Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Werkboek Stemming in balans – Corine Strausz
Het werkboek Stemming In Balans van Corine Strausz biedt je de mogelijkheid om meer bewust te worden van jouw wisselende stemmingen.
Het Praatboek – van Gemert en Worm
Het Praatboek van Gemert en Worm betrekt kinderen bij het traject van signaleren van problemen t/m afspraken, hulpverlening en evaluatie.
Wie ben je niet – Madeleine van Mourik
Madeleine van Mourik in Wie ben je niet: “Het aantal mensen met een burn-out en depressie is hoog. Moeten we anders gaan kijken?”
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Pleidooi voor de ziel – Gemma van den Akker
In ‘Pleidooi voor de Ziel ‘ beschrijft Gemma de wereld van de Ziel, van afgescheidenheid en het gemis aan menswaardigheid.
Mijn Vriend Damocles – Lottie van Starkenburg
Lottie van Starkenburg schreef een krachtig boek over hoe je een goed en vervuld leven kunt leven ondanks een onzekere gezondheid.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
De geur van een moeder – Lucia van den Brink
De geur van een moeder gaat over Lentl als kind en als dertig jarige. Over onveilig opgroeien. Wat dat met je doet.
Joke – Zelfmoord kunnen we, moeten we voorkomen – Peter Dijksterhuis
Joke. Een levensverhaal over de zelfmoord van de zus van Peter Dijksterhuis. Met juist ook alle aandacht voor zelfmoordpreventie.
Psychose begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Stijn Vanheule
In heldere taal scheppen Jim van Os en Stijn Vanheule in 33 vragen duidelijkheid in de grootste misverstanden en vragen rondom psychose en herstel.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Er zijn zoete appels zat – Mark Verhoogt
Mark Verhoogt schrijft en is oa. huisman, winterzwemmer, schizoaffectieve bipolair. Met milde zelfspot bericht de schrijver over wat hem opvalt.
Breinblessure
Laura leidt een ogenschijnlijk fijn leven met haar man en twee kinderen. Ze glijdt weg in een diepe depressie en raakt de grip op de werkelijkheid kwijt…
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
Gevangen in nooit genoeg – Arjan van Dam
Wat is het geheim van een tevreden leven? Arjan van Dam schreef het boek Gevangen in nooit genoeg. Een psychologie van tevredenheid.
Blij dat ik besta – bundel van uitgeverij Tobi Vroegh
De insteek van deze verzamelbundel is POSITIVITEIT vanuit psychische kwetsbaarheid. Een uitgave van uitgeverij Tobi Vroegh.
Psychose anders bekeken – Stijn Vanheule
Stijn Vanheule brengt in zijn boek ‘Psychose anders bekeken’ de finesses van Lacans denken over psychosen in kaart.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
Pssst! – Brenda Froyen
Pssst! Het grote weetjes en niet-weetjes boek over psychische … euh … je weet wel. Door Brenda Froyen en illustrator Tom Schoonooghe.
De mooiste tijd van je leven? – Toske Andreoli
In haar boek ‘De mooiste tijd van je leven?’ beschrijft filosoof Toske Andreoli een nieuw perspectief op studiestress.
Trieste tijger – Neige Sinno
Trieste tijger. De heftige, veelgelezen roman uit Frankrijk over seksueel misbruik. Een vernietigend verslag van wat Neige Sinno overkwam.
Schreeuwen op de markt – Literair tijdschrift DW B
Schreeuwen op de markt. Excentrische literatuur. themanummer over psychiatrie en literatuur van Literair tijdschrift DW B.
Trauma is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Dit unieke stripboek legt het wonderlijke van trauma uit, hoe het de hersenen verwart en het lichaam beïnvloedt.
Is daar iemand – Micha Hamel
Is daar iemand van Micha Hamel verhalen honderd-en-een gedichten samen over zijn opname in een kliniek na een psychiatrische crisis.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
De engel op slippers – Gé Sluijs
Is het mogelijk dat mensen spontaan genezen? Gé Sluijs: “5 september 2020. Ik zat in de tuin van de daklozenopvang. De engel op slippers”.
Mensen zijn ingewikkeld – Floortje Scheepers
We zijn gaan geloven dat mensen met psychische problemen een hersenstoornis hebben en ziek zijn. Zijn mensen niet te ingewikkeld om zo begrepen te worden?
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
Van kwetsbaarheid naar kracht – Nadya van der Sluis
Nadya van der Sluis raakte tijdens haar stage in een psychose. Ze neemt je in Van kwetsbaarheid naar kracht mee met haar kwetsbaarheid.
Angstkonijn – Frank van der Heijden
Angstkonijn – Een opmerkelijke mix van een leven met een angststoornis en de zoektocht naar een vader, geschreven door Frank van der Heijden.
De kwestie verwarde personen – Bauke Koekkoek
In zijn nieuwe boek ‘De kwestie verwarde personen’ pleit lector Bauke Koekkoek voor een geheel andere benadering van de verwarde medemens.
Een bloem van een tante – An Swerts
Leon zijn lievelingstante is tante Lisa. Een mooi, gevoelig verhaal over een tante met een bipolaire stoornis. Voor kinderen vanaf 6 jaar.
How to fail – Elizabeth Day
How to fail is gebaseerd op het simpele principe dat het ons sterker maakt als we begrijpen waarom we falen.
Is verslaving een ziekte? – Jaap van der Stel
Hoe kan de psychiatrie een sprong voorwaarts maken? Dit boek van emeritus lector Jaap van der Stel geeft antwoord.
We zijn allemaal patiënten – Raz van Houts
We zijn allemaal patiënten neemt de lezer mee in de wereld van de psycholoog aan de hand van het behandeltraject.
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Vertroostingen – Dirk de Wachter
Dirk de Wachter, als arts opgeleid om mensen te helpen, onderzoekt in Vertroostingen wat we doen wanneer het noodlot bij ons zelf toeslaat.
Een wolk om mij heen – Pascalle van Vliet
Een wolk om mij heen is een poëtisch, eerlijk én hoopgevend verhaal over een meisje dat probeert te gaan leven. Leven met een donderwolk.
De aandacht verloren – Johann Hari
In De aandacht verloren linkt bestsellerauteur Johann Hari onze afgenomen concentratie aan de digitalisering van onze maatschappij.
De geschiedenis van mijn gekte – Elyn Saks
Als psychiater heeft Elyn Saks uitgebreid onderzoek naar schizofrenie gedaan; in dit handboek tekent zij een duidelijk portret van de ziekte.
In het ergste geval komt alles goed – Jesse Laport
Jesse Laport zet in In het ergste geval komt alles goed rijke inzichten om in bemoedigende quotes, rijm aforismen en epigrammen.
Vrij gehecht – Jeroen Hoekman
We kennen allemaal de termen bindingsangst en verlatingsangst. Maar wat zit er achter verscholen? Het boek Vrij gehecht gaat er dieper op in.
De draad weer oppakken – Marcia van Marion
In De draad weer oppakken beschrijft Marcia haar route naar herstel. Marcia illustreert haar reis met inkijkjes in haar hoofd.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Niet alleen op de wereld – Dorien Verloop
Dorien Verloop beschrijft in Niet alleen op de wereld openhartig de verhalen van jongeren die één of beide ouders verloren.
Onzichtbaar – Angelique Rijk
Lees het verhaal van Angelique Rijk. Als jong kind wordt ze misbruikt. Ze beschrijft haar ervaringen omdat ze niet meer wil zwijgen.
Slikken of stikken – Meindert Inderwisch
Meindert Inderwisch schreef Slikken of stikken. Slaap- en kalmeringstabletten zijn verslavend. Medicijnverslaving krijgt weinig aandacht.
Taalkracht – Christien Brinkgreve
In ‘Taalkracht’ presenteert een rijk palet van schrijvers betekenisvolle taalverschuivingen. Met bijdragen van Paul Verhaeghe, Trudy Dehue en Jim van Os.
Een brandende aap – Age Niels Holstein
Age Niels Holstein was medeoprichter van de Ivonne van de Ven Stichting en 113 zelfmoordpreventie. Zijn verhaal ‘Een brandende aap’ is een literaire verkenning van de gevolgen van een mentale ontsporing.
Verhalen uit het gekkenhuis – Maarten Biesheuvel
Een collectie van verhalen van Maarten Biesheuvel over zijn manisch-depressiviteit en verblijf in psychiatrische inrichtingen.
Energiek leven – Anders kijken naar vermoeidheid bij chronische aandoeningen – Lottie van Starkenburg
Honderdduizenden mensen kampen met vermoeidheid. Dit boek biedt een andere kijk op vermoeidheid, met elf strategieën voor energiek leven.
Depressie, de dwangmatige denkziekte – François de Waal
In het rauwe ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ maakt François de Waal de lezer deelgenoot van de wereld achter zijn depressie.
Hier ben ik – May-May Meijer
May-May Meijer beschrijft hoe ze lijdt onder haar depressie na haar eerste dwangopname. Het is het vervolg op het boek ‘Missie Wereldvrede’.
Uitbehandeld, maar niet opgegeven – Detlef Petry
Detlef Petry vertelt over zijn patiënten en zijn opvattingen in de psychiatrie, maar ook over zijn eigen leven.
Blijk ik het gekkie te zijn – Flora Willemsen
Flora – Blijk ik het gekkie te zijn is een waargebeurd verhaal van Flora Willemsen die op haar 25ste haar eerste psychose beleefde.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Ons lichaam, jullie slagveld – Christina Lamb
Lamb laat zien hoe verkrachting wordt ingezet als oorlogswapen om vrouwen bang te maken, te vernederen en te verminken.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
Rode komeet – Heather Clark
De biografie Rode komeet van Sylvia Plath door Heather Clark. Door de New York Times uitgeroepen tot het beste boek van het jaar 2021.
Patiëntgericht communiceren – Remke van Staveren
Je wilt je patiënten geruststellen of motiveren tot gedragsverandering. Patiëntgericht communiceren wérkt, van auteur Remke van Staveren.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
Psychose: een gids doorheen een ongrijpbaar concept – Kim Demeulenaere
Een therapeutisch, filosofisch en kunstzinnig boek voor iedereen die te maken heeft met psychose en op zoek is naar hulp binnen de GGZ.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Minder slikken – Remke van Staveren
Dit boek is gebaseerd op wat wetenschappelijk bekend is over afbouwen, en op een schat aan ervaringskennis.
Vals alarm – Menno Oosterhoff
Leven met een dwangstoornis? Psychiater Menno Oosterhoff put in Vals Alarm uit zijn belevingen als dwangpatiënt.
Een dag uit het leven van Tinkerbel – Imke Gilsing
Tijdens een retraite kreeg Imke Gilsing een psychose. In een maandenlange gedwongen opname dacht ze dat ze Tinkerbel was.
Emotioneel onafhankelijk – Lindsay C. Gibson
Lindsay Gibson toont in Emotioneel onafhankelijk hoe mensen die ongezien zijn opgegroeid zich kunnen wapenen tegen de buitenwereld.
Herstel in de pocket voor GGZ zorgverleners – Remke van Staveren
Herstel in de pocket voor GGZ zorgverleners van Remke van Staveren. Helpt cliënt en naasten ontdekken wat werkt bij mentale ontregeling.
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen – Manon Lemkes
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen: Ervaar jij onrust, stress, angsten en veel gedachten? Ga aan de slag met yin yoga oefeningen en meditaties.
Handboek exposure – Arnold van Emmerik en Anja Greeven
Arnold van Emmerik en Anja Greeven faciliteren therapeuten in het beter begrijpen en uitvoeren van een exposure-interventie.
Onzichtbaar – Jolanda den Heijer
Het boek ‘Onzichtbaar’ van Jolanda den Heijer is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een jeugd van mishandeling en verwaarlozing.
Gek van mezelf – Alwin Ritstier
Gek van mezelf geeft een unieke kijk in het hoofd van iemand die continu bang is om dood te gaan. Met humor en zelfspot geschreven.
Werken als een gek – Marieke Sweens
In ‘Werken als een gek’ vertelt Marieke Sweens aan de hand van haar eigen verhaal hoe je als werknemer je psychische aandoening bespreekbaar kunt maken.
Mrs Dalloway – Virginia Woolf
Het is een virtuoos gecomponeerde roman vol herinneringen en bespiegelingen over de waarde van het leven en de onomkeerbaarheid van onze keuzes.
Woelig gevoelig – Carla van Wensen
Werken met reflexen bij onbegrepen gedrag van kinderen, door Carla van Wensen. Voor iedereen die kinderen heeft of met hen werkt.
Hoogbegaafde hulpzoekers – Noks Nauta
Er is weinig kennis van en ervaring met hoogbegaafdheid in de GGZ. Dit boek biedt de hoogbegaafde hulpzoeker herkenning en hulp.
Dwaallicht – Josha Zwaans
Josha Zwaans roman ‘Dwaallicht’ gaat over leven met een psychische stoornis. Je volgt Marthe, die langzaam in een psychose belandt.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn – Rhee Kun Hoo
Als je toch honderd wordt, kun je net zo goed gelukkig zijn is een boek over kracht van doodgewoon geluk door de psychiater Rhee Kun Hoo.
Alles geeft licht – Julia Baird
Julia Baird vertelt ze hoe ze haar eigen ‘innerlijke gloed’ wist te cultiveren in het licht van een levensbedreigende ziekte.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Bemoeizorg – Jules Tielens
Eenvoudige tips voor moeilijke zorg voor iedereen die werkt met mensen met een chronische psychiatrische stoornis.
Gelukkig leven – Seneca
In Gelukkig leven geeft Seneca adviezen om in tijden van tegenspoed en hevige emoties toch gemoedsrust te vinden.
Maar je lacht toch nog? – Mae Zaal, Iris de With
In Maar je lacht toch nog? vertellen Mae Zaal en Iris de With openhartig over hun eenzaamste momenten en copingmechanismen bij depressie.
PostTraumatische Groei – Anja Jongkind, Greet Vonk
Na ellende sterker tevoorschijn komen? In de wetenschap heet dat Post Traumatische Groei -> ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’.
Traumasensitieve mindfulness – David A. Treleaven
Hoe kunnen we de risico’s van mindfulness voor mensen met een traumaverleden minimaliseren en ze er toch de vruchten van laten plukken?
Verdriet is het ding met veren – Max Porter
Een vader en zijn twee jonge zoontjes worden geconfronteerd met de plotselinge dood van hun echtgenote en moeder.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
De tijger ontwaakt- Peter Levine
Vluchten, vechten of bevriezen, dat geldt volgens Peter Levine, auteur van De tijger ontwaakt, ook voor mensen in een traumatische situatie.
Zeg me waarom? – Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp
Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp verbinden woord en beeld over zelfdoding in Zeg me waarom? Veertien verhalen van kwetsbare mensen.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Kunst van manie en depressie – Mirjam Peters
Kunst van manie en depressie is een beeldverslag van crises en herstel. Mirjam Peters maakte schilderijen tijdens bipolaire periodes.
Het bevuilde nest – José Al
José Al belicht de specifieke sfeer van het opgroeiende kind in een gezin waarin beide ouders onveilig zijn voor het kind.








































































































