Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Getuigenis van een gek – Muriel
Lang was Muriel in behandeling in de psychiatrische zorg. “Ik lag aan stukjes”, zegt ze. Ze schreef het boek Getuigenis van een gek”.
Vandaag koop ik alle kleuren – Karin Anema
In ‘Vandaag koop ik alle kleuren’ levert Karin Anema, schrijfster van reisboeken, een bijzondere prestatie.
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen – ervaringsverhalen van 38 personen
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen is een bundel over zichtbaarheid. Deze 38 verhalen doen een boekje open over kwetsbaarheid.
Angstig gehecht – Jessica Baum
Jessica Baum: Als je er als kind niet op kon vertrouwen dat je de liefde zou ontvangen, is de kans groot dat je een angstige gehechtheidsstijl hebt.
Eigen baas in de GGZ – Rowan Bos en Frits Bovenberg
De handvatten zijn bedoeld voor hulpverleners. Het uitgangspunt hierbij is cliënten (weer) de baas te laten zijn over hun eigen behandeling.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Wegwijs in de WIA – Nicoline van Klaveren
Ben je bijna twee jaar arbeidsongeschikt, dan moet je de WIA-aanvraag indienen. Het boek Wegwijs in de WIA van Nicoline van Klaveren helpt.
Niets is wat het lijkt, depressie in de spotlight – Fred van Leer, Conny Schalke
In Niets is wat het lijkt – depressie in de spotlight staat het rauwe verhaal van presentator Fred van Leer over zijn leven centraal.
Rupsje Heeftgenoeg – Michael Gerritsen
Na vier jaar schrijven, tekenen en verbeteren is het boek ‘Rupsje Heeftgenoeg’ af! Een boek over burn-out en/of depressie.
Het verlaten individu – Esther van Fenema
Esther van Fenema schrijft in Het verlaten individu over de leegte die we allemaal wel eens voelen. Over (zonder) God zijn.
Ik kan weer lachen – Jeffrey Wijnberg
Ik kan weer lachen is een praktisch en prikkelend boek van Jeffrey Wijnberg die ervaringsdeskundige is qua het doormaken van een depressie.
Recovering Sanity – Edward M. Podvoll
Recovering Sanity is a compassionately written examination of the experience of psychosis and related mental illnesses.
How to do the work – Nicole LePera
Het baanbrekende boek How to do the work laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen.
Traumasporen – Bessel van der Kolk
Het boek Traumasporen van Bessel van der Kolk geeft een inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma, het biedt hoop na ervaren trauma.
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Ik ben niet gek, ik ben Bipo! – Aaron Smits
Aaron geeft jullie een kijkje in het verhaal achter zijn diagnose van een Bipolaire stoornis type 1. Een boek van Aaron Smits.
Depressie is menselijk – Marc Calmeyn
Depressie is menselijk. Vanuit zijn ervaring als psychiater is het voor Marc Calmeyn duidelijk dat antropopsychiatrie de sleutel is.
Wie is er nou eigenlijk gek? – Ewout Kattouw
In dit boek beschrijft Ewout Kattouw zijn lange weg in de psychiatrie en hoe hij hier uiteindelijk weer uit kwam.
Minder slikken – Remke van Staveren
Dit boek is gebaseerd op wat wetenschappelijk bekend is over afbouwen, en op een schat aan ervaringskennis.
Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is – Lilian Hanekamp
Lilian Hanekamp geeft in het boek Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is een rauw en schrijnend beeld van haar onveilige jeugd.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Waarom een psychose niet zo gek is – Stijn Vanheule
Het boek Waarom een psychose niet zo gek is biedt een nieuw perspectief op wat het betekent een psychose door te maken.
De glazen stolp – Sylvia Plath
De glazen stolp van Sylvia Plath is het pijnlijke verslag van een ambitieuze jonge vrouw die niet serieus genomen wordt door de maatschappij.
Help, mijn partner heeft een depressie! – Stef Linsen
Dit boek stelt alle belangrijke kwesties voor partners aan de orde over depressie op een begrijpelijke manier.
Vertroostingen – Dirk de Wachter
Dirk de Wachter, als arts opgeleid om mensen te helpen, onderzoekt in Vertroostingen wat we doen wanneer het noodlot bij ons zelf toeslaat.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten – Aefke ten Hagen
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten gaat over de elfjarige Fiep, die opgroeit met een moeder met een bipolaire stoornis.
De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie – Ton van Heugten
Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie.
Het Praatboek – van Gemert en Worm
Het Praatboek van Gemert en Worm betrekt kinderen bij het traject van signaleren van problemen t/m afspraken, hulpverlening en evaluatie.
Wanneer de (alarm)bel rinkelt – Trauma Company
Wanneer de (alarm)bel rinkelt is een handleiding bij traumasensitieve ondersteuning. Uitleg over trauma aan de hand van symbolen.
De tweede berg – David Brooks
Sta jij op je eerste of tweede berg? Draait het leven om jou – of om anderen? Gaat het om succes – of om betekenis? – David Brooks.
De DSM-5 voorbij! – Jim van Os
In ‘De DSM-5 voorbij!’ bepleit psychiater en hoogleraar psychiatrie Jim van Os persoonlijke diagnostiek in een nieuwe ggz.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
Traumasporen in lichaam, brein en geest – Bessel van der Kolk
Trauma verandert je leven radicaal. Bessel van der Kolk geeft je in het boek Traumasporen inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma.
De geur van een moeder – Lucia van den Brink
De geur van een moeder gaat over Lentl als kind en als dertig jarige. Over onveilig opgroeien. Wat dat met je doet.
Die gekte zit in ons allemaal – John Jongejan
Een verhaal met als kern de coming-out van de psychiatrische patiënt. Over individuele ervaringen in de GGZ.
Gozert – Pieter Koolwijk
Het bekroonde kinderboek van Pieter Koolwijk gaat over een jongetje dat stemmen hoort. Ties is de enige die Gozert hoort.
In de ban van burn-out – Christiaan Vinkers
Christiaan Vinkers raakte in de ban van burn-out. Wat is een burn-out precies en hoe komen we er vanaf? Een ontdekkingsreis.
Zo snel als een… – Tirtsa Ehrlich en Jacqueline Hilbers
Ferry is Zo snel als een… Ferrari! Hij leert over voordelen en nadelen van zijn drukke gedrag en over positief denken.
Gek van mezelf – Alwin Ritstier
Gek van mezelf geeft een unieke kijk in het hoofd van iemand die continu bang is om dood te gaan. Met humor en zelfspot geschreven.
Ybe Casteleijn – Sterker worden waar het pijn doet
Bovenal is dit een boek dat je helpt je hart opnieuw te openen, en te leven. Want leven is… sterker worden waar het pijn doet.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
Ik moest braaf zijn – Laura De Houwer
In Ik moest braaf zijn vertelt Laura De Houwer haar verhaal van isoleren en fixeren, van suïcides, van overplaatsing na overplaatsing.
Trauma en identiteit – Vivian Broughton
In het boek Trauma en identiteit gaat Vivian Broughton diepgaand in op de onderwerpen trauma, traumaoverleving en identiteit.
Niet jouw schuld! – Anton Horeweg
Het boek Niet jouw schuld! is voor jongeren van 12 tot 18 jaar, het gaat over verschrikkelijke gebeurtenissen waar we vaak niet over praten.
In het ergste geval komt alles goed – Jesse Laport
Jesse Laport zet in In het ergste geval komt alles goed rijke inzichten om in bemoedigende quotes, rijm aforismen en epigrammen.
De droom, de dood en het leven – José Smit
Het boek ‘De droom, de dood en het leven’ van José Smit is een autobiografisch verslag van een psychose, getriggerd door kundalini en de overgang.
Oud zeer – Bram Bakker
Bram Bakker blikt in Oud zeer terug op zijn verleden en de oude, niet verwerkte pijn die dit soms lastige verleden met zich meebracht.
Zie je mij? – Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar
Zie je mij? Therapie laat trauma niet verdwijnen. Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar: “Het helpt om de persoon te helpen littekens te omarmen”.
Red mij niet – Sanne van Arnhem
Red mij niet is een Praktisch handboek over hoe je iemand die het zwaar heeft tot steun kunt zijn zonder het probleem te willen oplossen.
Salemonde – Susanne Reifenschweiler
Salemonde is een autobiografische roman van Susanne Reifenschweiler over de zoektocht van een manisch depressieve vrouw naar zichzelf.
Gewoon Speciaal – Bart Heeling
Gewoon Speciaal, kijken vanuit kindperspectief is een boek met omdenkstrategieën en praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs cluster 4.
Taalkracht – Christien Brinkgreve
In ‘Taalkracht’ presenteert een rijk palet van schrijvers betekenisvolle taalverschuivingen. Met bijdragen van Paul Verhaeghe, Trudy Dehue en Jim van Os.
Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fischer
Er worden technieken en handvatten aangereikt om een gevoel van veiligheid te ontwikkelen en een verbinding tot stand te brengen.
Woelig gevoelig – Carla van Wensen
Werken met reflexen bij onbegrepen gedrag van kinderen, door Carla van Wensen. Voor iedereen die kinderen heeft of met hen werkt.
Handboek exposure – Arnold van Emmerik en Anja Greeven
Arnold van Emmerik en Anja Greeven faciliteren therapeuten in het beter begrijpen en uitvoeren van een exposure-interventie.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Wegen naar seksuele waardigheid – Maya Schrier-Kerstan
In Wegen naar seksuele waardigheid helpt Maya Schrier-Kerstan je op je weg naar gezonde seksualiteit en intimiteit.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Wie ben je niet – Madeleine van Mourik
Madeleine van Mourik in Wie ben je niet: “Het aantal mensen met een burn-out en depressie is hoog. Moeten we anders gaan kijken?”
Dichter bij de Natuur – Agnes van den Berg
Psychologe Agnes van den Berg vertelt in Dichter bij de natuur over de positieve effecten van tijd doorbrengen in de natuur.
Patronen doorbreken – Hannie van Genderen
Vertoont je gedrag hardnekkige patronen, die je zeer tegen je zin niet eenvoudig kunt doorbreken? Schematherapie helpt je verder.
In gesprek met het kaasmonster – Robert Stamboliev
Ieder mens heeft meerdere en vaak tegengestelde kanten of subpersonen in zichzelf. Hoe leer je daarmee ‘dansen’?
De Jachtvelden, Pioneer Skies – PerSphere
Een zware depressie bracht PerSphere aan het dichten over hoe het leven hem raakt. De Jachtvelden, Pioneer Skies is zijn vierde bundel.
Diagnostiek van traumagerelateerde dissociatie – Suzette Boon
Suzette Boon schrijft over op de diagnostiek van trauma en dissociatie, aan de hand van het door haarzelf ontwikkelde diagnostisch instrument.
Wat je van bloed weet – Philip Huff
Wat je van bloed weet is een roman over opgroeien in een gewelddadig gezin, over de wording van kind tot man, en over de liefde.
Hoogbegaafde hulpzoekers – Noks Nauta
Er is weinig kennis van en ervaring met hoogbegaafdheid in de GGZ. Dit boek biedt de hoogbegaafde hulpzoeker herkenning en hulp.
Wat is je overkomen? – Oprah Winfrey en Bruce D. Perry
Oprah Winfrey en Bruce Perry proberen inzicht te krijgen in mensen. In plaats van ‘wat is er mis met je?’ vragen ze: ‘wat is je overkomen?
Schreeuwen op de markt – Literair tijdschrift DW B
Schreeuwen op de markt. Excentrische literatuur. themanummer over psychiatrie en literatuur van Literair tijdschrift DW B.
Gebroken wilskracht – Jeffrey Wijnberg
Jeffrey Wijnberg weet als geen ander dat er meer bij komt kijken om als gezond mens uit de diepe depressieve put te klimmen.
Een dun streepje toeval – Remke van Staveren
Een zoektocht naar mentaal herstel. Psychiater Remke van Staveren beleeft een mentale crisis; Een dun streepje toeval.
Wat echt werkt bij kinderen met autisme – Peter Vermeulen, Kobe Vanroy
Wat echt werkt bij kinderen met autisme is praktische en informatieve gids die een inzicht biedt en concrete strategieën en tools aanreikt.
Ik was het duivelskind – Angel van der Vecht
Dit boek is het langverwachte en niet minder heftige vervolg op Het Duivelskind. Over foute ouders en falende jeugdzorg.
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
Humeurkanker – Vroon Bouter
In dit persoonlijke verhaal voert Vroon je volledig oprecht, open en doodeerlijk mee in haar sombere gedachten, maar biedt ze ook hoop.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Onzichtbaar – Angelique Rijk
Lees het verhaal van Angelique Rijk. Als jong kind wordt ze misbruikt. Ze beschrijft haar ervaringen omdat ze niet meer wil zwijgen.
A Nightmare Called Adolescence – Freya Spillemaeckers
Freya Spillemaeckers bestrijdt innerlijke demonen en zoekt in de liefde richting een diepgaande transformatie: A Nightmare Called Adolescence
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn – Rhee Kun Hoo
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn is een boek over kracht van doodgewoon geluk door de psychiater Rhee Kun Hoo.
Werkboek je partners psychose samen verwerken – Rachel Janssen, Stef Linsen
Partners en andere naasten van mensen met psychosegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Dit werkboek kan hierbij helpen.
Er was eens… PTSS – Veerle & Jasper
Hoe ga je om met een partner die PTSS heeft? Wat voor invloed heeft PTSS op een relatie of huwelijk? Leefden ze nog lang en gelukkig?
Psychose: een gids doorheen een ongrijpbaar concept – Kim Demeulenaere
Een therapeutisch, filosofisch en kunstzinnig boek voor iedereen die te maken heeft met psychose en op zoek is naar hulp binnen de GGZ.
Hoera… een depressie! – Ron van den Bovenkamp
Een inspirerend boek dat hoop geeft en laat zien dat je een depressie kunt overwinnen, zonder terugval erna en zonder antidepressiva.
Psychedelica begrijpen in 33 vragen — Jim van Os, Simona Karbouniaris
Hoe kunnen we ze verantwoord psychsedelica inzetten binnen de GGZ? Het boek Psychedelica begrijpen in 33 vragen gaat dieper op deze vraag in.
Stilstaan bij trauma – Vivian Broughton
Dit boek laat zien wanneer een trauma ontstaat, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en hoe deze herkend en geheeld kunnen worden.
Mijn vader is een vliegtuig – Antoinette Beumer
Eva gaat op zoek naar de angsten uit haar vroegste jeugd. Haar vader, die lange tijd in een GGZ instelling verbleef, speelt daar een rol in.
Hoop doet leven – de 113 suicide survival guide – Jan Mokkenstorm
Dit zelfhulpboek is een overlevingsgids voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken en voor hun naasten.
Zelfverwoestingsboek – Marian Donner
Een oproep om de teugels te laten vieren, een pleidooi voor vergevingsgezindheid, voor falen, ongezond en lelijk zijn en af te wijken van de norm.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Lijfkracht – Huub ter Haar
We hebben belichaming nodig, zegt Huub ter Haar. We zitten in ons hoofd. Lijfkracht, over het hervinden van de helende krachten van je lijf.
De zin van het bestaan – Viktor E. Frankl
Professor Frankl verbleef drie jaar in concentratiekampen, waar hij getuige was van gruwelijk menselijke leed. Dit is een verslag van zijn ervaringen.
De zwarte hond – Tijn Sillevis
De zwarte hond in dit verhaal van Tijn Sillevis is de metafoor voor depressie. Thijs, de zoon van Noor en Tom aan depressie.
Verbinding verbroken – Johann Hari
Johann Hari lijdt al sinds zijn puberteit aan depressies. Verbinding verbroken gaat o.a. in op de vraag wat ons echt ziek maakt.








































































































