Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Wat je van bloed weet – Philip Huff
Wat je van bloed weet is een roman over opgroeien in een gewelddadig gezin, over de wording van kind tot man, en over de liefde.
In gesprek met jongvolwassenen – Suzanne Kruys, Wouter Zuurbier, Wico Mulder
Constante prestatiedruk en de daaruit voortvloeiende stress kunnen leiden tot klachten als somberheid, angst en paniek bij jongvolwassenen.
Werken als een gek – Marieke Sweens
In ‘Werken als een gek’ vertelt Marieke Sweens aan de hand van haar eigen verhaal hoe je als werknemer je psychische aandoening bespreekbaar kunt maken.
Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Simona Karbouniaris
Jim van Os en Simona Karbouniaris schreven het boek Neurodiversiteit begrijpen. Wat betekent neurodiversiteit? Hoe beïnvloedt het ons leven?
Alle delen welkom – Richard Schwartz
Met ‘Alle delen welkom’ introduceert dr. Richard Schwartz een baanbrekend paradigma om onszelf te begrijpen en te aanvaarden.
De tweede berg – David Brooks
Sta jij op je eerste of tweede berg? Draait het leven om jou – of om anderen? Gaat het om succes – of om betekenis? – David Brooks.
Het evenwicht – Martin Bril
In de zomer van 2008 hoorde Martin Bril dat hij kanker had. Het weerhield hem er niet van door te gaan met schrijven.
Krankzinnigen – Fré Dommisse
In een tijd dat vrouwen amper geacht werden zich te laten horen schreef Fré Dommisse over haar zware, jarenlange psychiatrische opnames.
Als leven niet vanzelf gaat – Geertje Jeuken
Vanaf haar dertiende jaar loopt Geertje in de psychiatrie. Van pleeggezin naar psychiatrische inrichting, en de diagnose bipolaire stoornis type 1.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Positieve psychiatrie – Fredrike Bannink, Frenk Peeters
In Positieve psychiatrie van Fredrike Bannink en Frenk Peeters staat de mens centraal, niet de ziekte, wel voor gepersonaliseerde benadering.
De eenzame eeuw – Noreena Hertz
In De eenzame eeuw onderzoekt Noreena Hertz de wereldwijde eenzaamheidscrisis en waarschuwt ze ons voor de potentiële gevolgen.
Zie je mij? – Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar
Zie je mij? Therapie laat trauma niet verdwijnen. Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar: “Het helpt om de persoon te helpen littekens te omarmen”.
De glazen stolp – Sylvia Plath
De glazen stolp van Sylvia Plath is het pijnlijke verslag van een ambitieuze jonge vrouw die niet serieus genomen wordt door de maatschappij.
Identiteit – Paul Verhaeghe
Paul Verhaeghe onderzoekt de effecten van dertig jaar neoliberalisme, vrijemarktwerking en privatisering op onze identiteit.
The inner level – Wilkinson en Pickett
Materiele ongelijkheid heeft een psychologisch effect omdat het onze ideeen over superioriteit en inferioriteit bepaalt.
Gedeelde angsten – Rudi Laermans
Socioloog Rudi Laermans over collectieve angsten, van individualisering en globalisering tot flexwerken en de invloed van nieuwe media.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
De Treurwilg – Jeroen Follens
De Treurwilg is een fictief verhaal gebaseerd op gebeurtenissen uit de realiteit over een man met psychiatrische problemen.
Atlas van ons brein – Lara Wierenga en Dirma Janse
In de Atlas van ons brein verzamelt Lara Wierenga recente inzichten in de werking van onze hersenen. Dirma Janse brengt ze visueel tot leven.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Vertroostingen – Dirk de Wachter
Dirk de Wachter, als arts opgeleid om mensen te helpen, onderzoekt in Vertroostingen wat we doen wanneer het noodlot bij ons zelf toeslaat.
Verzen uit het boek van de ziel – Hafiz
Hafiz’ gedichten zijn vol licht, schaduw, lijnen en kleuren. Poëzie in Verzen uit het boek van de ziel, vertaald door Van der Zwan.
Het lichaam en psychisch functioneren – Eurelings-Bontekoe, Kooiman en Lub-Moss
Het boek Het lichaam en psychisch functioneren helpt behandelaren in de gezondheidszorg om volwaardige patiëntenzorg te bieden.
Rood is ja – Sara Kroos
Rood is ja is Sara Kroos’ eerlijke en confronterende verhaal over herhalend misbruik, leven met psychische klachten en de weg naar herstel.
Salemonde – Susanne Reifenschweiler
Salemonde is een autobiografische roman van Susanne Reifenschweiler over de zoektocht van een manisch depressieve vrouw naar zichzelf.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Vleugels – José Hoekstra
Vleugels is een toegankelijk geschreven ervaringsverhaal waarin de auteur je meeneemt in haar ervaringen met psychose en spiritualiteit.
Bondgenoten – Henk-Willem Klaassen
Henk-Willem Klaassen is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en schreef een boek over hoe familieleden en hulpverleners in de ggz samen kunnen optrekken.
Kim Jiyoung, geboren in 1982 – Nam-Joo Cho
In de metropool Seoul woont Kim Jiyoung. Ze krijgt een psychose. Een verhaal doordrenkt van frustratie, doorzettingsvermogen en onderwerping.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Is daar iemand – Micha Hamel
Is daar iemand van Micha Hamel verhalen honderd-en-een gedichten samen over zijn opname in een kliniek na een psychiatrische crisis.
Ik ben blij dat mijn moeder dood is – Jennette McCurdy
Jennette McCurdy’s relaas over haar manipulatieve moeder en de weg naar weerbaarheid en onafhankelijkheid is hartverscheurende én hilarisch.
Patiëntgericht communiceren – Remke van Staveren
Je wilt je patiënten geruststellen of motiveren tot gedragsverandering. Patiëntgericht communiceren wérkt, van auteur Remke van Staveren.
Pssst! – Brenda Froyen
Pssst! Het grote weetjes en niet-weetjes boek over psychische … euh … je weet wel. Door Brenda Froyen en illustrator Tom Schoonooghe.
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
Niet alleen op de wereld – Dorien Verloop
Dorien Verloop beschrijft in Niet alleen op de wereld openhartig de verhalen van jongeren die één of beide ouders verloren.
Gebroken Spiegelbeeld – Hanneke Raidt
Gebroken Spiegelbeeld, Hanneke Raidt heeft een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) door traumatische gebeurtenissen uit haar kindertijd.
Van taboe naar traumabewust – Kassandra Goddijn
Dat trauma alleen zou gaan over afschuwelijke gebeurtenissen is een misverstand. Kassandra Goddijn legt begrijpelijk uit wat trauma wél is.
Filosofie van de waanzin – Wouter Kusters
‘Filosofie van de waanzin van Wouter Kusters plaatst de waanzin tussen bijzondere ervaringen van wijsheid, mystiek en creativiteit.’
Sensorimotor Psychotherapy – Pat Ogden en Janina Fisher
De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen.
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Ik ben omdat wij zijn – Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji
In Ik ben omdat wij zijn verhaalt Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji op openhartige wijze over zijn weg en over zijn wording tot sjamaan.
De dokter en de patiënt met psychische problemen – Henriëtte van der Horst en Jim van Os
Dit boek is geschreven voor huisartsen die samen met de GGZ praktijkondersteuner mensen met psychische problemen behandelen en begeleiden.
Gewoon Speciaal – Bart Heeling
Gewoon Speciaal, kijken vanuit kindperspectief is een boek met omdenkstrategieën en praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs cluster 4.
Goede GGZ! – Jim van Os, Philippe Delespaul, Michel Milo
In dit boek beschrijven Jim van Os, Philippe Delespaul en Michel Milo een nieuwe GGZ met een nieuwe rolverdeling én bekostiging.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
De Oestercompagnie – Yvonne Floor
Yvonne Floor sprak met patiënten, psychiaters en HR-professionals over hun houding ten opzichte van bipolaire mensen.
De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter
Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.
De psychiater die geloofde dat mensen de toekomst konden voorspellen – Sam Knight
Een intrigerend waargebeurd verhaal over waanzin en verwondering, over de grenzen van de wetenschap en het geloof in het bovennatuurlijke.
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Spiegel van Heelheid – Rianne Levi
Spiegel van heelheid is een verzameling blogs die Rianne schreef voor Psychosenet. Een reeks teksten over psychische kwetsbaarheid.
Waar ben je thuis? – Aaltje van Zweden
Waar ben je thuis? van Aaltje van Zweden is haar persoonlijke zoektocht naar een plek voor kwetsbare mensen, toen en nu.
De schoonheid van angst – Saskia Kalb
Saskia leerde haar angst begrijpen en gaf het een plek. De schoonheid van angst is voor iedereen die lijdt aan angst of zorgelijkheid.
Ik ben er niet – Lize Spit
Lize Spit schreef het boek Ik ben er niet. Het gaat over Leo en Simon. Ze zijn verbonden door een moeizame jeugd. Simon krijgt en psychose…
Als het kwaad goede mensen treft – Harold S. Kushner
Kushner leerde uit eigen ervaring dat elk mensenleven verdriet en pijn kent. Als student in de theologie boog hij zich over het bijbelboek Job.
Als je brein bedriegt – Geertje Paaij
Geertje Paaij – moeder van een dochter met psychosegevoeligheid – gaat in op de gevaren van social media in de psychiatrie.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Niet perfect toch tevreden – Liesbet Boone
In dit boek toont psycholoog en executive coach Liesbet Boone hoe je perfectionisme kunt ombuigen tot optimalisme.
Mijn Vriend Damocles – Lottie van Starkenburg
Lottie van Starkenburg schreef een krachtig boek over hoe je een goed en vervuld leven kunt leven ondanks een onzekere gezondheid.
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
Stilstaan bij trauma – Vivian Broughton
Dit boek laat zien wanneer een trauma ontstaat, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en hoe deze herkend en geheeld kunnen worden.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
Gezinstherapeut zijn – Peter Rober
In gezinstherapeut zijn geeft Peter Rober een antwoord op de vraag hoe de gezinstherapeut kan helpen en een verschil kan maken.
De aandacht verloren – Johann Hari
In De aandacht verloren linkt bestsellerauteur Johann Hari onze afgenomen concentratie aan de digitalisering van onze maatschappij.
Red mij niet – Sanne van Arnhem
Red mij niet is een Praktisch handboek over hoe je iemand die het zwaar heeft tot steun kunt zijn zonder het probleem te willen oplossen.
Van waanzin naar Wijsheid – Iris van Zomeren
Het boek Van waanzin naar Wijsheid van Iris van Zomeren is behulpzaam voor iedereen die trauma meemaakt en die daar inzicht in wil krijgen.
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen – ervaringsverhalen van 38 personen
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen is een bundel over zichtbaarheid. Deze 38 verhalen doen een boekje open over kwetsbaarheid.
(Te) Veel voelen – Imi Lo
In (Te) Veel voelen helpt Imi Lo je de begaafdheid onder je intense emoties te ontdekken en om niet langer te veel voor jezelf te zijn.
Laat je kind niet los – Gordon Neufeld en Gabor Maté
Het boek Laat je kind niet los van Gordon Neufeld en Gabor Maté pleit voor een effectieve opvoeding in deze complexe maatschappij.
Asking for it – Louise O’Neill
Emma O’Donovan woont in een dorpje waar iedereen elkaar kent. Ze is bijzonder: mooi, populair. Tot die ene nacht waarin ze werd verkracht.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
Hart voor de GGZ – Remke van Staveren
Remke van Staveren schrijft in haar boek ‘HART voor de GGZ’ over werken met compassie in een nieuwe ggz. Verbeter de zorg, begin bij jezelf.
Lijfkracht – Huub ter Haar
We hebben belichaming nodig, zegt Huub ter Haar. We zitten in ons hoofd. Lijfkracht, over het hervinden van de helende krachten van je lijf.
Verdriet is het ding met veren – Max Porter
Een vader en zijn twee jonge zoontjes worden geconfronteerd met de plotselinge dood van hun echtgenote en moeder.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Ybe Casteleijn – Sterker worden waar het pijn doet
Bovenal is dit een boek dat je helpt je hart opnieuw te openen, en te leven. Want leven is… sterker worden waar het pijn doet.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Ruimte maken voor herstel – Jos Dröes
Jos Dröes kijkt in Ruimte maken voor herstel terug op zijn loopbaan als psychiater. Een persoonlijk verhaal uit de herstelbeweging.
Zeven minuten na middernacht – Patrick Ness
Het monster verscheen net na middernacht. En hij wil het meest gevaarlijke van alles van Conor, hij wil de waarheid. Een boek over rouw.
De paradox van schreeuwen in stilte – Wander de Bode
Ontdek de paradox van schreeuwen in stilte. De dichtbundel over de strijd van Wander tegen chronische pijn, depressie en suïcide.
Werkboek Je partners depressie samen verwerken – Stef Linsen
Naasten van mensen met depressiegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Het boek Je partners depressie samen verwerken helpt.
Anders omgaan met verdriet – David Dewulf
David Dewulf neemt je mee op een innerlijke reis die je opnieuw kan doen genieten van dit tijdelijke geschenk dat het leven heet.
De engel op slippers – Gé Sluijs
Is het mogelijk dat mensen spontaan genezen? Gé Sluijs: “5 september 2020. Ik zat in de tuin van de daklozenopvang. De engel op slippers”.
Niemandskinderen – Carolien Roodvoets
Het boek Niemandskinderen’ is voor volwassenen die worstelen met de last die een onveilige jeugd met zich meebrengt.
Hoe kijkt autisme – Ivo Ketelaar
Krijg een beter zicht op wat autisme in de dagelijkse praktijk inhoudt en ga door dit boek met elkaar in gesprek.
Blijk ik het gekkie te zijn – Flora Willemsen
Flora – Blijk ik het gekkie te zijn is een waargebeurd verhaal van Flora Willemsen die op haar 25ste haar eerste psychose beleefde.
Hoe overleven we? – graphic novel van Francine Oomen
Het boek Hoe overleven we? is een autobiografische zoektocht naar seksueel misbruik. Deze graphic novel is openhartig en taboedoorbrekend.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
Moeder van glas – Roos Schlikker
Roos Schlikker schrijft over haar moeder die aan een bipolaire stoornis leed. Vorig jaar overleed ze plotseling na een val van de trap.
Een geweten is altijd eerlijk – Leroy van der Hurk
In Een geweten is altijd eerlijk vertelt Leroy van der Hurk over middelengebruik, psychoses en over leven op de rand van de werkelijkheid.
Bemoeizorg – Jules Tielens
Eenvoudige tips voor moeilijke zorg voor iedereen die werkt met mensen met een chronische psychiatrische stoornis.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.








































































































