Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Hanesteen – Michael Elias
Chiel Hanesteen als beginnend dertiger met een paar psychoses achter de rug in een inrichting. Zijn liefdesleven kende meer downs dan ups. Hoe nu verder?
Een geweten is altijd eerlijk – Leroy van der Hurk
In Een geweten is altijd eerlijk vertelt Leroy van der Hurk over middelengebruik, psychoses en over leven op de rand van de werkelijkheid.
Zie je mij? – Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar
Zie je mij? Therapie laat trauma niet verdwijnen. Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar: “Het helpt om de persoon te helpen littekens te omarmen”.
Speltherapie met behulp van dieren – Rise Vanfleet
Het boek beschrijft hoe we dieren kunnen opnemen in sessies en wat de aard is van de relatie tussen het dier, de therapeut en de cliënt.
De bange mens – Daan Heerma van Voss
In ‘De bange mens’ gaat Daan Heerma van Voss op zoek naar de bron van onze angsten. ‘De bange mens’ is een boek dat ons allemaal aangaat.
Gedeelde angsten – Rudi Laermans
Socioloog Rudi Laermans over collectieve angsten, van individualisering en globalisering tot flexwerken en de invloed van nieuwe media.
Onzichtbaar – Jolanda den Heijer
Het boek ‘Onzichtbaar’ van Jolanda den Heijer is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een jeugd van mishandeling en verwaarlozing.
Het kleine boek van het leven – Rumi
Rumi’s poëzie is een trouwe metgezel voor ieder van ons op de reis naar binnen, op zoek naar hoop, licht, stilte, vriendschap en liefde.
Welkom in mijn wereld – Ingrid Lammerant
Welkom in mijn wereld verhaalt in woord en beeld over de rol van natuur en spiritualiteit bij psychosegevoeligheid.
Bang vogeltje – Michelle Trines
In Bang Vogeltje geeft Michelle je een kijkje in het hoofd van een angstpatiënt. Ze voorziet je van nuttige informatie en praktische tips.
Rood is ja – Sara Kroos
Rood is ja is Sara Kroos’ eerlijke en confronterende verhaal over herhalend misbruik, leven met psychische klachten en de weg naar herstel.
Vandaag koop ik alle kleuren – Karin Anema
In ‘Vandaag koop ik alle kleuren’ levert Karin Anema, schrijfster van reisboeken, een bijzondere prestatie.
Emotioneel onafhankelijk – Lindsay C. Gibson
Lindsay Gibson toont in Emotioneel onafhankelijk hoe mensen die ongezien zijn opgegroeid zich kunnen wapenen tegen de buitenwereld.
Trauma is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Dit unieke stripboek legt het wonderlijke van trauma uit, hoe het de hersenen verwart en het lichaam beïnvloedt.
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Maybe I don’t belong here – David Harewood
De Britse acteur David Harewood vertelt in zijn autobiografie Maybe I don’t belong here hoe het is om zwart en psychosegevoelig te zijn.
Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven – Anne Bokma
Anne Bokma neemt in ‘Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven’ een jaar lang iedere maand een spirituele richting onder de loep.
De wereld dat ben jij – Roek Lips
In De wereld dat ben jij gaat Roek Lips in gesprek met mensen met een bijzonder levensverhaal, op zoek naar inzichten en houvast.
Moeder van glas – Roos Schlikker
Roos Schlikker schrijft over haar moeder die aan een bipolaire stoornis leed. Vorig jaar overleed ze plotseling na een val van de trap.
De tweede berg – David Brooks
Sta jij op je eerste of tweede berg? Draait het leven om jou – of om anderen? Gaat het om succes – of om betekenis? – David Brooks.
Wat echt werkt bij kinderen met autisme – Peter Vermeulen, Kobe Vanroy
Wat echt werkt bij kinderen met autisme is praktische en informatieve gids die een inzicht biedt en concrete strategieën en tools aanreikt.
Naar omstandigheden nogal slecht – Inger Boxsem
Het leven van redacteur en schrijver Inger Boxsem wordt hardhandig onderuit geschoffeld door een burn-out en een langdurige depressie.
Borderline times – Dirk de Wachter
De wereld door de bril van psychiater Dirk De Wachter. We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose.
Leef meer, denk minder – Pia Callesen
Uit het boek Leef meer, denk minder: We analyseren eindeloos wat we hebben gezegd en gedaan. Maar het werkt niet.
In de schaduw van PTSS – diverse auteurs, M. Hermes
In de schaduw van PTSS is het eerste boek dat PTSS belicht vanuit het perspectief van de ervaringsdeskundigen zelf.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
Grip bij psychose-gevoeligheid – Sanne van Eeghen
Dit boek is voor jongeren die net uit een psychose zijn, een beetje afstand hebben van wat er gebeurd is en weer zelf regie willen over hun leven.
Wie is hier nou verward? – André Aleman
Toegankelijk en met vaardige pen weerlegt Andre Aleman in zijn nieuwe boek tien misvattingen over onze bovenkamer.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Denk je dat je mij kunt helpen? – Loes Vork, Adriaan van ’t Spijker
In Denk je dat je mij kunt helpen? ervaar je het proces van therapie vanuit zowel zorgvrager Loes als vanuit hulpverlener Adriaan.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Patiëntgericht communiceren in de GGZ – Remke van Staveren
Dit boek is een praktische gids voor alle GGZ-hulpverleners die patiëntgericht willen communiceren met hun cliënten of patiënten.
Een tijd tussen al mijn tijden – Veerle Janssens
Wat als medicatie bij de ivf-behandeling voor psychische nevenwerkingen zorgt? Lees Een tijd tussen al mijn tijden van Veerle Janssens.
Het evenwicht – Martin Bril
In de zomer van 2008 hoorde Martin Bril dat hij kanker had. Het weerhield hem er niet van door te gaan met schrijven.
Breuklijnen in de familie – Karl Pillemer
Breuklijnen in de familie van Karl Pillemer is een unieke gids voor herkenning en herstel van families die door vervreemding zijn verscheurd.
Mrs Dalloway – Virginia Woolf
Het is een virtuoos gecomponeerde roman vol herinneringen en bespiegelingen over de waarde van het leven en de onomkeerbaarheid van onze keuzes.
De dikke dame zingt – Jacqueline Roy
De dikke dame zingt is een baanbrekende roman over de rol van kleur en klasse in de geestelijke gezondheidszorg.
A Therapeutic Journey – Alain de Botton
A Therapeutic Journey is de essentiële gids voor geestelijke gezondheid van de bestsellerauteur Alain de Botton van De School van het Leven.
We zijn God niet – Jim van Os, Myrrhe van Spronsen
We zijn God niet gaat over een nieuwe kijk op psychisch lijden, diagnose en behandeling. Over autonomie, bewustzijn en cocreatie.
Gelukkig leven – Seneca
In Gelukkig leven geeft Seneca adviezen om in tijden van tegenspoed en hevige emoties toch gemoedsrust te vinden.
De tijger ontwaakt- Peter Levine
Vluchten, vechten of bevriezen, dat geldt volgens Peter Levine, auteur van De tijger ontwaakt, ook voor mensen in een traumatische situatie.
Na de val – Resi Lankester
Op zoek naar antwoorden op de zelfmoord van haar vader en duikt Resi in de verhuisdozen vol opnames, brieven en dagboeken van haar vader.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Ik blijf bij je – Abbie Chalgoum
Het leven lijkt Abbie chalgoum in Ik blijf bij je toe te lachen. Toch onderneemt hij vanwege zijn stemmen een zelfmoordpoging.
Gemmetje Victoria – Yvonne Keuls
Yvonne Keuls schreef een boek over iemand die zij leerde kennen in de opvang waar zij vrijwilligerswerk deed.
Laat je kind niet los – Gordon Neufeld en Gabor Maté
Het boek Laat je kind niet los van Gordon Neufeld en Gabor Maté pleit voor een effectieve opvoeding in deze complexe maatschappij.
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap – Anton Horeweg
Is het normaal als je uitgescholden wordt? Of klappen krijgt? In dit boek lees je wat er kan gebeuren als je het thuis niet altijd fijn hebt.
Veel succes met je PTSS – Marijke Groot
In Veel succes met je PTSS van Marijke Groot komt veel meer aan bod dan alleen PTSS. Dit is haar 2e bundel met berichten uit de GGZ.
Wat ik me herinner – Sinead O’Connor
Sinead O’Connor heeft PTSS, ze heeft haar trauma verwerkt in kunst en bereikte een groot publiek. Ze is vaker keren opgenomen geweest.
Dichter bij de Natuur – Agnes van den Berg
Psychologe Agnes van den Berg vertelt in Dichter bij de natuur over de positieve effecten van tijd doorbrengen in de natuur.
Het Pillenprobleem – Dick Bijl
Dick Bijl stelt kritische vragen rondom medicijngebruik. Werken ze voldoende of is het beter te minderen? Herziene uitgave.
Statusangst – Alain de Botton
Alain de Botton – een van de grootste hedendaagse denkers – probeert in ‘Statusangst’ onze universele faalangst te begrijpen
Van waanzin naar Wijsheid – Iris van Zomeren
Het boek Van waanzin naar Wijsheid van Iris van Zomeren is behulpzaam voor iedereen die trauma meemaakt en die daar inzicht in wil krijgen.
Ziekte als metafoor – Susan Sontag
Ziektes kunnen fungeren als zondebok, waaraan oorzaken, eigenschappen en gevolgen worden toegeschreven uit het rijk der mythen.
How to fail – Elizabeth Day
How to fail is gebaseerd op het simpele principe dat het ons sterker maakt als we begrijpen waarom we falen.
De levende erfenis van trauma transformeren – Janina Fisher
Getraumatiseerde mensen hebben handvatten nodig om te kunnen werken aan de symptomen die hun dagelijkse bezigheden bemoeilijken.
Dat zou jij nooit toelaten – Tessel ten Zweege
Tessel durft in Dat zou jij nooit toelaten de waarheid niet onder ogen te zien: Ze heeft een partner die haar psychisch en fysiek mishandelt.
Er is nog zoveel te winnen – Annechien Scholte – van der Veen
“Er is nog zoveel te winnen” schrijft Annechien Scholte – van der Veen. “Het trauma dat we vaak geen trauma noemen, kost ons vaak het meest.”
Er zijn zoete appels zat – Mark Verhoogt
Mark Verhoogt schrijft en is oa. huisman, winterzwemmer, schizoaffectieve bipolair. Met milde zelfspot bericht de schrijver over wat hem opvalt.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Trauma en identiteit – Vivian Broughton
In het boek Trauma en identiteit gaat Vivian Broughton diepgaand in op de onderwerpen trauma, traumaoverleving en identiteit.
Energiek leven – Anders kijken naar vermoeidheid bij chronische aandoeningen – Lottie van Starkenburg
Honderdduizenden mensen kampen met vermoeidheid. Dit boek biedt een andere kijk op vermoeidheid, met elf strategieën voor energiek leven.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Trieste tijger – Neige Sinno
Trieste tijger. De heftige, veelgelezen roman uit Frankrijk over seksueel misbruik. Een vernietigend verslag van wat Neige Sinno overkwam.
Die gekte zit in ons allemaal – John Jongejan
Een verhaal met als kern de coming-out van de psychiatrische patiënt. Over individuele ervaringen in de GGZ.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
Eindelijk thuis – Henri Nouwen
Eindelijk thuis vat een kernthema van Nouwens werk samen: ook een crisis kan vruchtbaar zijn. Een spiritueel boek in de katholieke traditie.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Gewoon Speciaal – Bart Heeling
Gewoon Speciaal, kijken vanuit kindperspectief is een boek met omdenkstrategieën en praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs cluster 4.
’t is hier een gekkenhuis – Koos Neuvel, Caroline de Pater
Koos Neuvel en Caroline de Pater zijn twee jaar te gast geweest in een psychiatrische kliniek. Ze schreven het boek ’t is hier een gekkenhuis.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
UP – Myrthe van der Meer
Als Emma naar het laatste gesprek met haar psychiater gaat, gebeurt er iets wat ze niet helemaal had voorzien; Ze wordt wéér opgenomen.
Angstig gehecht – Jessica Baum
Jessica Baum: Als je er als kind niet op kon vertrouwen dat je de liefde zou ontvangen, is de kans groot dat je een angstige gehechtheidsstijl hebt.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Rode komeet – Heather Clark
De biografie Rode komeet van Sylvia Plath door Heather Clark. Door de New York Times uitgeroepen tot het beste boek van het jaar 2021.
Vertel ik het wel of vertel ik het niet? – Anita Hubner
Er rust nog steeds een stigma op psychose. Stigma kan grote gevolgen hebben voor hoe mensen over je denken, dat blijkt uit het verhaal van Anita Hubner.
Onzichtbaar – Angelique Rijk
Lees het verhaal van Angelique Rijk. Als jong kind wordt ze misbruikt. Ze beschrijft haar ervaringen omdat ze niet meer wil zwijgen.
Werkboek hyperventilatie, angst en paniek – Katrien Geeraerts
Ervaringsdeskundigen leggen uit wat hyperventilatie is, hoe angst en paniek ontstaan, wat de symptomen zijn en wie er extra vatbaar voor is.
Alle delen welkom – Richard Schwartz
Met ‘Alle delen welkom’ introduceert dr. Richard Schwartz een baanbrekend paradigma om onszelf te begrijpen en te aanvaarden.
De eenzaamheid van de psychose – Margreet de Pater
In het boek De eenzaamheid van de psychose pleit Margreet de Pater voor samenwerking tussen patiënt, familie en hulpverleners bij psychose.
Je gaat toch geen gekke dingen doen? – Aefke ten Hagen
Het boek Je gaat toch geen gekke dingen doen?! gaat over Francis. Haar hele bestaan kan soms flink ontsporen door haar bipolariteit.
Ik ben er weer – Rinke van den Brink
Als redacteur gezondheidszorg van de NOS heeft Rinke van den Brink geregeld bericht over medische blunders. Hij belandde zelf in een psychose.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
De zin van het bestaan – Viktor E. Frankl
Professor Frankl verbleef drie jaar in concentratiekampen, waar hij getuige was van gruwelijk menselijke leed. Dit is een verslag van zijn ervaringen.
Recovering Sanity – Edward M. Podvoll
Recovering Sanity is a compassionately written examination of the experience of psychosis and related mental illnesses.
De mooiste tijd van je leven? – Toske Andreoli
In haar boek ‘De mooiste tijd van je leven?’ beschrijft filosoof Toske Andreoli een nieuw perspectief op studiestress.
Morgen ben ik je bruid – Renata Veel
Morgen ben ik je bruid: Omdat Cato qua uiterlijk niet veel overeenkomsten vertoont met het gezin wordt aan haar afkomst getwijfeld.
Pleidooi voor de ziel – Gemma van den Akker
In ‘Pleidooi voor de Ziel ‘ beschrijft Gemma de wereld van de Ziel, van afgescheidenheid en het gemis aan menswaardigheid.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Vallen is als vliegen – Manon Uphoff
Vallen is als vliegen is een indringend boek over seksueel misbruik en herstel daarvan. Geschreven door bekroond schrijfster Manon Uphoff.
Sensorimotor Psychotherapy – Pat Ogden en Janina Fisher
De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen.
Vrij gehecht – Jeroen Hoekman
We kennen allemaal de termen bindingsangst en verlatingsangst. Maar wat zit er achter verscholen? Het boek Vrij gehecht gaat er dieper op in.
Stemmen horen begrijpelijk maken – Marius Romme, Sandra Escher, Dirk Corstens
Stemmen horen begrijpelijk maken is een geheel herziene uitgave van het boek Omgaan met stemmen horen – een gids voor hulpverlening.
A beautiful Dutch story – Sayno Nimbus (Ebook)
Roman met biografische elementen, betreffende een spannende relaas vanuit een ex-psychotisch persoon geschreven met mooie, eigen illustraties.








































































































