ogenschijnlijk fijn leven met haar man en twee kinderen. Ze glijdt weg in een diepe depressie en raakt de grip op de werkelijkheid kwijt…
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Burn-on – Mieke Lannoey
In Burn-on geeft Mieke Lannoey tips om een functionerende burn-out te voorkomen, wanneer je niet meer uit de werkmodus kunt komen.
Maybe I don’t belong here – David Harewood
De Britse acteur David Harewood vertelt in zijn autobiografie Maybe I don’t belong here hoe het is om zwart en psychosegevoelig te zijn.
Taalkracht – Christien Brinkgreve
In ‘Taalkracht’ presenteert een rijk palet van schrijvers betekenisvolle taalverschuivingen. Met bijdragen van Paul Verhaeghe, Trudy Dehue en Jim van Os.
Filosofie van de waanzin – Wouter Kusters
‘Filosofie van de waanzin van Wouter Kusters plaatst de waanzin tussen bijzondere ervaringen van wijsheid, mystiek en creativiteit.’
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen – Manon Lemkes
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen: Ervaar jij onrust, stress, angsten en veel gedachten? Ga aan de slag met yin yoga oefeningen en meditaties.
Handboek Contextuele Hulpverlening – Paul Heyndrickx
Dit handboek biedt een heldere beschrijving van contextueel denken en werken. Relatie is het kernbegrip. Niets staat op zich.
De Tao van Poeh – Benjamin Hoff
Poeh is Poeh en daar gaat het om in de Tao van Poeh. Zijn hele wezen drukt als het ware de oude Chinese beginselen van het Taoïsme uit.
Veilig bij mij – Mieke van Gils
In Veilig bij mij verhaalt Mieke van Gils in gedichten over het grote verdriet na de zelfgekozen dood van haar achttienjarige zoon Daan.
Instant Mood Fix – Olivia Remes
Of je nu de controle dreigt te verliezen of vastgelopen bent, deze tips en trucs zullen de druk verlichten.
Sensorimotor Psychotherapy – Pat Ogden en Janina Fisher
De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen.
De Weer LEVEN Kit – Esther Verhoek
Esther Verhoek is auteur van de Weer LEVEN Kit. Speelt bipolariteit of psychose gevoeligheid je parten? Dan is deze Kit de tool voor jou.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
Niet perfect toch tevreden – Liesbet Boone
In dit boek toont psycholoog en executive coach Liesbet Boone hoe je perfectionisme kunt ombuigen tot optimalisme.
De depressie-epidemie – Trudy Dehue
Trudy Dehue bespreekt de geschiedenis van neerslachtigheid. Ze bestudeert de claims van de biologische psychiatrie en analyseert.
Hoop doet leven – de 113 suicide survival guide – Jan Mokkenstorm
Dit zelfhulpboek is een overlevingsgids voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken en voor hun naasten.
Salemonde – Susanne Reifenschweiler
Salemonde is een autobiografische roman van Susanne Reifenschweiler over de zoektocht van een manisch depressieve vrouw naar zichzelf.
Mijn herstelboek – Katrien Jacobs
In ‘Mijn herstelboek’ geeft Katrien Jacobs een eerlijk inzicht in haar, zoals ze het noemt, hobbelige levenswandel van de voorbije decennia.
Een brandende aap – Age Niels Holstein
Age Niels Holstein was medeoprichter van de Ivonne van de Ven Stichting en 113 zelfmoordpreventie. Zijn verhaal ‘Een brandende aap’ is een literaire verkenning van de gevolgen van een mentale ontsporing.
De Onrustige Geest – Kay Redfield Jamison
In ‘De onrustige geest’ vertelt hoogleraar Kay Jamison hoe zij al sinds haar jeugd een gevecht tegen manisch-depressiviteit voert.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Lust als last – Herm Kisjes en Matthijs Kruk
Herm Kisjes en Matthijs Kruk geven een genuanceerde en onderbouwde blik op het nog weinig bekende fenomeen seksverslaving.
Werkboek hyperventilatie, angst en paniek – Katrien Geeraerts
Ervaringsdeskundigen leggen uit wat hyperventilatie is, hoe angst en paniek ontstaan, wat de symptomen zijn en wie er extra vatbaar voor is.
Bondgenoten – Henk-Willem Klaassen
Henk-Willem Klaassen is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en schreef een boek over hoe familieleden en hulpverleners in de ggz samen kunnen optrekken.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
Iedereen autistisch – Gijs Lauret
Iedereen autistisch beschrijft op analytische, humoristische wijze de zoektocht van een psycholoog die de diagnose ASS krijgt.

















































![Taboe [Tabu] – Linda de Waart, Ahmet Türkmen](https://www.psychosenet.nl/assets/2018/12/taboe.jpg)






















































