Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Uitbehandeld, maar niet opgegeven – Detlef Petry
Detlef Petry vertelt over zijn patiënten en zijn opvattingen in de psychiatrie, maar ook over zijn eigen leven.
Een wolk om mij heen – Pascalle van Vliet
Een wolk om mij heen is een poëtisch, eerlijk én hoopgevend verhaal over een meisje dat probeert te gaan leven. Leven met een donderwolk.
De Emotie Encyclopedie – Vera Helleman
De emotie encyclopedie bevat 350 emoties met hun betekenissen tezamen met handreikingen om deze informatie constructief te gebruiken.
Wie is hier nou verward? – André Aleman
Toegankelijk en met vaardige pen weerlegt Andre Aleman in zijn nieuwe boek tien misvattingen over onze bovenkamer.
Doorbroken taboes – Lana B.
Hoe een jonge vrouw seksueel misbruik, extreem geweld, ontvoering, een sekte en haar persoonlijkheidsstoornissen overwon en ervaringsdeskundige werd.
Van stoornis naar gave – Yama Voorhorst
Yama vond haar weg naar gezondheid; los van behandelaren, vrij van medicijnen en verlost van nagenoeg al haar bipolaire symptomen.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
Ik ben omdat wij zijn – Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji
In Ik ben omdat wij zijn verhaalt Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji op openhartige wijze over zijn weg en over zijn wording tot sjamaan.
Kromme ploeg – Itamar Vieira Junior
De vader van Belonisia en Bibiana is een sjamaan. Hij heeft een crisis doorleefd, waarna hij besloot de opleiding tot sjamaan te doen.
Je bent al genoeg – Thijs Launspach
In dit boek laat psycholoog Thijs Launspach zien dat verbinding het tegengif is in een wereld van nooit-genoeg-zijn.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
Hart voor de GGZ – Remke van Staveren
Remke van Staveren schrijft in haar boek ‘HART voor de GGZ’ over werken met compassie in een nieuwe ggz. Verbeter de zorg, begin bij jezelf.
Speltherapie met behulp van dieren – Rise Vanfleet
Het boek beschrijft hoe we dieren kunnen opnemen in sessies en wat de aard is van de relatie tussen het dier, de therapeut en de cliënt.
Het gewicht tussen je oren – Wouter Cornet
In Het gewicht tussen je oren biedt Wouter Cornet je een hele rits aan vernieuwende inzichten achter succesvol gewichtsverlies.
The inner level – Wilkinson en Pickett
Materiele ongelijkheid heeft een psychologisch effect omdat het onze ideeen over superioriteit en inferioriteit bepaalt.
’t is hier een gekkenhuis – Koos Neuvel, Caroline de Pater
Koos Neuvel en Caroline de Pater zijn twee jaar te gast geweest in een psychiatrische kliniek. Ze schreven het boek ’t is hier een gekkenhuis.
Pssst! – Brenda Froyen
Pssst! Het grote weetjes en niet-weetjes boek over psychische … euh … je weet wel. Door Brenda Froyen en illustrator Tom Schoonooghe.
Recovering Sanity – Edward M. Podvoll
Recovering Sanity is a compassionately written examination of the experience of psychosis and related mental illnesses.
Help, mijn partner heeft een depressie! – Stef Linsen
Dit boek stelt alle belangrijke kwesties voor partners aan de orde over depressie op een begrijpelijke manier.
Ik heb je nooit een rozentuin beloofd – Hannah Green
Hannah Green’s half autobiografische roman is een tijdloze en onvergetelijke beschrijving van een geestesziekte.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
Anderhoofd, de verhalen – Jeroen Verkroost
Kunnen vliegen als een paard, weten dat je de Messias bent. Deze ervaringen zijn inspiratie voor de verhalenbundel Anderhoofd.
Trauma is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Dit unieke stripboek legt het wonderlijke van trauma uit, hoe het de hersenen verwart en het lichaam beïnvloedt.
Bondgenoten – Henk-Willem Klaassen
Henk-Willem Klaassen is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en schreef een boek over hoe familieleden en hulpverleners in de ggz samen kunnen optrekken.
Rood is ja – Sara Kroos
Rood is ja is Sara Kroos’ eerlijke en confronterende verhaal over herhalend misbruik, leven met psychische klachten en de weg naar herstel.
De droom, de dood en het leven – José Smit
Het boek ‘De droom, de dood en het leven’ van José Smit is een autobiografisch verslag van een psychose, getriggerd door kundalini en de overgang.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
Hoop doet leven – de 113 suicide survival guide – Jan Mokkenstorm
Dit zelfhulpboek is een overlevingsgids voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken en voor hun naasten.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Blij dat ik besta – bundel van uitgeverij Tobi Vroegh
De insteek van deze verzamelbundel is POSITIVITEIT vanuit psychische kwetsbaarheid. Een uitgave van uitgeverij Tobi Vroegh.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Mijn naam is haas – Judith Bruynzeels
Uniek boek over gebeurtenissen in je jeugd die te groot zijn om te kunnen bevatten. Mijn naam is haas is geschreven door Judith Bruynzeels.
Ik zie anders niks aan je – Menno Oosterhoff
Het boek Ik zie anders niks aan je van Menno Oosterhof neemt vooroordelen weg, ontkracht mythes en heeft voorbeelden uit zijn eigen praktijk.
Julia – Hanneke Joosten
Als Julia in een psychose belandt, wordt ze opgenomen in een psychiatrische inrichting. Tijdens haar verblijf glijdt Julia steeds verder weg.
Ik ben niet gek, ik ben Bipo! – Aaron Smits
Aaron geeft jullie een kijkje in het verhaal achter zijn diagnose van een Bipolaire stoornis type 1. Een boek van Aaron Smits.
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Het komt voor in de beste families – Griet Frère
In Het komt voor in de beste families helpt Griet Frère familieleden van mensen met een geestelijk gezondheidsprobleem aan antwoorden.
Verankerd in veiligheid – Deb Dana
In het boek Verankerd in veiligheid brengt Deb Dana de polyvagaaltheorie voor een breed publiek tot leven.
Tot hier en niet verder – Rolf Sellin
Versterk je centrum en bescherm je grenzen met Tot hier en niet verder van Rolf Sellin. Met zelfkennistest en reflectievragen.
Instant Mood Fix – Olivia Remes
Of je nu de controle dreigt te verliezen of vastgelopen bent, deze tips en trucs zullen de druk verlichten.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
De fontein, vind je plek – Els van Steijn
Door de fontein (Aan de hand van de fontein als metafoor voor het familiesysteem) leer je wat jouw eigen, unieke plek is.
Broertje dood – Jelte Krijnsen
Jelte Krijnsens Broertje dood is een eerbetoon aan zijn kleine broertje, dat hij nooit heeft gezien, maar levenslang op zijn netvlies heeft.
Leef meer, denk minder – Pia Callesen
Uit het boek Leef meer, denk minder: We analyseren eindeloos wat we hebben gezegd en gedaan. Maar het werkt niet.
PA(A)Z op! – Roselien Brondy
PA(A)Z op! is een psychiatrische roman over pieken en dalen in het leven van de schrijver Roselien. Roselien heeft een psychosegevoeligheid.
Nobody’s normal – Roy Richard Grinker
De schrijver doet in Nobody’s normal onderzoek naar psychische kwetsbaarheid. Stigma is een proces dat cultureel verklaard kan worden.
De paradox van schreeuwen in stilte – Wander de Bode
Ontdek de paradox van schreeuwen in stilte. De dichtbundel over de strijd van Wander tegen chronische pijn, depressie en suïcide.
Moeder van glas – Roos Schlikker
Roos Schlikker schrijft over haar moeder die aan een bipolaire stoornis leed. Vorig jaar overleed ze plotseling na een val van de trap.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
A Therapeutic Journey – Alain de Botton
A Therapeutic Journey is de essentiële gids voor geestelijke gezondheid van de bestsellerauteur Alain de Botton van De School van het Leven.
Mama heeft een beer in haar hoofd – Nele Reynders
Over een moeder met psychische problemen die haar kind wil vertellen wat er aan de hand is. Invoelend geschreven door Nele Reynders.
Er was eens… PTSS – Veerle & Jasper
Hoe ga je om met een partner die PTSS heeft? Wat voor invloed heeft PTSS op een relatie of huwelijk? Leefden ze nog lang en gelukkig?
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
In gesprek met psychose – deel 2 – Jules Tielens
Jules Tielens schreef dit vervolg op zijn boek ‘In gesprek met psychose’: wat is psychose en hoe herstel je.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Eigenlijk zegt u dat u dood wilt – Paul van Hoek
Om tot een effectieve preventie te komen is het noodzakelijk dat je de stappen doorloopt. Een boek voor hulpverleners.
Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Simona Karbouniaris
Jim van Os en Simona Karbouniaris schreven het boek Neurodiversiteit begrijpen. Wat betekent neurodiversiteit? Hoe beïnvloedt het ons leven?
Je gaat toch geen gekke dingen doen? – Aefke ten Hagen
Het boek Je gaat toch geen gekke dingen doen?! gaat over Francis. Haar hele bestaan kan soms flink ontsporen door haar bipolariteit.
Zintuig verzint – Leen Verhaert
Leen Verhaert ging in 2016/2018 door een verwarde episode. Ze gaat in het boek Zintuig verzint in gesprek met haar psychose.
De mooiste tijd van je leven? – Toske Andreoli
In haar boek ‘De mooiste tijd van je leven?’ beschrijft filosoof Toske Andreoli een nieuw perspectief op studiestress.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Demonen van de Middag – Andrew Solomon
‘Demonen van de middag’ is een ontroerend, persoonlijk, openhartig maar ook zeer informatief boek over depressie.
Denk je dat je mij kunt helpen? – Loes Vork, Adriaan van ’t Spijker
In Denk je dat je mij kunt helpen? ervaar je het proces van therapie vanuit zowel zorgvrager Loes als vanuit hulpverlener Adriaan.
Niet jouw schuld! – Anton Horeweg
Het boek Niet jouw schuld! is voor jongeren van 12 tot 18 jaar, het gaat over verschrikkelijke gebeurtenissen waar we vaak niet over praten.
De Oestercompagnie – Yvonne Floor
Yvonne Floor sprak met patiënten, psychiaters en HR-professionals over hun houding ten opzichte van bipolaire mensen.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Naar omstandigheden nogal slecht – Inger Boxsem
Het leven van redacteur en schrijver Inger Boxsem wordt hardhandig onderuit geschoffeld door een burn-out en een langdurige depressie.
Pleidooi voor de ziel – Gemma van den Akker
In ‘Pleidooi voor de Ziel ‘ beschrijft Gemma de wereld van de Ziel, van afgescheidenheid en het gemis aan menswaardigheid.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Trauma en identiteit – Vivian Broughton
In het boek Trauma en identiteit gaat Vivian Broughton diepgaand in op de onderwerpen trauma, traumaoverleving en identiteit.
Grip bij psychose-gevoeligheid – Sanne van Eeghen
Dit boek is voor jongeren die net uit een psychose zijn, een beetje afstand hebben van wat er gebeurd is en weer zelf regie willen over hun leven.
Ik ben blij dat mijn moeder dood is – Jennette McCurdy
Jennette McCurdy’s relaas over haar manipulatieve moeder en de weg naar weerbaarheid en onafhankelijkheid is hartverscheurende én hilarisch.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
Rupsje Heeftgenoeg – Michael Gerritsen
Na vier jaar schrijven, tekenen en verbeteren is het boek ‘Rupsje Heeftgenoeg’ af! Een boek over burn-out en/of depressie.
De engel op slippers – Gé Sluijs
Is het mogelijk dat mensen spontaan genezen? Gé Sluijs: “5 september 2020. Ik zat in de tuin van de daklozenopvang. De engel op slippers”.
Waarom een psychose niet zo gek is – Stijn Vanheule
Het boek Waarom een psychose niet zo gek is biedt een nieuw perspectief op wat het betekent een psychose door te maken.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
Spiegel van Heelheid – Rianne Levi
Spiegel van heelheid is een verzameling blogs die Rianne schreef voor Psychosenet. Een reeks teksten over psychische kwetsbaarheid.
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Hanesteen – Michael Elias
Chiel Hanesteen als beginnend dertiger met een paar psychoses achter de rug in een inrichting. Zijn liefdesleven kende meer downs dan ups. Hoe nu verder?
Waarom nou ik? – David Vonk
David Vonk heeft van jongs af aan te maken gehad met agressie, verslavingen en criminaliteit. Hij vroeg zich af: ‘Waarom nou ik?’
Handboek suïcidaal gedrag bij jongeren – Jan Meerdinkveldboom e.a.
Het handboek suïcidaal gedrag bij jongeren is bedoeld voor opleiding van allen die met depressieve suïcidale jongeren te maken hebben.
Een dun streepje toeval – Remke van Staveren
Een zoektocht naar mentaal herstel. Psychiater Remke van Staveren beleeft een mentale crisis; Een dun streepje toeval.
Herstel als antwoord op euthanasie – Ann Callebert
Niet elke persoon kiest voor de dood na een afgeronde euthanasieprocedure. Ann Callebert zocht uit hoe dat komt.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Onzichtbaar – Angelique Rijk
Lees het verhaal van Angelique Rijk. Als jong kind wordt ze misbruikt. Ze beschrijft haar ervaringen omdat ze niet meer wil zwijgen.
Het duivelskind – Maria Genova
In Het Duivelskind vertelt bestsellerauteur Maria Genova het waargebeurde verhaal van Angel. Haar ouders denken dat Angel een duivelskind is.
Welkom in mijn wereld – Ingrid Lammerant
Welkom in mijn wereld verhaalt in woord en beeld over de rol van natuur en spiritualiteit bij psychosegevoeligheid.
De biografie als medicijn – Susanne Kruys
Na crises in haar leven heeft Susanne haar hart gevolgd: werken met de innerlijke mens: “Ieder mens wil werkelijk gezien worden.” Dit boek beschrijft hoe.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
Bink – Nathalie Kokke
Bink is een psychologische roman over verslaving. Nathalie kruipt zoals geen ander dat kan in de huid van de psychosegevoelige Bink Santillian.
Angstig gehecht – Jessica Baum
Jessica Baum: Als je er als kind niet op kon vertrouwen dat je de liefde zou ontvangen, is de kans groot dat je een angstige gehechtheidsstijl hebt.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Een brandende aap – Age Niels Holstein
Age Niels Holstein was medeoprichter van de Ivonne van de Ven Stichting en 113 zelfmoordpreventie. Zijn verhaal ‘Een brandende aap’ is een literaire verkenning van de gevolgen van een mentale ontsporing.








































































































