Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Verhalen uit het gekkenhuis – Maarten Biesheuvel
Een collectie van verhalen van Maarten Biesheuvel over zijn manisch-depressiviteit en verblijf in psychiatrische inrichtingen.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
De droom, de dood en het leven – José Smit
Het boek ‘De droom, de dood en het leven’ van José Smit is een autobiografisch verslag van een psychose, getriggerd door kundalini en de overgang.
Zeg me waarom? – Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp
Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp verbinden woord en beeld over zelfdoding in Zeg me waarom? Veertien verhalen van kwetsbare mensen.
Werkboek hyperventilatie, angst en paniek – Katrien Geeraerts
Ervaringsdeskundigen leggen uit wat hyperventilatie is, hoe angst en paniek ontstaan, wat de symptomen zijn en wie er extra vatbaar voor is.
Traumasporen – Bessel van der Kolk
Het boek Traumasporen van Bessel van der Kolk geeft een inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma, het biedt hoop na ervaren trauma.
Dex ontdekt – Arlette
Het kinderboek Dex ontdekt geeft handvaten in hoe we vrij kunnen voelen. Een manier waarop gevoelens samenkomen in innerlijke kracht.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Er zijn zoete appels zat – Mark Verhoogt
Mark Verhoogt schrijft en is oa. huisman, winterzwemmer, schizoaffectieve bipolair. Met milde zelfspot bericht de schrijver over wat hem opvalt.
Het leven kent geen weg terug – Wilfried Nelles
Het leven kent geen weg terug. Dit toont Wilfried Nelles met zijn denkkader van 7 levens- en bewustzijnsstadia: het levensintegratieproces.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Op de sofa – Maurits de Bruijn
Dertien auteurs laten je meekijken door de kieren van hun behandelkamer. Therapie vanuit je leesstoel. Samengesteld door Maurits de Bruijn.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
Wegwijs in de WIA – Nicoline van Klaveren
Ben je bijna twee jaar arbeidsongeschikt, dan moet je de WIA-aanvraag indienen. Het boek Wegwijs in de WIA van Nicoline van Klaveren helpt.
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
Depressie, de dwangmatige denkziekte – François de Waal
In het rauwe ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ maakt François de Waal de lezer deelgenoot van de wereld achter zijn depressie.
De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie – Ton van Heugten
Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Niemandskinderen – Carolien Roodvoets
Het boek Niemandskinderen’ is voor volwassenen die worstelen met de last die een onveilige jeugd met zich meebrengt.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
Morgen stap ik eruit – Blomster
In Morgen stap ik eruit, van auteur Blomster, is de vraag of Linde bij de zelfdoding van haar geliefde wil zijn.
Dat zou jij nooit toelaten – Tessel ten Zweege
Tessel durft in Dat zou jij nooit toelaten de waarheid niet onder ogen te zien: Ze heeft een partner die haar psychisch en fysiek mishandelt.
Dwaallicht – Josha Zwaans
Josha Zwaans roman ‘Dwaallicht’ gaat over leven met een psychische stoornis. Je volgt Marthe, die langzaam in een psychose belandt.
Tegelijkertijd, hoe kanker me helpt bij het herstellen van DIS – Roos Steen
Wat als je het ziekenhuis niet in durft, en je plotseling een bobbel in je nek voelt? Roos Steen schreef er het boek Tegelijkertijd over .
Lasse Kangoeroe heeft een soldaat in zijn hoofd – Nele Reynders
Het is een invoelend verhaal over een kleine jongen die zich ergens op het autismespectrum bevindt. Nele Reynders.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
Persoonlijke psychiatrie – Maarten Bak, Patrick Domen, Jim van Os
Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie: DSM-classificaties worden syndromen, persoonlijke beoordeling, herstel staat voorop.
Morgen ben ik je bruid – Renata Veel
Morgen ben ik je bruid: Omdat Cato qua uiterlijk niet veel overeenkomsten vertoont met het gezin wordt aan haar afkomst getwijfeld.
Verward in Nederland – Bauke Koekkoek
Dit boek van Bauke Koekkoek geeft antwoord op actuele en lastige vragen over stoornissen, zorg en de samenleving.
Trauma is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Dit unieke stripboek legt het wonderlijke van trauma uit, hoe het de hersenen verwart en het lichaam beïnvloedt.
Vallen is als vliegen – Manon Uphoff
Vallen is als vliegen is een indringend boek over seksueel misbruik en herstel daarvan. Geschreven door bekroond schrijfster Manon Uphoff.
Middernachtbibliotheek – Matt Haig
Als je alles waar je spijt van hebt ongedaan kunt maken, zou je dat dan ook doen? Middernachtbibliotheek, een boek van Matt Haig.
Briefwisseling tussen een schizofreen en een autist – Axel Ruiters, Felix Sperans
Axel Ruiters en Felix Sperans schrokken van het hun moeilijke leven. Ze schreven het boek Briefwisseling tussen een schizofreen en een autist.
Wat als je iemand verloren bent? – Lies Scaut
Rouwspecialist Lies Scaut brengt doe-boek Wat als je iemand verloren bent? uit voor kinderen die iemand verloren zijn.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Breuklijnen in de familie – Karl Pillemer
Breuklijnen in de familie van Karl Pillemer is een unieke gids voor herkenning en herstel van families die door vervreemding zijn verscheurd.
Gozert – Pieter Koolwijk
Het bekroonde kinderboek van Pieter Koolwijk gaat over een jongetje dat stemmen hoort. Ties is de enige die Gozert hoort.
Overweldigend – Frits de Lange
Overweldigend van Frits de Lange laat zien hoe we niet alles onder controle hebben en waarom dat helemaal niet erg is.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
Schizofrenie en bergen beklimmen – Saskia Bos
Saskia was elf jaar oud toen ze voor het eerst stemmen hoorde. Van de ene op de andere dag veranderde ze in een angstig meisje.
Hersteld! na vier hersenschuddingen – Jeanne Roeland
Dit boek is het verhaal van Jeanne die lang heeft geleden onder de gevolgen van haar hersenschuddingen – PostCommotioneel Syndroom (PCS).
Uit de schaduw van de waan – Karen van Dartel
“Het boek ‘Uit de schaduw van de waan’ telt bijna vijftig korte verhalen waarin Karen terugblikt op haar psychose en bipolaire stoornis”.
De leegte voorbij – Esther van Fenema, Joost Röselaers
In De leegte voorbij gaan psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers op zoek naar naar nieuwe vormen van zin en verbondenheid.
In het ergste geval komt alles goed – Jesse Laport
Jesse Laport zet in In het ergste geval komt alles goed rijke inzichten om in bemoedigende quotes, rijm aforismen en epigrammen.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
De nervus vagus als bron van herstel – Stanley Rosenberg
Rosenberg toont hoe we ons autonome zenuwstelsel optimaal kunnen laten werken en hoe we een gevoel van veiligheid cultiveren.
Maar je lacht toch nog? – Mae Zaal, Iris de With
In Maar je lacht toch nog? vertellen Mae Zaal en Iris de With openhartig over hun eenzaamste momenten en copingmechanismen bij depressie.
Niets is wat het lijkt, depressie in de spotlight – Fred van Leer, Conny Schalke
In Niets is wat het lijkt – depressie in de spotlight staat het rauwe verhaal van presentator Fred van Leer over zijn leven centraal.
De aandacht verloren – Johann Hari
In De aandacht verloren linkt bestsellerauteur Johann Hari onze afgenomen concentratie aan de digitalisering van onze maatschappij.
Breinblessure
Laura leidt een ogenschijnlijk fijn leven met haar man en twee kinderen. Ze glijdt weg in een diepe depressie en raakt de grip op de werkelijkheid kwijt…
Het zijn geen slechte mensen – Kim Uittenbosch
Een boek over ouders die hun kinderen verwaarlozen en volwassenen die wegkijken. En wat dit ongeziene leed doet met een kind.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Pssst! – Brenda Froyen
Pssst! Het grote weetjes en niet-weetjes boek over psychische … euh … je weet wel. Door Brenda Froyen en illustrator Tom Schoonooghe.
A beautiful Dutch story – Sayno Nimbus (Ebook)
Roman met biografische elementen, betreffende een spannende relaas vanuit een ex-psychotisch persoon geschreven met mooie, eigen illustraties.
Patiëntgericht communiceren in de GGZ – Remke van Staveren
Dit boek is een praktische gids voor alle GGZ-hulpverleners die patiëntgericht willen communiceren met hun cliënten of patiënten.
Operatie Geslaagd – Erik Krikke
Als medicus, veteraan, maar bovenal als mens vertelt Erik over hoe hij de strijd is aangegaan met zichzelf en zijn herinneringen.
De overtocht – Filosofische blik op een psychose – Berry Vorstenbosch
Berry Vorstenbosch beschrijft zijn psychotische episodes als een reis naar vreemd én gevaarlijk gebied waar grenzen kunnen verdwijnen’.
Zo snel als een… – Tirtsa Ehrlich en Jacqueline Hilbers
Ferry is Zo snel als een… Ferrari! Hij leert over voordelen en nadelen van zijn drukke gedrag en over positief denken.
Bijna dood – Steven Laureys
Steven Laureys over zijn boek Bijna dood: “Een bijna-doodervaring is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen die je kan meemaken”.
Voor de zekerheid — Martin N. Seif, Sally M. Winston
Stel dat ik iets vergeten ben? Wat als er iets ergs gebeurt? Ik moet het zeker weten! Het boek: Voor de zekerheid kan je hierbij helpen.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Hoera… een depressie! – Ron van den Bovenkamp
Een inspirerend boek dat hoop geeft en laat zien dat je een depressie kunt overwinnen, zonder terugval erna en zonder antidepressiva.
Trieste tijger – Neige Sinno
Trieste tijger. De heftige, veelgelezen roman uit Frankrijk over seksueel misbruik. Een vernietigend verslag van wat Neige Sinno overkwam.
Opdringerige gedachten overwinnen – S. Winston en M. Seif
Deze gids helpt je af te rekenen met opdringerige gedachten en de bijkomende schaamte, eenzaamheid, schuld- en angstgevoelens.
Handboek psychose – Mark van der Gaag, Tonnie Staring
Handboek psychose geeft nieuwe inzichten in de aard van psychotische symptomen en spitst zich toe op de praktijk van behandelen.
Lijfkracht – Huub ter Haar
We hebben belichaming nodig, zegt Huub ter Haar. We zitten in ons hoofd. Lijfkracht, over het hervinden van de helende krachten van je lijf.
Intimiteit – Paul Verhaeghe
In ‘Intimiteit’ onderzoekt Paul Verhaeghe actuele kwesties en vragen rondom intimiteit en de intieme relatie met ons eigen lichaam.
Het anti-aanbakbrein – Sanne van Arnhem
Over de herkomst van zorgelijke gedachten, de manieren om je ertegen te wapenen en een praktisch stappenplan om ervanaf te komen.
50 manieren waarop ik mijn leven verpestte en hoe jij dat kunt voorkomen – François de Waal
François de Waal laat zien hoe je met succes de confrontatie met jezelf kunt aangaan en een gelukkiger leven kunt leiden.
Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven – Anne Bokma
Anne Bokma neemt in ‘Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven’ een jaar lang iedere maand een spirituele richting onder de loep.
De eenzame eeuw – Noreena Hertz
In De eenzame eeuw onderzoekt Noreena Hertz de wereldwijde eenzaamheidscrisis en waarschuwt ze ons voor de potentiële gevolgen.
Beledigende Broccoli – Tim ‘S Jongers
De wereld van het beleid is gesloten voor ervaringen van kwetsbare mensen zegt Tim ‘S Jongers in Beledigende Broccoli.
De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter
Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Overpeinzingen – Marcus Aurelius
In Overpeinzingen adviseert de Romeinse keizer Marcus Aurelius je om los te laten en te focussen op je eigen wil en perspectief.
Kwetsbaar Sterk – Ann Dierick, Marijke Gets
In Kwetsbaar sterk vertellen 15 mensen hun herstelverhaal. Ze schrijven over hoe het voelt om te leven met een psychische kwetsbaarheid.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Mindfulness, in de maalstroom van je leven – Edel Maex
In het boek ‘Mindfulness – in de maalstroom van je leven’ van psychiater Edel Maex leer je hoe je steeds weer de rust en helderheid in jezelf kunt opzoeken.
Van stoornis naar gave – Yama Voorhorst
Yama vond haar weg naar gezondheid; los van behandelaren, vrij van medicijnen en verlost van nagenoeg al haar bipolaire symptomen.
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
Trauma en identiteit – Vivian Broughton
In het boek Trauma en identiteit gaat Vivian Broughton diepgaand in op de onderwerpen trauma, traumaoverleving en identiteit.
De leefstijlgids tegen somberheid – Bjarne Timonen
In De leefstijlgids tegen somberheid toont Bjarne Timonen aan hoe je met leefstijlveranderingen je gemoedstoestand kan veranderen.
De emotionele mens – Ad Vingerhoets
In De emotionele mens ontrafelt Ad Vingerhoets de kern van onze emoties als angst, blijdschap, verdriet, trots, spijt, nostalgie en walging.
Uitgedokterd – Brenda Froyen
Vanuit haar eigen ervaringen en die van lotgenoten maakt Brenda Froyen in dit boek haar eigen plan op voor een humanere psychiatrie.
Woelig gevoelig – Carla van Wensen
Werken met reflexen bij onbegrepen gedrag van kinderen, door Carla van Wensen. Voor iedereen die kinderen heeft of met hen werkt.
PA(A)Z op! – Roselien Brondy
PA(A)Z op! is een psychiatrische roman over pieken en dalen in het leven van de schrijver Roselien. Roselien heeft een psychosegevoeligheid.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Maybe I don’t belong here – David Harewood
De Britse acteur David Harewood vertelt in zijn autobiografie Maybe I don’t belong here hoe het is om zwart en psychosegevoelig te zijn.
Pillendoos – Cornelie Egelie-Sprenger
Cornelie Egelie-Sprengers schrijft in ‘de ups en downs van een manisch-depressieve vrouw’ over haar leven met een bipolaire stoornis.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
De kracht van je intuïtie – Gerd Gigerenzer
In De kracht van je intuïtie leert hoogleraar Gerd Gigerenzer je hoe je betere besluiten kunt nemen als je op je intuïtie vertrouwt.
Gebroken Spiegelbeeld – Hanneke Raidt
Gebroken Spiegelbeeld, Hanneke Raidt heeft een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) door traumatische gebeurtenissen uit haar kindertijd.
Aanraking is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Het op wetenschap gebaseerde stripverhaal Aanraking is iets wonderlijks onthult de complexiteit van aanraking.
Wat ik me herinner – Sinead O’Connor
Sinead O’Connor heeft PTSS, ze heeft haar trauma verwerkt in kunst en bereikte een groot publiek. Ze is vaker keren opgenomen geweest.
Mijn vader is een vliegtuig – Antoinette Beumer
Eva gaat op zoek naar de angsten uit haar vroegste jeugd. Haar vader, die lange tijd in een GGZ instelling verbleef, speelt daar een rol in.
De buitengewone avonturen van Bipolar Boy – David Mangene
Dit is het verhaal van een zoektocht naar stabiliteit en het duiveltje in je hoofd dat alles doet om je de verkeerde kant op te sturen.








































































































