Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
De droom, de dood en het leven – José Smit
Het boek ‘De droom, de dood en het leven’ van José Smit is een autobiografisch verslag van een psychose, getriggerd door kundalini en de overgang.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
Voor de zekerheid — Martin N. Seif, Sally M. Winston
Stel dat ik iets vergeten ben? Wat als er iets ergs gebeurt? Ik moet het zeker weten! Het boek: Voor de zekerheid kan je hierbij helpen.
De buitengewone avonturen van Bipolar Boy – David Mangene
Dit is het verhaal van een zoektocht naar stabiliteit en het duiveltje in je hoofd dat alles doet om je de verkeerde kant op te sturen.
Werkboek Je partners depressie samen verwerken – Stef Linsen
Naasten van mensen met depressiegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Het boek Je partners depressie samen verwerken helpt.
Leven zonder filter – Fleur van Groningen
In het boek Leven zonder filter vertelt Fleur van Groningen openhartig over dat ze hoogsensitief is en wat dat voor haar betekent.
Getuigenis van een gek – Muriel
Lang was Muriel in behandeling in de psychiatrische zorg. “Ik lag aan stukjes”, zegt ze. Ze schreef het boek Getuigenis van een gek”.
De kracht van je intuïtie – Gerd Gigerenzer
In De kracht van je intuïtie leert hoogleraar Gerd Gigerenzer je hoe je betere besluiten kunt nemen als je op je intuïtie vertrouwt.
Handboek exposure – Arnold van Emmerik en Anja Greeven
Arnold van Emmerik en Anja Greeven faciliteren therapeuten in het beter begrijpen en uitvoeren van een exposure-interventie.
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
Gevangen in nooit genoeg – Arjan van Dam
Wat is het geheim van een tevreden leven? Arjan van Dam schreef het boek Gevangen in nooit genoeg. Een psychologie van tevredenheid.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Ik blijf bij je – Abbie Chalgoum
Het leven lijkt Abbie chalgoum in Ik blijf bij je toe te lachen. Toch onderneemt hij vanwege zijn stemmen een zelfmoordpoging.
Herstel in de pocket voor cliënten en naasten – Remke van Staveren
FACT-Psychiater Remke van Staveren schrijft over het zoeken naar verbinding met jezelf, met de ander, en met de samenleving.
De tweede berg – David Brooks
Sta jij op je eerste of tweede berg? Draait het leven om jou – of om anderen? Gaat het om succes – of om betekenis? – David Brooks.
100+ lifehacks voor een eenvoudiger leven in de rush van elke dag — Wendy de Pree
Wendy de Pree bundelt in 100+ Lifehacks voor een eenvoudiger leven verschillende herkenbare uitdagingen die zorgen voor een stressvol leven.
Verward in Nederland – Bauke Koekkoek
Dit boek van Bauke Koekkoek geeft antwoord op actuele en lastige vragen over stoornissen, zorg en de samenleving.
Ik ben er weer – Rinke van den Brink
Als redacteur gezondheidszorg van de NOS heeft Rinke van den Brink geregeld bericht over medische blunders. Hij belandde zelf in een psychose.
A Nightmare Called Adolescence – Freya Spillemaeckers
Freya Spillemaeckers bestrijdt innerlijke demonen en zoekt in de liefde richting een diepgaande transformatie: A Nightmare Called Adolescence
Een brandende aap – Age Niels Holstein
Age Niels Holstein was medeoprichter van de Ivonne van de Ven Stichting en 113 zelfmoordpreventie. Zijn verhaal ‘Een brandende aap’ is een literaire verkenning van de gevolgen van een mentale ontsporing.
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
Statusangst – Alain de Botton
Alain de Botton – een van de grootste hedendaagse denkers – probeert in ‘Statusangst’ onze universele faalangst te begrijpen
Nooit Meer Niet Meer Slapen – Jelmer Jepsen, Alexander van Daele
Schrijver en voormalig slechtslaper Jelmer Jepsen en psychiater en somnoloog Alexander van Daele vertellen over slaap en slapeloosheid.
De geschiedenis van mijn gekte – Elyn Saks
Als psychiater heeft Elyn Saks uitgebreid onderzoek naar schizofrenie gedaan; in dit handboek tekent zij een duidelijk portret van de ziekte.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
Die gekte zit in ons allemaal – John Jongejan
Een verhaal met als kern de coming-out van de psychiatrische patiënt. Over individuele ervaringen in de GGZ.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Er is nog zoveel te winnen – Annechien Scholte – van der Veen
“Er is nog zoveel te winnen” schrijft Annechien Scholte – van der Veen. “Het trauma dat we vaak geen trauma noemen, kost ons vaak het meest.”
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Wat echt werkt bij kinderen met autisme – Peter Vermeulen, Kobe Vanroy
Wat echt werkt bij kinderen met autisme is praktische en informatieve gids die een inzicht biedt en concrete strategieën en tools aanreikt.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
How to do the work – Nicole LePera
Het baanbrekende boek How to do the work laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen.
Ben ik de volgende stap in de evolutie? – Cees Klap
Cees Klap schrijft in Ben ik de volgende stap in de evolutie? over een man die op leeftijd ontdekt dat hij het syndroom van Asperger heeft.
Borderline times – Dirk de Wachter
De wereld door de bril van psychiater Dirk De Wachter. We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose.
Childhood Disrupted – Donna Jackson Nakazawa
“A groundbreaking book showing the link between Adverse Childhood Experiences (ACEs) and adult illnesses such as heart disease, autoimmune disease.”
Door te vertellen zie je de richting – Leo Traas en Peter van Tuijl
Door te vertellen zie je de richting kan herkenning opleveren en richting geven aan herstel van een multitrauma na bijvoorbeeld een ongeval.
Gedeelde angsten – Rudi Laermans
Socioloog Rudi Laermans over collectieve angsten, van individualisering en globalisering tot flexwerken en de invloed van nieuwe media.
Na de val – Resi Lankester
Op zoek naar antwoorden op de zelfmoord van haar vader en duikt Resi in de verhuisdozen vol opnames, brieven en dagboeken van haar vader.
Winnen of leren – Noa Pothoven
Noa Pothoven over Winnen of leren: “Op jonge leeftijd overleven met PTSS, depressiviteit, anorexia en zelfbeschadiging”.
Wat ik me herinner – Sinead O’Connor
Sinead O’Connor heeft PTSS, ze heeft haar trauma verwerkt in kunst en bereikte een groot publiek. Ze is vaker keren opgenomen geweest.
De Treurwilg – Jeroen Follens
De Treurwilg is een fictief verhaal gebaseerd op gebeurtenissen uit de realiteit over een man met psychiatrische problemen.
Verslaafd aan denken – Jan Geurtz
In Verslaafd aan denken ontleedt Jan Geurtz het verschijnsel denken, en toont hij aan dat het onze meest fundamentele verslaving is.
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
Koorddansers – Annemiek Dols, Moniek van Dijk, Carla Kogelman
Eén à twee procent van de Nederlanders is bipolair. In dit boek laten mensen met een bipolaire stoornis zichzelf zien, in woord en beeld.
Vrij gehecht – Jeroen Hoekman
We kennen allemaal de termen bindingsangst en verlatingsangst. Maar wat zit er achter verscholen? Het boek Vrij gehecht gaat er dieper op in.
(Te) Veel voelen – Imi Lo
In (Te) Veel voelen helpt Imi Lo je de begaafdheid onder je intense emoties te ontdekken en om niet langer te veel voor jezelf te zijn.
Niet jouw schuld! – Anton Horeweg
Het boek Niet jouw schuld! is voor jongeren van 12 tot 18 jaar, het gaat over verschrikkelijke gebeurtenissen waar we vaak niet over praten.
Maybe I don’t belong here – David Harewood
De Britse acteur David Harewood vertelt in zijn autobiografie Maybe I don’t belong here hoe het is om zwart en psychosegevoelig te zijn.
Praktijkboek herstelondersteunende zorg – Joyce Langedijk
Aandachtspunten om herstelgericht te werken zijn op een rij gezet en vanuit de praktijk beschreven, met concrete handvatten en voorbeelden.
Intimiteit – Paul Verhaeghe
In ‘Intimiteit’ onderzoekt Paul Verhaeghe actuele kwesties en vragen rondom intimiteit en de intieme relatie met ons eigen lichaam.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
Als leven niet vanzelf gaat – Geertje Jeuken
Vanaf haar dertiende jaar loopt Geertje in de psychiatrie. Van pleeggezin naar psychiatrische inrichting, en de diagnose bipolaire stoornis type 1.
Het bevuilde nest – José Al
José Al belicht de specifieke sfeer van het opgroeiende kind in een gezin waarin beide ouders onveilig zijn voor het kind.
Ga gewoon wat leuks doen – Aafke Romeijn
‘Ga gewoon wat leuks doen’ is voor iedereen die kampt met depressies en op zoek is naar herkenning. Een boek van Aafke Romeijn.
Vandaag koop ik alle kleuren – Karin Anema
In ‘Vandaag koop ik alle kleuren’ levert Karin Anema, schrijfster van reisboeken, een bijzondere prestatie.
De Oestercompagnie – Yvonne Floor
Yvonne Floor sprak met patiënten, psychiaters en HR-professionals over hun houding ten opzichte van bipolaire mensen.
Het uur van het hart – Irvin D. Yalom
De psychiater Irvin D. Yalom dringt in eenmalige sessies door tot de kern van het leven van zijn patiënten: Het uur van het hart.
Als de bloesem valt… – Liesbeth de Vos
Marleens moeder heeft gevangen gezeten in een concentratiekamp in Nederlands-Indië. Boek over tweede generatieproblematiek.
De draad weer oppakken – Marcia van Marion
In De draad weer oppakken beschrijft Marcia haar route naar herstel. Marcia illustreert haar reis met inkijkjes in haar hoofd.
A beautiful Dutch story – Sayno Nimbus (Ebook)
Roman met biografische elementen, betreffende een spannende relaas vanuit een ex-psychotisch persoon geschreven met mooie, eigen illustraties.
Energiek leven – Anders kijken naar vermoeidheid bij chronische aandoeningen – Lottie van Starkenburg
Honderdduizenden mensen kampen met vermoeidheid. Dit boek biedt een andere kijk op vermoeidheid, met elf strategieën voor energiek leven.
Runningtherapie – Bram Bakker, Simon van Woerkom
Runningtherapie. Steeds meer mensen ontdekken hoe prettig het is om regelmatig hard te lopen. Een boek van Bram Bakker en Simon van Woerkom.
De Emotie Encyclopedie – Vera Helleman
De emotie encyclopedie bevat 350 emoties met hun betekenissen tezamen met handreikingen om deze informatie constructief te gebruiken.
Morgen stap ik eruit – Blomster
In Morgen stap ik eruit, van auteur Blomster, is de vraag of Linde bij de zelfdoding van haar geliefde wil zijn.
A Therapeutic Journey – Alain de Botton
A Therapeutic Journey is de essentiële gids voor geestelijke gezondheid van de bestsellerauteur Alain de Botton van De School van het Leven.
Gek van mezelf – Alwin Ritstier
Gek van mezelf geeft een unieke kijk in het hoofd van iemand die continu bang is om dood te gaan. Met humor en zelfspot geschreven.
Ik heb je nooit een rozentuin beloofd – Hannah Green
Hannah Green’s half autobiografische roman is een tijdloze en onvergetelijke beschrijving van een geestesziekte.
Schizofrenie en bergen beklimmen – Saskia Bos
Saskia was elf jaar oud toen ze voor het eerst stemmen hoorde. Van de ene op de andere dag veranderde ze in een angstig meisje.
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Ik ben blij dat mijn moeder dood is – Jennette McCurdy
Jennette McCurdy’s relaas over haar manipulatieve moeder en de weg naar weerbaarheid en onafhankelijkheid is hartverscheurende én hilarisch.
Mijn herstelboek – Katrien Jacobs
In ‘Mijn herstelboek’ geeft Katrien Jacobs een eerlijk inzicht in haar, zoals ze het noemt, hobbelige levenswandel van de voorbije decennia.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Onthoud dit als je verdrietig bent – Maggy van Eijk
Maggy worstelt met het leven, maar heeft tegenwoordig een gereedschapskist die haar helpt het leven tegemoet te treden.
Ongezien opgegroeid – Lindsay Gibson
Niet alle ouders zijn emotioneel volwassen, of emotioneel beschikbaar voor hun kinderen. Lindsay Gibson schreef er een boek over.
Verbinding verbroken – Johann Hari
Johann Hari lijdt al sinds zijn puberteit aan depressies. Verbinding verbroken gaat o.a. in op de vraag wat ons echt ziek maakt.
Zelfverwoestingsboek – Marian Donner
Een oproep om de teugels te laten vieren, een pleidooi voor vergevingsgezindheid, voor falen, ongezond en lelijk zijn en af te wijken van de norm.
Werken als een gek – Marieke Sweens
In ‘Werken als een gek’ vertelt Marieke Sweens aan de hand van haar eigen verhaal hoe je als werknemer je psychische aandoening bespreekbaar kunt maken.
Wie ben je niet – Madeleine van Mourik
Madeleine van Mourik in Wie ben je niet: “Het aantal mensen met een burn-out en depressie is hoog. Moeten we anders gaan kijken?”
Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fischer
Er worden technieken en handvatten aangereikt om een gevoel van veiligheid te ontwikkelen en een verbinding tot stand te brengen.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Jan Foudraine – Alex Rutten
Alex Rutten schildert van Jan Foudraine een levendig portret van Foudraine als denker, doener en voorvechter van de psychotherapie.
Hier ben ik – May-May Meijer
May-May Meijer beschrijft hoe ze lijdt onder haar depressie na haar eerste dwangopname. Het is het vervolg op het boek ‘Missie Wereldvrede’.
De Jachtvelden, Pioneer Skies – PerSphere
Een zware depressie bracht PerSphere aan het dichten over hoe het leven hem raakt. De Jachtvelden, Pioneer Skies is zijn vierde bundel.
Mijn kwetsbare brein – Marcel van der Veer
Marcel van der Veer krijgt in 1987 een acute manische psychose. Hij beschrijft de verstrekkende gevolgen in zijn boek Mijn kwetsbare brein.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Uitzichtloos – Helena Dousis
Ik wilde vertellen waarom hij niet meer kon. 2 jaar lang gestreden met zijn wens er niet meer te willen zijn.
Psychose! – John Jongejan
In de verhalenbundel Psychose! staan verhalen die John Jongejan in het verleden heeft geschreven, aangevuld met zijn eigen ervaringen.
Psychedelica begrijpen in 33 vragen — Jim van Os, Simona Karbouniaris
Hoe kunnen we ze verantwoord psychsedelica inzetten binnen de GGZ? Het boek Psychedelica begrijpen in 33 vragen gaat dieper op deze vraag in.
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Iedereen autistisch – Gijs Lauret
Iedereen autistisch beschrijft op analytische, humoristische wijze de zoektocht van een psycholoog die de diagnose ASS krijgt.
Gebroken wilskracht – Jeffrey Wijnberg
Jeffrey Wijnberg weet als geen ander dat er meer bij komt kijken om als gezond mens uit de diepe depressieve put te klimmen.
In verwarde staat – Karlijn Roex
Sociologie als zelfverdediging, zo beschrijft Karlijn Roex haar werk. Als ervaringsdeskundige geeft ze een heldere blik op het ‘verwarde-personendebat’.
Handboek Contextuele Hulpverlening – Paul Heyndrickx
Dit handboek biedt een heldere beschrijving van contextueel denken en werken. Relatie is het kernbegrip. Niets staat op zich.
Ziekte als metafoor – Susan Sontag
Ziektes kunnen fungeren als zondebok, waaraan oorzaken, eigenschappen en gevolgen worden toegeschreven uit het rijk der mythen.
Speltherapie met behulp van dieren – Rise Vanfleet
Het boek beschrijft hoe we dieren kunnen opnemen in sessies en wat de aard is van de relatie tussen het dier, de therapeut en de cliënt.
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen – ervaringsverhalen van 38 personen
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen is een bundel over zichtbaarheid. Deze 38 verhalen doen een boekje open over kwetsbaarheid.
Burn-on – Mieke Lannoey
In Burn-on geeft Mieke Lannoey tips om een functionerende burn-out te voorkomen, wanneer je niet meer uit de werkmodus kunt komen.
Wat je van bloed weet – Philip Huff
Wat je van bloed weet is een roman over opgroeien in een gewelddadig gezin, over de wording van kind tot man, en over de liefde.








































































































