Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Blij dat ik besta – bundel van uitgeverij Tobi Vroegh
De insteek van deze verzamelbundel is POSITIVITEIT vanuit psychische kwetsbaarheid. Een uitgave van uitgeverij Tobi Vroegh.
Verslaafd aan denken – Jan Geurtz
In Verslaafd aan denken ontleedt Jan Geurtz het verschijnsel denken, en toont hij aan dat het onze meest fundamentele verslaving is.
Nobody’s normal – Roy Richard Grinker
De schrijver doet in Nobody’s normal onderzoek naar psychische kwetsbaarheid. Stigma is een proces dat cultureel verklaard kan worden.
Werkboek hyperventilatie, angst en paniek – Katrien Geeraerts
Ervaringsdeskundigen leggen uit wat hyperventilatie is, hoe angst en paniek ontstaan, wat de symptomen zijn en wie er extra vatbaar voor is.
Op de sofa – Maurits de Bruijn
Dertien auteurs laten je meekijken door de kieren van hun behandelkamer. Therapie vanuit je leesstoel. Samengesteld door Maurits de Bruijn.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Psychose begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Stijn Vanheule
In heldere taal scheppen Jim van Os en Stijn Vanheule in 33 vragen duidelijkheid in de grootste misverstanden en vragen rondom psychose en herstel.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Dwaallicht – Josha Zwaans
Josha Zwaans roman ‘Dwaallicht’ gaat over leven met een psychische stoornis. Je volgt Marthe, die langzaam in een psychose belandt.
Veilig bij mij – Mieke van Gils
In Veilig bij mij verhaalt Mieke van Gils in gedichten over het grote verdriet na de zelfgekozen dood van haar achttienjarige zoon Daan.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Een brandende aap – Age Niels Holstein
Age Niels Holstein was medeoprichter van de Ivonne van de Ven Stichting en 113 zelfmoordpreventie. Zijn verhaal ‘Een brandende aap’ is een literaire verkenning van de gevolgen van een mentale ontsporing.
Een dag uit het leven van Tinkerbel – Imke Gilsing
Tijdens een retraite kreeg Imke Gilsing een psychose. In een maandenlange gedwongen opname dacht ze dat ze Tinkerbel was.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap – Anton Horeweg
Is het normaal als je uitgescholden wordt? Of klappen krijgt? In dit boek lees je wat er kan gebeuren als je het thuis niet altijd fijn hebt.
Vertel ik het wel of vertel ik het niet? – Anita Hubner
Er rust nog steeds een stigma op psychose. Stigma kan grote gevolgen hebben voor hoe mensen over je denken, dat blijkt uit het verhaal van Anita Hubner.
Met mijn ziel onder de arm – Riet Fiddelaers-Jaspers
Met mijn ziel onder de arm – Aan de hand van stappen in de verliescirkel neemt de auteur de lezer mee op verkenning door het rouwlandschap.
Ik ben omdat wij zijn – Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji
In Ik ben omdat wij zijn verhaalt Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji op openhartige wijze over zijn weg en over zijn wording tot sjamaan.
Waar ben je thuis? – Aaltje van Zweden
Waar ben je thuis? van Aaltje van Zweden is haar persoonlijke zoektocht naar een plek voor kwetsbare mensen, toen en nu.
Positieve psychiatrie – Fredrike Bannink, Frenk Peeters
In Positieve psychiatrie van Fredrike Bannink en Frenk Peeters staat de mens centraal, niet de ziekte, wel voor gepersonaliseerde benadering.
Perspectief op beter – Harry Gras, Simone van de Lindt
‘Perspectief op beter’ schetst aan de hand van vele thema’s hoe je goede hulp kunt leveren aan kwetsbare mensen.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Ik zie anders niks aan je – Menno Oosterhoff
Het boek Ik zie anders niks aan je van Menno Oosterhof neemt vooroordelen weg, ontkracht mythes en heeft voorbeelden uit zijn eigen praktijk.
Een ongeluk in mijn hoofd – May-May Meijer
De onderkant, de kant van de psychiatrische patiënten – dat is waar Yasmin Vermeer staat is nu ze de diagnose schizofrenie gekregen heeft.
Ik rouw van je – Claire van ’t Veen
Ik rouw van je is een liefdevol en praktisch boek van Claire van ’t Veen. Met oefeningen word je meegenomen op de reis van rouw en herdenken.
De DSM-5 voorbij! – Jim van Os
In ‘De DSM-5 voorbij!’ bepleit psychiater en hoogleraar psychiatrie Jim van Os persoonlijke diagnostiek in een nieuwe ggz.
Thuis is waar we beginnen – Robin van den Maagdenberg
Kun je je genen trotseren of is gekte erfelijk? vraagt Robin zich af in Thuis is waar we beginnen, na haar jeugd met een bipolaire vader.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
Brieven aan mijn zoon – Wiesje Leithuyser
Het boek Brieven aan mijn zoon van Wiesje Leithuyser gaat over de dood van haar zoon na diverse psychoses, verslaving en zelfmedicatie.
De gek als medemens – Maarten van Buuren
Maarten van Buuren over De gek als medemens: als de wereld vorm en samenhang verliest, de mens uit het vangnet valt en zichzelf kwijtraakt.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Schizonoia – Pieter Wouter Broekharst
Deze roman is een fictief verhaal: Een trauma op jeugdige leeftijd kan later psychoses veroorzaken, waardoor waanzin als realiteit worden ervaren.
Gebroken Spiegelbeeld – Hanneke Raidt
Gebroken Spiegelbeeld, Hanneke Raidt heeft een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) door traumatische gebeurtenissen uit haar kindertijd.
Maar je lacht toch nog? – Mae Zaal, Iris de With
In Maar je lacht toch nog? vertellen Mae Zaal en Iris de With openhartig over hun eenzaamste momenten en copingmechanismen bij depressie.
Leefstijlpsychiatrie – Cahn, Deenik en Vermeulen
Het verbeteren van leefstijlfactoren bij mensen met psychische klachten kan het herstel bespoedigen en verergering van klachten voorkomen.
Uitbehandeld, maar niet opgegeven – Detlef Petry
Detlef Petry vertelt over zijn patiënten en zijn opvattingen in de psychiatrie, maar ook over zijn eigen leven.
Tekenpraat – Peter Vermeulen, Jason Meijer
Het boek Tekenpraat is ontworpen voor ouders en voor professionals die kinderen en jongeren begeleiden die vastlopen in hun functioneren.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Angstig gehecht – Jessica Baum
Jessica Baum: Als je er als kind niet op kon vertrouwen dat je de liefde zou ontvangen, is de kans groot dat je een angstige gehechtheidsstijl hebt.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Zo snel als een… – Tirtsa Ehrlich en Jacqueline Hilbers
Ferry is Zo snel als een… Ferrari! Hij leert over voordelen en nadelen van zijn drukke gedrag en over positief denken.
Kunst van manie en depressie – Mirjam Peters
Kunst van manie en depressie is een beeldverslag van crises en herstel. Mirjam Peters maakte schilderijen tijdens bipolaire periodes.
Jan – Ineke van Pelt
Op 3 november 2013 beëindigt de dan 39-jarige Jan bewust zijn leven. Een leven dat hem alles, maar ook niets te bieden heeft.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
Persoonlijke psychiatrie – Maarten Bak, Patrick Domen, Jim van Os
Innovatief leerboek persoonlijke psychiatrie: DSM-classificaties worden syndromen, persoonlijke beoordeling, herstel staat voorop.
Het komt voor in de beste families – Griet Frère
In Het komt voor in de beste families helpt Griet Frère familieleden van mensen met een geestelijk gezondheidsprobleem aan antwoorden.
De ornitholoog – Paul van Hooff
In De ‘Ornitholoog’ beschrijft Paul van Hooff zijn eigen leven. Een opstandingsverhaal dat uitnodigt om liefdevoller met elkaar om te gaan.
Ruimte maken voor herstel – Jos Dröes
Jos Dröes kijkt in Ruimte maken voor herstel terug op zijn loopbaan als psychiater. Een persoonlijk verhaal uit de herstelbeweging.
De gelukkige piekeraar – Bart Verkuil
In ‘De gelukkige piekeraar’ legt onderzoeker en psycholoog Bart Verkuil uit waar piekergedachten vandaan komen en hoe we er ons voordeel mee kunnen doen.
Red mij niet – Sanne van Arnhem
Red mij niet is een Praktisch handboek over hoe je iemand die het zwaar heeft tot steun kunt zijn zonder het probleem te willen oplossen.
Trauma en identiteit – Vivian Broughton
In het boek Trauma en identiteit gaat Vivian Broughton diepgaand in op de onderwerpen trauma, traumaoverleving en identiteit.
Patiëntgericht communiceren in de GGZ – Remke van Staveren
Dit boek is een praktische gids voor alle GGZ-hulpverleners die patiëntgericht willen communiceren met hun cliënten of patiënten.
Humeurkanker – Vroon Bouter
In dit persoonlijke verhaal voert Vroon je volledig oprecht, open en doodeerlijk mee in haar sombere gedachten, maar biedt ze ook hoop.
Leven zonder filter – Fleur van Groningen
In het boek Leven zonder filter vertelt Fleur van Groningen openhartig over dat ze hoogsensitief is en wat dat voor haar betekent.
Eigenlijk zegt u dat u dood wilt – Paul van Hoek
Om tot een effectieve preventie te komen is het noodzakelijk dat je de stappen doorloopt. Een boek voor hulpverleners.
Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fischer
Er worden technieken en handvatten aangereikt om een gevoel van veiligheid te ontwikkelen en een verbinding tot stand te brengen.
Ik kies Elena – Lucia Osborne Crowley
We kunnen beginnen met de aanpak van seksueel geweld, als we het doorbreken van de stilte gepaard laten gaan met kennis en wezenlijk begrip.
De dokter en de patiënt met psychische problemen – Henriëtte van der Horst en Jim van Os
Dit boek is geschreven voor huisartsen die samen met de GGZ praktijkondersteuner mensen met psychische problemen behandelen en begeleiden.
Uitzichtloos – Helena Dousis
Ik wilde vertellen waarom hij niet meer kon. 2 jaar lang gestreden met zijn wens er niet meer te willen zijn.
De polyvagaaltheorie in therapie – Deb Dana
Deb Dana biedt therapeuten een selectie aan polyvagaal-bewuste oefeningen aan, die cliënten in en buiten de therapiesessies kunnen doen.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
Verlamd van angst – Agnes Van Minnen
In het taboedoorbrekende boek Verlamd van angst wordt precies uitgelegd welke instinctieve overlevingsreacties (verlammen, vluchten, vechten of vermijden) in werking treden tijdens en na seksueel misbruik.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Het evenwicht – Martin Bril
In de zomer van 2008 hoorde Martin Bril dat hij kanker had. Het weerhield hem er niet van door te gaan met schrijven.
Stamgenoten – Chester Navarro
Hij rent en hij rent, de camera’s blijven hem filmen. Ze willen me dood hebben. Daar is hij van overtuigd. Stamgenoten van Chester Navarro.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
De leegte voorbij – Esther van Fenema, Joost Röselaers
In De leegte voorbij gaan psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers op zoek naar naar nieuwe vormen van zin en verbondenheid.
Is verslaving een ziekte? – Jaap van der Stel
Hoe kan de psychiatrie een sprong voorwaarts maken? Dit boek van emeritus lector Jaap van der Stel geeft antwoord.
Herstel als antwoord op euthanasie – Ann Callebert
Niet elke persoon kiest voor de dood na een afgeronde euthanasieprocedure. Ann Callebert zocht uit hoe dat komt.
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Gevangen in nooit genoeg – Arjan van Dam
Wat is het geheim van een tevreden leven? Arjan van Dam schreef het boek Gevangen in nooit genoeg. Een psychologie van tevredenheid.
Ik blijf bij je – Abbie Chalgoum
Het leven lijkt Abbie chalgoum in Ik blijf bij je toe te lachen. Toch onderneemt hij vanwege zijn stemmen een zelfmoordpoging.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Bink – Nathalie Kokke
Bink is een psychologische roman over verslaving. Nathalie kruipt zoals geen ander dat kan in de huid van de psychosegevoelige Bink Santillian.
Wie is hier nou verward? – André Aleman
Toegankelijk en met vaardige pen weerlegt Andre Aleman in zijn nieuwe boek tien misvattingen over onze bovenkamer.
Het verstoorde leven – Etty Hillesum
Het dagboek van Etty toont de persoonlijke, innerlijke ontwikkeling te midden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
In kleur gezegd – Angelique Nossent
In dit boek neemt Angelique Nossent je mee op haar ontdekkingstocht naar de invloed van kleuren in ons leven.
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten – Aefke ten Hagen
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten gaat over de elfjarige Fiep, die opgroeit met een moeder met een bipolaire stoornis.
Worrying – Francis O’Gorman
Worrying is een onderzoek naar piekeren. Waarom doen mensen dit en wat is het precies? Door een professor Engelse literatuur.
Ons lichaam, jullie slagveld – Christina Lamb
Lamb laat zien hoe verkrachting wordt ingezet als oorlogswapen om vrouwen bang te maken, te vernederen en te verminken.
Angstkonijn – Frank van der Heijden
Angstkonijn – Een opmerkelijke mix van een leven met een angststoornis en de zoektocht naar een vader, geschreven door Frank van der Heijden.
Alles wat ik wilde zeggen maar niet zei – Anne van Winkelhof
Anne van Winkelhof neemt je mee de spreekkamer in en toont het verloop van een therapeutische en tegelijk menselijke relatie.
De kracht van je intuïtie – Gerd Gigerenzer
In De kracht van je intuïtie leert hoogleraar Gerd Gigerenzer je hoe je betere besluiten kunt nemen als je op je intuïtie vertrouwt.
Niet jouw schuld! – Anton Horeweg
Het boek Niet jouw schuld! is voor jongeren van 12 tot 18 jaar, het gaat over verschrikkelijke gebeurtenissen waar we vaak niet over praten.
Stilgeboren – Desirée van Nieuwenhoven
Desirée van Nieuwenhoven is 22 weken zwanger wanneer ze het HELLP-syndroom krijgt. Ze hoort dat de zwangerschap afgebroken moet worden.
Stoppen met antidepressiva – Marianne ter Mors
Stoppen met antidepressiva, herstelverhaal van Marianne ter Mors, is hét boek voor iedereen die wil stoppen met antidepressiva.
(Te) Veel voelen – Imi Lo
In (Te) Veel voelen helpt Imi Lo je de begaafdheid onder je intense emoties te ontdekken en om niet langer te veel voor jezelf te zijn.
Identiteit – Paul Verhaeghe
Paul Verhaeghe onderzoekt de effecten van dertig jaar neoliberalisme, vrijemarktwerking en privatisering op onze identiteit.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Nooit Meer Niet Meer Slapen – Jelmer Jepsen, Alexander van Daele
Schrijver en voormalig slechtslaper Jelmer Jepsen en psychiater en somnoloog Alexander van Daele vertellen over slaap en slapeloosheid.
Blijk ik het gekkie te zijn – Flora Willemsen
Flora – Blijk ik het gekkie te zijn is een waargebeurd verhaal van Flora Willemsen die op haar 25ste haar eerste psychose beleefde.
Zelfherstel van binnenuit – Pascale Bruinen
Met Zelfherstel van binnenuit activeer je je zelfhelend vermogen met behulp van je geestkracht, gedachten, gevoelens en overtuigingen.








































































































