Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
De mens – Ruby Wax
Wat krijg je als je een monnik, een neurowetenschapper en comédienne Ruby Wax bij elkaar zet? Dat is de basis van dit boek.
Kaboem! – Jette Peuscher en Pauline Waals
Jette Peuscher en Pauline Waals laten in Kaboem! kinderen, jongeren en hun ouders op een andere manier naar boosheid kijken.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
In het ergste geval komt alles goed – Jesse Laport
Jesse Laport zet in In het ergste geval komt alles goed rijke inzichten om in bemoedigende quotes, rijm aforismen en epigrammen.
De jongen, de mol, de vos en het paard – Charlie Mackesy
‘Wat wil jij worden als je groot bent?’ vroeg de mol. ‘Lief,’ zei de jongen. Dit boek van Mackesy is een moderne fabel voor jong en oud.
Demonen van de Middag – Andrew Solomon
‘Demonen van de middag’ is een ontroerend, persoonlijk, openhartig maar ook zeer informatief boek over depressie.
Diagnostiek van traumagerelateerde dissociatie – Suzette Boon
Suzette Boon schrijft over op de diagnostiek van trauma en dissociatie, aan de hand van het door haarzelf ontwikkelde diagnostisch instrument.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Na de val – Resi Lankester
Op zoek naar antwoorden op de zelfmoord van haar vader en duikt Resi in de verhuisdozen vol opnames, brieven en dagboeken van haar vader.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
Spiegel van Heelheid – Rianne Levi
Spiegel van heelheid is een verzameling blogs die Rianne schreef voor Psychosenet. Een reeks teksten over psychische kwetsbaarheid.
PA(A)Z op! – Roselien Brondy
PA(A)Z op! is een psychiatrische roman over pieken en dalen in het leven van de schrijver Roselien. Roselien heeft een psychosegevoeligheid.
Jong en suïcidaal – Noortje Sanders
Door hierover te schrijven hoop ik u meer inzicht te geven in de problematiek waar deze jeugd mee kampt. Een boek van Noortje Sanders.
Het gewicht tussen je oren – Wouter Cornet
In Het gewicht tussen je oren biedt Wouter Cornet je een hele rits aan vernieuwende inzichten achter succesvol gewichtsverlies.
Statusangst – Alain de Botton
Alain de Botton – een van de grootste hedendaagse denkers – probeert in ‘Statusangst’ onze universele faalangst te begrijpen
Worrying – Francis O’Gorman
Worrying is een onderzoek naar piekeren. Waarom doen mensen dit en wat is het precies? Door een professor Engelse literatuur.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Borderline times – Dirk de Wachter
De wereld door de bril van psychiater Dirk De Wachter. We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Er zijn zoete appels zat – Mark Verhoogt
Mark Verhoogt schrijft en is oa. huisman, winterzwemmer, schizoaffectieve bipolair. Met milde zelfspot bericht de schrijver over wat hem opvalt.
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Vandaag koop ik alle kleuren – Karin Anema
In ‘Vandaag koop ik alle kleuren’ levert Karin Anema, schrijfster van reisboeken, een bijzondere prestatie.
Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is – Lilian Hanekamp
Lilian Hanekamp geeft in het boek Wanneer voelen voor een kind gevaarlijk is een rauw en schrijnend beeld van haar onveilige jeugd.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Zie je mij? – Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar
Zie je mij? Therapie laat trauma niet verdwijnen. Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar: “Het helpt om de persoon te helpen littekens te omarmen”.
PostTraumatische Groei – Anja Jongkind, Greet Vonk
Na ellende sterker tevoorschijn komen? In de wetenschap heet dat Post Traumatische Groei -> ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Hoe zit het nu echt met antidepressiva – Christiaan Vinkers
Ruim een miljoen Nederlanders slikt antidepressiva. Staat onze psychische gezondheid inderdaad onder druk door de alsmaar toenemende stress?
Hoe kijkt autisme – Ivo Ketelaar
Krijg een beter zicht op wat autisme in de dagelijkse praktijk inhoudt en ga door dit boek met elkaar in gesprek.
Wat als je iemand verloren bent? – Lies Scaut
Rouwspecialist Lies Scaut brengt doe-boek Wat als je iemand verloren bent? uit voor kinderen die iemand verloren zijn.
Gevangen in nooit genoeg – Arjan van Dam
Wat is het geheim van een tevreden leven? Arjan van Dam schreef het boek Gevangen in nooit genoeg. Een psychologie van tevredenheid.
Het kleine boek van het leven – Rumi
Rumi’s poëzie is een trouwe metgezel voor ieder van ons op de reis naar binnen, op zoek naar hoop, licht, stilte, vriendschap en liefde.
Het komt voor in de beste families – Griet Frère
In Het komt voor in de beste families helpt Griet Frère familieleden van mensen met een geestelijk gezondheidsprobleem aan antwoorden.
Morgen stap ik eruit – Blomster
In Morgen stap ik eruit, van auteur Blomster, is de vraag of Linde bij de zelfdoding van haar geliefde wil zijn.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Zeg me waarom? – Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp
Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp verbinden woord en beeld over zelfdoding in Zeg me waarom? Veertien verhalen van kwetsbare mensen.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
Runningtherapie – Bram Bakker, Simon van Woerkom
Runningtherapie. Steeds meer mensen ontdekken hoe prettig het is om regelmatig hard te lopen. Een boek van Bram Bakker en Simon van Woerkom.
Gemmetje Victoria – Yvonne Keuls
Yvonne Keuls schreef een boek over iemand die zij leerde kennen in de opvang waar zij vrijwilligerswerk deed.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Ik ben er weer – Rinke van den Brink
Als redacteur gezondheidszorg van de NOS heeft Rinke van den Brink geregeld bericht over medische blunders. Hij belandde zelf in een psychose.
Ik mag niet bang zijn – Sanne Winchester
Dit boek laat de worsteling zien van een jonge psychologe met professionele vaardigheden en eisen ten aanzien van afstand en nabijheid.
Lasse Kangoeroe heeft een soldaat in zijn hoofd – Nele Reynders
Het is een invoelend verhaal over een kleine jongen die zich ergens op het autismespectrum bevindt. Nele Reynders.
Eerste Hulp Aan Getraumatiseerde Kinderen – Florian van Campenhout
Veel kinderen maken ernstige gebeurtenissen mee. Dit kan leiden tot relationeel trauma, ook wel complex of ontwikkelingstrauma genoemd.
Toen ik klein was was ik niet bang – Gershwin Bonevacia
Een diepgravend onderzoek naar familiebanden, onverwerkte trauma’s, vergeten geschiedenis en kind-zijn. Een autobiografie.
Asking for it – Louise O’Neill
Emma O’Donovan woont in een dorpje waar iedereen elkaar kent. Ze is bijzonder: mooi, populair. Tot die ene nacht waarin ze werd verkracht.
Ik rouw van je – Claire van ’t Veen
Ik rouw van je is een liefdevol en praktisch boek van Claire van ’t Veen. Met oefeningen word je meegenomen op de reis van rouw en herdenken.
Kromme ploeg – Itamar Vieira Junior
De vader van Belonisia en Bibiana is een sjamaan. Hij heeft een crisis doorleefd, waarna hij besloot de opleiding tot sjamaan te doen.
Nu kan ik verder – Hans Schleiffert
Hans Scheiffert toont met Nu kan ik verder wat het betekent voor cliënten als professionals wél in gesprek durven gaan over kinderwens.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
’t is hier een gekkenhuis – Koos Neuvel, Caroline de Pater
Koos Neuvel en Caroline de Pater zijn twee jaar te gast geweest in een psychiatrische kliniek. Ze schreven het boek ’t is hier een gekkenhuis.
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen – Manon Lemkes
Eerste Hulp Bij Overprikkelingen: Ervaar jij onrust, stress, angsten en veel gedachten? Ga aan de slag met yin yoga oefeningen en meditaties.
Helpen is moeilijk – Bauke Koekkoek
Overal in de zorg gaat het mis. Meer professionals en meer geld zouden de oplossing zijn. Klopt dit beeld? Of zijn de verklaringen complexer?
Meer mens in de GGZ – Margreet Krottje
Margreet Krottje in Meer mens in de GGZ: De maatschappij is onderhevig aan de gedachte dat alles maakbaar is. We raken onze bezieling kwijt.
Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Simona Karbouniaris
Jim van Os en Simona Karbouniaris schreven het boek Neurodiversiteit begrijpen. Wat betekent neurodiversiteit? Hoe beïnvloedt het ons leven?
Gedeelde angsten – Rudi Laermans
Socioloog Rudi Laermans over collectieve angsten, van individualisering en globalisering tot flexwerken en de invloed van nieuwe media.
De emotionele mens – Ad Vingerhoets
In De emotionele mens ontrafelt Ad Vingerhoets de kern van onze emoties als angst, blijdschap, verdriet, trots, spijt, nostalgie en walging.
Grote panda en kleine draak – James Norbury
Twee geliefde vrienden, Grote Panda en Kleine Draak, reizen samen door de seizoenen van het jaar. Prachtig boek van James Norbury!
Herstel in de pocket voor cliënten en naasten – Remke van Staveren
FACT-Psychiater Remke van Staveren schrijft over het zoeken naar verbinding met jezelf, met de ander, en met de samenleving.
De kracht van je intuïtie – Gerd Gigerenzer
In De kracht van je intuïtie leert hoogleraar Gerd Gigerenzer je hoe je betere besluiten kunt nemen als je op je intuïtie vertrouwt.
Van stoornis naar gave – Yama Voorhorst
Yama vond haar weg naar gezondheid; los van behandelaren, vrij van medicijnen en verlost van nagenoeg al haar bipolaire symptomen.
Hersenorkaan – Ann de Craemer
Hersenorkaan is een ervaringsverhaal van Ann de Craemer over depressie. Met ook het humoristische herstelverhaal. Non-fictie.
Wanneer de (alarm)bel rinkelt – Trauma Company
Wanneer de (alarm)bel rinkelt is een handleiding bij traumasensitieve ondersteuning. Uitleg over trauma aan de hand van symbolen.
Iedereen autistisch – Gijs Lauret
Iedereen autistisch beschrijft op analytische, humoristische wijze de zoektocht van een psycholoog die de diagnose ASS krijgt.
Het onderste van de put – Sandra van Eck-Leurs
Het onderste van de put is een ervaringsverhaal over burn-out, depressie, persoonlijkheidsstoornis van Sandra van Eck-Leurs.
Als het kwaad goede mensen treft – Harold S. Kushner
Kushner leerde uit eigen ervaring dat elk mensenleven verdriet en pijn kent. Als student in de theologie boog hij zich over het bijbelboek Job.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
Ik was het duivelskind – Angel van der Vecht
Dit boek is het langverwachte en niet minder heftige vervolg op Het Duivelskind. Over foute ouders en falende jeugdzorg.
Hart voor de GGZ – Remke van Staveren
Remke van Staveren schrijft in haar boek ‘HART voor de GGZ’ over werken met compassie in een nieuwe ggz. Verbeter de zorg, begin bij jezelf.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
De schoonheid van angst – Saskia Kalb
Saskia leerde haar angst begrijpen en gaf het een plek. De schoonheid van angst is voor iedereen die lijdt aan angst of zorgelijkheid.
Depressie, de dwangmatige denkziekte – François de Waal
In het rauwe ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ maakt François de Waal de lezer deelgenoot van de wereld achter zijn depressie.
Verward in Nederland – Bauke Koekkoek
Dit boek van Bauke Koekkoek geeft antwoord op actuele en lastige vragen over stoornissen, zorg en de samenleving.
Praktijkboek herstelondersteunende zorg – Joyce Langedijk
Aandachtspunten om herstelgericht te werken zijn op een rij gezet en vanuit de praktijk beschreven, met concrete handvatten en voorbeelden.
De ornitholoog – Paul van Hooff
In De ‘Ornitholoog’ beschrijft Paul van Hooff zijn eigen leven. Een opstandingsverhaal dat uitnodigt om liefdevoller met elkaar om te gaan.
Dagleven – Anja Vlasblom
In deze enerverende autobiografie vertelt Anja Vlasblom op een aangrijpende maar toch luchtige manier over de gevolgen van haar opvoeding.
Psychogenocide – Erik Thys
Hitler en compagnie richtten zich in de periode vóór de Holocaust al tegen hun eigen burgers met een psychiatrische problematiek of handicap.
Bink – Nathalie Kokke
Bink is een psychologische roman over verslaving. Nathalie kruipt zoals geen ander dat kan in de huid van de psychosegevoelige Bink Santillian.
Jan Foudraine – Alex Rutten
Alex Rutten schildert van Jan Foudraine een levendig portret van Foudraine als denker, doener en voorvechter van de psychotherapie.
Joke – Zelfmoord kunnen we, moeten we voorkomen – Peter Dijksterhuis
Joke. Een levensverhaal over de zelfmoord van de zus van Peter Dijksterhuis. Met juist ook alle aandacht voor zelfmoordpreventie.
De polyvagaaltheorie in therapie – Deb Dana
Deb Dana biedt therapeuten een selectie aan polyvagaal-bewuste oefeningen aan, die cliënten in en buiten de therapiesessies kunnen doen.
Vleugels – José Hoekstra
Vleugels is een toegankelijk geschreven ervaringsverhaal waarin de auteur je meeneemt in haar ervaringen met psychose en spiritualiteit.
Dichter bij de Natuur – Agnes van den Berg
Psychologe Agnes van den Berg vertelt in Dichter bij de natuur over de positieve effecten van tijd doorbrengen in de natuur.
Schizonoia – Pieter Wouter Broekharst
Deze roman is een fictief verhaal: Een trauma op jeugdige leeftijd kan later psychoses veroorzaken, waardoor waanzin als realiteit worden ervaren.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Zegen de dochter – Warsan Shire
Zegen de dochter van Warsan Shire gaat over een meisje dat opgevoed wordt door de stemmen in haar hoofd zonder dat iemand voor haar zorgt.
Stemmen horen begrijpelijk maken – Marius Romme, Sandra Escher, Dirk Corstens
Stemmen horen begrijpelijk maken is een geheel herziene uitgave van het boek Omgaan met stemmen horen – een gids voor hulpverlening.
Opdringerige gedachten overwinnen – S. Winston en M. Seif
Deze gids helpt je af te rekenen met opdringerige gedachten en de bijkomende schaamte, eenzaamheid, schuld- en angstgevoelens.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
Mijn naam is haas – Judith Bruynzeels
Uniek boek over gebeurtenissen in je jeugd die te groot zijn om te kunnen bevatten. Mijn naam is haas is geschreven door Judith Bruynzeels.
Het troostboek – Matt Haig
Het troostboek van Matt Haig staat vol met opbeurende gedachten die de schrijver door zijn depressie heen hebben geholpen.
Activeer je Nervus Vagus – Luc Swinnen
Sociaal contact een belangrijke bescherming tegen stress? Jazeker. In dit boek lees je alles over het activeren van de nervus vagus. Doen!
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Help, mijn partner heeft een depressie! – Stef Linsen
Dit boek stelt alle belangrijke kwesties voor partners aan de orde over depressie op een begrijpelijke manier.








































































































