Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Kromme ploeg – Itamar Vieira Junior
De vader van Belonisia en Bibiana is een sjamaan. Hij heeft een crisis doorleefd, waarna hij besloot de opleiding tot sjamaan te doen.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
Overpeinzingen – Marcus Aurelius
In Overpeinzingen adviseert de Romeinse keizer Marcus Aurelius je om los te laten en te focussen op je eigen wil en perspectief.
Leefstijlpsychiatrie – Cahn, Deenik en Vermeulen
Het verbeteren van leefstijlfactoren bij mensen met psychische klachten kan het herstel bespoedigen en verergering van klachten voorkomen.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
Demonen van de Middag – Andrew Solomon
‘Demonen van de middag’ is een ontroerend, persoonlijk, openhartig maar ook zeer informatief boek over depressie.
Op de sofa – Maurits de Bruijn
Dertien auteurs laten je meekijken door de kieren van hun behandelkamer. Therapie vanuit je leesstoel. Samengesteld door Maurits de Bruijn.
Herstel als antwoord op euthanasie – Ann Callebert
Niet elke persoon kiest voor de dood na een afgeronde euthanasieprocedure. Ann Callebert zocht uit hoe dat komt.
Gek van mezelf – Alwin Ritstier
Gek van mezelf geeft een unieke kijk in het hoofd van iemand die continu bang is om dood te gaan. Met humor en zelfspot geschreven.
De dikke dame zingt – Jacqueline Roy
De dikke dame zingt is een baanbrekende roman over de rol van kleur en klasse in de geestelijke gezondheidszorg.
Traumasporen in lichaam, brein en geest – Bessel van der Kolk
Trauma verandert je leven radicaal. Bessel van der Kolk geeft je in het boek Traumasporen inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma.
Grenzeloos geluk – Luc Vercauteren
Grenzeloos geluk gaat over Luc’s fietsreis van Nederland naar Iran. Een innerlijke tocht van schaamte en ontkenning, naar acceptatie en geluk.
Leef meer, denk minder – Pia Callesen
Uit het boek Leef meer, denk minder: We analyseren eindeloos wat we hebben gezegd en gedaan. Maar het werkt niet.
De Tao van Poeh – Benjamin Hoff
Poeh is Poeh en daar gaat het om in de Tao van Poeh. Zijn hele wezen drukt als het ware de oude Chinese beginselen van het Taoïsme uit.
Zolang er mensen zijn zijn er stemmen – Paul Custers
Het boek gaat over mensen die stemmen horen; over mensen die anders waarnemen; over mensen die helpen, behandelen en onderzoeken.
Doorbroken taboes – Lana B.
Hoe een jonge vrouw seksueel misbruik, extreem geweld, ontvoering, een sekte en haar persoonlijkheidsstoornissen overwon en ervaringsdeskundige werd.
Rood is ja – Sara Kroos
Rood is ja is Sara Kroos’ eerlijke en confronterende verhaal over herhalend misbruik, leven met psychische klachten en de weg naar herstel.
Het monster van psychose – Roelof Ham
Deborah is psychosegevoelig. Haar man Roelof Ham schreef er een boek over. Eerlijk en zonder opsmuk. Van binnenuit.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
De levende erfenis van trauma transformeren – Janina Fisher
Getraumatiseerde mensen hebben handvatten nodig om te kunnen werken aan de symptomen die hun dagelijkse bezigheden bemoeilijken.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Eindelijk thuis – Henri Nouwen
Eindelijk thuis vat een kernthema van Nouwens werk samen: ook een crisis kan vruchtbaar zijn. Een spiritueel boek in de katholieke traditie.
Zeg me waarom? – Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp
Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp verbinden woord en beeld over zelfdoding in Zeg me waarom? Veertien verhalen van kwetsbare mensen.
Gelukkig leven – Seneca
In Gelukkig leven geeft Seneca adviezen om in tijden van tegenspoed en hevige emoties toch gemoedsrust te vinden.
Mensen zijn ingewikkeld – Floortje Scheepers
We zijn gaan geloven dat mensen met psychische problemen een hersenstoornis hebben en ziek zijn. Zijn mensen niet te ingewikkeld om zo begrepen te worden?
Als je brein bedriegt – Geertje Paaij
Geertje Paaij – moeder van een dochter met psychosegevoeligheid – gaat in op de gevaren van social media in de psychiatrie.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
Grip bij psychose-gevoeligheid – Sanne van Eeghen
Dit boek is voor jongeren die net uit een psychose zijn, een beetje afstand hebben van wat er gebeurd is en weer zelf regie willen over hun leven.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
PAAZ – Myrthe van der Meer
Als Emma van de ene op de andere dag opgenomen wordt op de PAAZ, weet ze één ding zeker: hier is een fout gemaakt.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
De paradox van schreeuwen in stilte – Wander de Bode
Ontdek de paradox van schreeuwen in stilte. De dichtbundel over de strijd van Wander tegen chronische pijn, depressie en suïcide.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Slikken of stikken – Meindert Inderwisch
Meindert Inderwisch schreef Slikken of stikken. Slaap- en kalmeringstabletten zijn verslavend. Medicijnverslaving krijgt weinig aandacht.
Dichter bij de Natuur – Agnes van den Berg
Psychologe Agnes van den Berg vertelt in Dichter bij de natuur over de positieve effecten van tijd doorbrengen in de natuur.
In de ban van burn-out – Christiaan Vinkers
Christiaan Vinkers raakte in de ban van burn-out. Wat is een burn-out precies en hoe komen we er vanaf? Een ontdekkingsreis.
Schreeuwen op de markt – Literair tijdschrift DW B
Schreeuwen op de markt. Excentrische literatuur. themanummer over psychiatrie en literatuur van Literair tijdschrift DW B.
Bastions van hoogmoed – v
In dit belangrijke boek schept Martha Nussbaum helderheid in het pijnlijke vraagstuk van seksueel misbruik en seksuele intimidatie.
Schatkaarten voor de binnenwereld – Petra de Vries
In haar boek Schatkaarten voor de binnenwereld beschrijft Petra de Vries hoe we uitwegen zoeken om niet te voelen en wat we kunnen leren.
In gesprek met jongvolwassenen – Suzanne Kruys, Wouter Zuurbier, Wico Mulder
Constante prestatiedruk en de daaruit voortvloeiende stress kunnen leiden tot klachten als somberheid, angst en paniek bij jongvolwassenen.
Verzen uit het boek van de ziel – Hafiz
Hafiz’ gedichten zijn vol licht, schaduw, lijnen en kleuren. Poëzie in Verzen uit het boek van de ziel, vertaald door Van der Zwan.
Meer mens in de GGZ – Margreet Krottje
Margreet Krottje in Meer mens in de GGZ: De maatschappij is onderhevig aan de gedachte dat alles maakbaar is. We raken onze bezieling kwijt.
How to fail – Elizabeth Day
How to fail is gebaseerd op het simpele principe dat het ons sterker maakt als we begrijpen waarom we falen.
Angstig gehecht – Jessica Baum
Jessica Baum: Als je er als kind niet op kon vertrouwen dat je de liefde zou ontvangen, is de kans groot dat je een angstige gehechtheidsstijl hebt.
PA(A)Z op! – Roselien Brondy
PA(A)Z op! is een psychiatrische roman over pieken en dalen in het leven van de schrijver Roselien. Roselien heeft een psychosegevoeligheid.
Stilstaan bij trauma – Vivian Broughton
Dit boek laat zien wanneer een trauma ontstaat, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en hoe deze herkend en geheeld kunnen worden.
Opdringerige gedachten overwinnen – S. Winston en M. Seif
Deze gids helpt je af te rekenen met opdringerige gedachten en de bijkomende schaamte, eenzaamheid, schuld- en angstgevoelens.
In gesprek met het kaasmonster – Robert Stamboliev
Ieder mens heeft meerdere en vaak tegengestelde kanten of subpersonen in zichzelf. Hoe leer je daarmee ‘dansen’?
Iedereen autistisch – Gijs Lauret
Iedereen autistisch beschrijft op analytische, humoristische wijze de zoektocht van een psycholoog die de diagnose ASS krijgt.
De aandacht verloren – Johann Hari
In De aandacht verloren linkt bestsellerauteur Johann Hari onze afgenomen concentratie aan de digitalisering van onze maatschappij.
De kracht van het NU – Eckhart Tolle
De kracht van nu is een spirituele boek; Door je over te geven aan het Nu vinden we vreugde en zijn we in staat ons ware zelf te omarmen.
Ga gewoon wat leuks doen – Aafke Romeijn
‘Ga gewoon wat leuks doen’ is voor iedereen die kampt met depressies en op zoek is naar herkenning. Een boek van Aafke Romeijn.
Pssst! – Brenda Froyen
Pssst! Het grote weetjes en niet-weetjes boek over psychische … euh … je weet wel. Door Brenda Froyen en illustrator Tom Schoonooghe.
Salemonde – Susanne Reifenschweiler
Salemonde is een autobiografische roman van Susanne Reifenschweiler over de zoektocht van een manisch depressieve vrouw naar zichzelf.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Een ongeluk in mijn hoofd – May-May Meijer
De onderkant, de kant van de psychiatrische patiënten – dat is waar Yasmin Vermeer staat is nu ze de diagnose schizofrenie gekregen heeft.
De schoonheid van angst – Saskia Kalb
Saskia leerde haar angst begrijpen en gaf het een plek. De schoonheid van angst is voor iedereen die lijdt aan angst of zorgelijkheid.
Na de val – Resi Lankester
Op zoek naar antwoorden op de zelfmoord van haar vader en duikt Resi in de verhuisdozen vol opnames, brieven en dagboeken van haar vader.
De meetmaatschappij – Berend van der Kolk
In ‘De meetmaatschappij’ neemt Berend van der Kolk onze collectieve meetobsessie onder de loep. Kunnen we alles meten?
Eigenlijk zegt u dat u dood wilt – Paul van Hoek
Om tot een effectieve preventie te komen is het noodzakelijk dat je de stappen doorloopt. Een boek voor hulpverleners.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
In de schaduw van PTSS – diverse auteurs, M. Hermes
In de schaduw van PTSS is het eerste boek dat PTSS belicht vanuit het perspectief van de ervaringsdeskundigen zelf.
Ik ben er niet – Lize Spit
Lize Spit schreef het boek Ik ben er niet. Het gaat over Leo en Simon. Ze zijn verbonden door een moeizame jeugd. Simon krijgt en psychose…
Nu ik je zie – Merlijn Kamerling
De zoektocht van Merlijn Kamerling naar zijn vader, geliefd acteur en idool Antonie Kamerling, die toen Merlijn 11 was koos voor dood.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Activeer je Nervus Vagus – Luc Swinnen
Sociaal contact een belangrijke bescherming tegen stress? Jazeker. In dit boek lees je alles over het activeren van de nervus vagus. Doen!
Het duivelskind – Maria Genova
In Het Duivelskind vertelt bestsellerauteur Maria Genova het waargebeurde verhaal van Angel. Haar ouders denken dat Angel een duivelskind is.
Ik kan weer lachen – Jeffrey Wijnberg
Ik kan weer lachen is een praktisch en prikkelend boek van Jeffrey Wijnberg die ervaringsdeskundige is qua het doormaken van een depressie.
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Wat is je overkomen? – Oprah Winfrey en Bruce D. Perry
Oprah Winfrey en Bruce Perry proberen inzicht te krijgen in mensen. In plaats van ‘wat is er mis met je?’ vragen ze: ‘wat is je overkomen?
Minder slikken – Remke van Staveren
Dit boek is gebaseerd op wat wetenschappelijk bekend is over afbouwen, en op een schat aan ervaringskennis.
De DSM-5 voorbij! – Jim van Os
In ‘De DSM-5 voorbij!’ bepleit psychiater en hoogleraar psychiatrie Jim van Os persoonlijke diagnostiek in een nieuwe ggz.
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
De geur van een moeder – Lucia van den Brink
De geur van een moeder gaat over Lentl als kind en als dertig jarige. Over onveilig opgroeien. Wat dat met je doet.
Hersenorkaan – Ann de Craemer
Hersenorkaan is een ervaringsverhaal van Ann de Craemer over depressie. Met ook het humoristische herstelverhaal. Non-fictie.
Instant Mood Fix – Olivia Remes
Of je nu de controle dreigt te verliezen of vastgelopen bent, deze tips en trucs zullen de druk verlichten.
Een tijd tussen al mijn tijden – Veerle Janssens
Wat als medicatie bij de ivf-behandeling voor psychische nevenwerkingen zorgt? Lees Een tijd tussen al mijn tijden van Veerle Janssens.
Mijn naam is haas – Judith Bruynzeels
Uniek boek over gebeurtenissen in je jeugd die te groot zijn om te kunnen bevatten. Mijn naam is haas is geschreven door Judith Bruynzeels.
Wie ben je niet – Madeleine van Mourik
Madeleine van Mourik in Wie ben je niet: “Het aantal mensen met een burn-out en depressie is hoog. Moeten we anders gaan kijken?”
Asking for it – Louise O’Neill
Emma O’Donovan woont in een dorpje waar iedereen elkaar kent. Ze is bijzonder: mooi, populair. Tot die ene nacht waarin ze werd verkracht.
De nervus vagus als bron van herstel – Stanley Rosenberg
Rosenberg toont hoe we ons autonome zenuwstelsel optimaal kunnen laten werken en hoe we een gevoel van veiligheid cultiveren.
Het lichaam en psychisch functioneren – Eurelings-Bontekoe, Kooiman en Lub-Moss
Het boek Het lichaam en psychisch functioneren helpt behandelaren in de gezondheidszorg om volwaardige patiëntenzorg te bieden.
Het uur van het hart – Irvin D. Yalom
De psychiater Irvin D. Yalom dringt in eenmalige sessies door tot de kern van het leven van zijn patiënten: Het uur van het hart.
Ik mag niet bang zijn – Sanne Winchester
Dit boek laat de worsteling zien van een jonge psychologe met professionele vaardigheden en eisen ten aanzien van afstand en nabijheid.
Van kwetsbaarheid naar kracht – Nadya van der Sluis
Nadya van der Sluis raakte tijdens haar stage in een psychose. Ze neemt je in Van kwetsbaarheid naar kracht mee met haar kwetsbaarheid.
Vleugels – José Hoekstra
Vleugels is een toegankelijk geschreven ervaringsverhaal waarin de auteur je meeneemt in haar ervaringen met psychose en spiritualiteit.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Bang vogeltje – Michelle Trines
In Bang Vogeltje geeft Michelle je een kijkje in het hoofd van een angstpatiënt. Ze voorziet je van nuttige informatie en praktische tips.
Mindfulness, in de maalstroom van je leven – Edel Maex
In het boek ‘Mindfulness – in de maalstroom van je leven’ van psychiater Edel Maex leer je hoe je steeds weer de rust en helderheid in jezelf kunt opzoeken.
Patronen doorbreken – Hannie van Genderen
Vertoont je gedrag hardnekkige patronen, die je zeer tegen je zin niet eenvoudig kunt doorbreken? Schematherapie helpt je verder.
Gebroken wilskracht – Jeffrey Wijnberg
Jeffrey Wijnberg weet als geen ander dat er meer bij komt kijken om als gezond mens uit de diepe depressieve put te klimmen.
Ook mijn holocaust – Maurits de Bruijn
Ons levensverhaal wordt voortdurend door anderen gevormd; genen, ervaringen, omgeving, opvoeding. Dit is het verhaal van Maurits.
Ik was het duivelskind – Angel van der Vecht
Dit boek is het langverwachte en niet minder heftige vervolg op Het Duivelskind. Over foute ouders en falende jeugdzorg.
Niemandskinderen – Carolien Roodvoets
Het boek Niemandskinderen’ is voor volwassenen die worstelen met de last die een onveilige jeugd met zich meebrengt.
Je bent al genoeg – Thijs Launspach
In dit boek laat psycholoog Thijs Launspach zien dat verbinding het tegengif is in een wereld van nooit-genoeg-zijn.
Dagleven – Anja Vlasblom
In deze enerverende autobiografie vertelt Anja Vlasblom op een aangrijpende maar toch luchtige manier over de gevolgen van haar opvoeding.








































































































