Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Het gewicht tussen je oren – Wouter Cornet
In Het gewicht tussen je oren biedt Wouter Cornet je een hele rits aan vernieuwende inzichten achter succesvol gewichtsverlies.
Door te vertellen zie je de richting – Leo Traas en Peter van Tuijl
Door te vertellen zie je de richting kan herkenning opleveren en richting geven aan herstel van een multitrauma na bijvoorbeeld een ongeval.
Wie is er nou eigenlijk gek? – Ewout Kattouw
In dit boek beschrijft Ewout Kattouw zijn lange weg in de psychiatrie en hoe hij hier uiteindelijk weer uit kwam.
Overweldigend – Frits de Lange
Overweldigend van Frits de Lange laat zien hoe we niet alles onder controle hebben en waarom dat helemaal niet erg is.
Piekeren over zelfdoding – Kerkhof, Van Spijker
Het boek ‘Piekeren over zelfdoding’ biedt een stapsgewijze methode om minder last te hebben van gedachten over zelfdoding.
De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie – Ton van Heugten
Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie.
The inner level – Wilkinson en Pickett
Materiele ongelijkheid heeft een psychologisch effect omdat het onze ideeen over superioriteit en inferioriteit bepaalt.
Waarom nou ik? – David Vonk
David Vonk heeft van jongs af aan te maken gehad met agressie, verslavingen en criminaliteit. Hij vroeg zich af: ‘Waarom nou ik?’
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
Trieste tijger – Neige Sinno
Trieste tijger. De heftige, veelgelezen roman uit Frankrijk over seksueel misbruik. Een vernietigend verslag van wat Neige Sinno overkwam.
Werkboek Stemming in balans – Corine Strausz
Het werkboek Stemming In Balans van Corine Strausz biedt je de mogelijkheid om meer bewust te worden van jouw wisselende stemmingen.
Niet alleen op de wereld – Dorien Verloop
Dorien Verloop beschrijft in Niet alleen op de wereld openhartig de verhalen van jongeren die één of beide ouders verloren.
De schoonheid van angst – Saskia Kalb
Saskia leerde haar angst begrijpen en gaf het een plek. De schoonheid van angst is voor iedereen die lijdt aan angst of zorgelijkheid.
Atlas van ons brein – Lara Wierenga en Dirma Janse
In de Atlas van ons brein verzamelt Lara Wierenga recente inzichten in de werking van onze hersenen. Dirma Janse brengt ze visueel tot leven.
De emotionele mens – Ad Vingerhoets
In De emotionele mens ontrafelt Ad Vingerhoets de kern van onze emoties als angst, blijdschap, verdriet, trots, spijt, nostalgie en walging.
Het Praatboek – van Gemert en Worm
Het Praatboek van Gemert en Worm betrekt kinderen bij het traject van signaleren van problemen t/m afspraken, hulpverlening en evaluatie.
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
Het troostboek – Matt Haig
Het troostboek van Matt Haig staat vol met opbeurende gedachten die de schrijver door zijn depressie heen hebben geholpen.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn – Rhee Kun Hoo
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn is een boek over kracht van doodgewoon geluk door de psychiater Rhee Kun Hoo.
Wijzen naar de maan – Jan Geurtz
Jan Geurtz toont met ontroerende en deels autobiografische verhalen hoe spiritualiteit in een mens kan ontwaken en ontwikkelen.
Psychose: een gids doorheen een ongrijpbaar concept – Kim Demeulenaere
Een therapeutisch, filosofisch en kunstzinnig boek voor iedereen die te maken heeft met psychose en op zoek is naar hulp binnen de GGZ.
Gebroken Spiegelbeeld – Hanneke Raidt
Gebroken Spiegelbeeld, Hanneke Raidt heeft een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) door traumatische gebeurtenissen uit haar kindertijd.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Help, mijn partner heeft een psychose! – Stef Linsen
Dit boek tekst bevat 130 vragen en antwoorden, in begrijpelijke taal, voor als je als partner met psychose te maken hebt (gehad).
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
Praktijkboek herstelondersteunende zorg – Joyce Langedijk
Aandachtspunten om herstelgericht te werken zijn op een rij gezet en vanuit de praktijk beschreven, met concrete handvatten en voorbeelden.
Gedeelde angsten – Rudi Laermans
Socioloog Rudi Laermans over collectieve angsten, van individualisering en globalisering tot flexwerken en de invloed van nieuwe media.
Intimiteit – Paul Verhaeghe
In ‘Intimiteit’ onderzoekt Paul Verhaeghe actuele kwesties en vragen rondom intimiteit en de intieme relatie met ons eigen lichaam.
Nobody’s normal – Roy Richard Grinker
De schrijver doet in Nobody’s normal onderzoek naar psychische kwetsbaarheid. Stigma is een proces dat cultureel verklaard kan worden.
Operatie Geslaagd – Erik Krikke
Als medicus, veteraan, maar bovenal als mens vertelt Erik over hoe hij de strijd is aangegaan met zichzelf en zijn herinneringen.
Toen ik klein was was ik niet bang – Gershwin Bonevacia
Een diepgravend onderzoek naar familiebanden, onverwerkte trauma’s, vergeten geschiedenis en kind-zijn. Een autobiografie.
Nu kan ik verder – Hans Schleiffert
Hans Scheiffert toont met Nu kan ik verder wat het betekent voor cliënten als professionals wél in gesprek durven gaan over kinderwens.
Van autisme tot borderline, maar nooit écht gezien – Yuna Timmermans
Het verhaal van een ervaringsdeskundige over het falen van de Nederlandse jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Stamgenoten – Chester Navarro
Hij rent en hij rent, de camera’s blijven hem filmen. Ze willen me dood hebben. Daar is hij van overtuigd. Stamgenoten van Chester Navarro.
De kracht van het NU – Eckhart Tolle
De kracht van nu is een spirituele boek; Door je over te geven aan het Nu vinden we vreugde en zijn we in staat ons ware zelf te omarmen.
Een tijd tussen al mijn tijden – Veerle Janssens
Wat als medicatie bij de ivf-behandeling voor psychische nevenwerkingen zorgt? Lees Een tijd tussen al mijn tijden van Veerle Janssens.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Anderhoofd, de verhalen – Jeroen Verkroost
Kunnen vliegen als een paard, weten dat je de Messias bent. Deze ervaringen zijn inspiratie voor de verhalenbundel Anderhoofd.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn – Wendy de Pree
In Nederland zou ongeveer 15 tot 20 procent van de jongeren met een angststoornis kampen. Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Mijn herstelboek – Katrien Jacobs
In ‘Mijn herstelboek’ geeft Katrien Jacobs een eerlijk inzicht in haar, zoals ze het noemt, hobbelige levenswandel van de voorbije decennia.
Kromme ploeg – Itamar Vieira Junior
De vader van Belonisia en Bibiana is een sjamaan. Hij heeft een crisis doorleefd, waarna hij besloot de opleiding tot sjamaan te doen.
Vallen is als vliegen – Manon Uphoff
Vallen is als vliegen is een indringend boek over seksueel misbruik en herstel daarvan. Geschreven door bekroond schrijfster Manon Uphoff.
De droom, de dood en het leven – José Smit
Het boek ‘De droom, de dood en het leven’ van José Smit is een autobiografisch verslag van een psychose, getriggerd door kundalini en de overgang.
Hoe kijkt autisme – Ivo Ketelaar
Krijg een beter zicht op wat autisme in de dagelijkse praktijk inhoudt en ga door dit boek met elkaar in gesprek.
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
Dat zou jij nooit toelaten – Tessel ten Zweege
Tessel durft in Dat zou jij nooit toelaten de waarheid niet onder ogen te zien: Ze heeft een partner die haar psychisch en fysiek mishandelt.
Het Pillenprobleem – Dick Bijl
Dick Bijl stelt kritische vragen rondom medicijngebruik. Werken ze voldoende of is het beter te minderen? Herziene uitgave.
Onzichtbaar – Jolanda den Heijer
Het boek ‘Onzichtbaar’ van Jolanda den Heijer is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een jeugd van mishandeling en verwaarlozing.
De zin van het leven – Fokke Obbema
De zin van het leven is een boek vol inspirerende antwoorden op vragen die we ons allemaal wel eens stellen, maar zelden expliciet beantwoorden.
PostTraumatische Groei – Anja Jongkind, Greet Vonk
Na ellende sterker tevoorschijn komen? In de wetenschap heet dat Post Traumatische Groei -> ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
De paradox van schreeuwen in stilte – Wander de Bode
Ontdek de paradox van schreeuwen in stilte. De dichtbundel over de strijd van Wander tegen chronische pijn, depressie en suïcide.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Veel succes met je PTSS – Marijke Groot
In Veel succes met je PTSS van Marijke Groot komt veel meer aan bod dan alleen PTSS. Dit is haar 2e bundel met berichten uit de GGZ.
Bastions van hoogmoed – v
In dit belangrijke boek schept Martha Nussbaum helderheid in het pijnlijke vraagstuk van seksueel misbruik en seksuele intimidatie.
Meer mens in de GGZ – Margreet Krottje
Margreet Krottje in Meer mens in de GGZ: De maatschappij is onderhevig aan de gedachte dat alles maakbaar is. We raken onze bezieling kwijt.
Joke – Zelfmoord kunnen we, moeten we voorkomen – Peter Dijksterhuis
Joke. Een levensverhaal over de zelfmoord van de zus van Peter Dijksterhuis. Met juist ook alle aandacht voor zelfmoordpreventie.
Een dun streepje toeval – Remke van Staveren
Een zoektocht naar mentaal herstel. Psychiater Remke van Staveren beleeft een mentale crisis; Een dun streepje toeval.
Maar je lacht toch nog? – Mae Zaal, Iris de With
In Maar je lacht toch nog? vertellen Mae Zaal en Iris de With openhartig over hun eenzaamste momenten en copingmechanismen bij depressie.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Lasse Kangoeroe heeft een soldaat in zijn hoofd – Nele Reynders
Het is een invoelend verhaal over een kleine jongen die zich ergens op het autismespectrum bevindt. Nele Reynders.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
We zijn God niet – Jim van Os, Myrrhe van Spronsen
We zijn God niet gaat over een nieuwe kijk op psychisch lijden, diagnose en behandeling. Over autonomie, bewustzijn en cocreatie.
Gemmetje Victoria – Yvonne Keuls
Yvonne Keuls schreef een boek over iemand die zij leerde kennen in de opvang waar zij vrijwilligerswerk deed.
Gerrit Komrij – Humeuren en temperamenten
Humeuren en temperamenten is een boek waar de lezer zijn tanden in kan zetten: een staalkaart van emoties. Het boek van Gerrit Komrij.
Jan – Ineke van Pelt
Op 3 november 2013 beëindigt de dan 39-jarige Jan bewust zijn leven. Een leven dat hem alles, maar ook niets te bieden heeft.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
Runningtherapie – Bram Bakker, Simon van Woerkom
Runningtherapie. Steeds meer mensen ontdekken hoe prettig het is om regelmatig hard te lopen. Een boek van Bram Bakker en Simon van Woerkom.
Childhood Disrupted – Donna Jackson Nakazawa
“A groundbreaking book showing the link between Adverse Childhood Experiences (ACEs) and adult illnesses such as heart disease, autoimmune disease.”
Voor de zekerheid — Martin N. Seif, Sally M. Winston
Stel dat ik iets vergeten ben? Wat als er iets ergs gebeurt? Ik moet het zeker weten! Het boek: Voor de zekerheid kan je hierbij helpen.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Het uur van het hart – Irvin D. Yalom
De psychiater Irvin D. Yalom dringt in eenmalige sessies door tot de kern van het leven van zijn patiënten: Het uur van het hart.
Minder slikken – Remke van Staveren
Dit boek is gebaseerd op wat wetenschappelijk bekend is over afbouwen, en op een schat aan ervaringskennis.
Mindfulness, in de maalstroom van je leven – Edel Maex
In het boek ‘Mindfulness – in de maalstroom van je leven’ van psychiater Edel Maex leer je hoe je steeds weer de rust en helderheid in jezelf kunt opzoeken.
Winnen of leren – Noa Pothoven
Noa Pothoven over Winnen of leren: “Op jonge leeftijd overleven met PTSS, depressiviteit, anorexia en zelfbeschadiging”.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
Middernachtbibliotheek – Matt Haig
Als je alles waar je spijt van hebt ongedaan kunt maken, zou je dat dan ook doen? Middernachtbibliotheek, een boek van Matt Haig.
Morgen stap ik eruit – Blomster
In Morgen stap ik eruit, van auteur Blomster, is de vraag of Linde bij de zelfdoding van haar geliefde wil zijn.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Ruimte maken voor herstel – Jos Dröes
Jos Dröes kijkt in Ruimte maken voor herstel terug op zijn loopbaan als psychiater. Een persoonlijk verhaal uit de herstelbeweging.
Hanesteen – Michael Elias
Chiel Hanesteen als beginnend dertiger met een paar psychoses achter de rug in een inrichting. Zijn liefdesleven kende meer downs dan ups. Hoe nu verder?
De Tao van Poeh – Benjamin Hoff
Poeh is Poeh en daar gaat het om in de Tao van Poeh. Zijn hele wezen drukt als het ware de oude Chinese beginselen van het Taoïsme uit.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
Mijn lichaam, mijn trauma, mijn ik – Dr. Franz Ruppert
Dit boek laat zien wat de identiteitgeoriënteerde psychotraumatheorie en -therapie (IoPT) kan bijdragen aan algehele genezing van de mens.
Wendingen – Anna de Witt
Als Anna de Witt in Wendingen naar Londen verhuist om te samenwonen, neemt haar leven een volledig onverwachte en ingrijpende wending.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
KUNST, de zin van het zinloze – Henk Jans
Auteur Henk Jans laat in dit boek zien hoe hij de zin van het leven opnieuw ontdekte nadat zijn bestaan na een psychose een dieptepunt had bereikt.
Psychose in kleur – Anja Lemmen
Hoe kun je iemand met een psychose helpen? Dit zijn enkele vragen die Anja Lemmen beantwoord in haar boek ‘Psychose in kleur’.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
Thuis is waar we beginnen – Robin van den Maagdenberg
Kun je je genen trotseren of is gekte erfelijk? vraagt Robin zich af in Thuis is waar we beginnen, na haar jeugd met een bipolaire vader.
De polyvagaaltheorie in therapie – Deb Dana
Deb Dana biedt therapeuten een selectie aan polyvagaal-bewuste oefeningen aan, die cliënten in en buiten de therapiesessies kunnen doen.
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen – Manon Lemkes
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen: Ervaar jij onrust, stress, angsten en veel gedachten? Ga aan de slag met yin yoga oefeningen en meditaties.








































































































