Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Een bloem van een tante – An Swerts
Leon zijn lievelingstante is tante Lisa. Een mooi, gevoelig verhaal over een tante met een bipolaire stoornis. Voor kinderen vanaf 6 jaar.
De kracht van het NU – Eckhart Tolle
De kracht van nu is een spirituele boek; Door je over te geven aan het Nu vinden we vreugde en zijn we in staat ons ware zelf te omarmen.
(Te) Veel voelen – Imi Lo
In (Te) Veel voelen helpt Imi Lo je de begaafdheid onder je intense emoties te ontdekken en om niet langer te veel voor jezelf te zijn.
Speltherapie met behulp van dieren – Rise Vanfleet
Het boek beschrijft hoe we dieren kunnen opnemen in sessies en wat de aard is van de relatie tussen het dier, de therapeut en de cliënt.
Praktijkboek herstelondersteunende zorg – Joyce Langedijk
Aandachtspunten om herstelgericht te werken zijn op een rij gezet en vanuit de praktijk beschreven, met concrete handvatten en voorbeelden.
Alles geeft licht – Julia Baird
Julia Baird vertelt ze hoe ze haar eigen ‘innerlijke gloed’ wist te cultiveren in het licht van een levensbedreigende ziekte.
50 manieren waarop ik mijn leven verpestte en hoe jij dat kunt voorkomen – François de Waal
François de Waal laat zien hoe je met succes de confrontatie met jezelf kunt aangaan en een gelukkiger leven kunt leiden.
Van kwetsbaarheid naar kracht – Nadya van der Sluis
Nadya van der Sluis raakte tijdens haar stage in een psychose. Ze neemt je in Van kwetsbaarheid naar kracht mee met haar kwetsbaarheid.
Anderhoofd, de verhalen – Jeroen Verkroost
Kunnen vliegen als een paard, weten dat je de Messias bent. Deze ervaringen zijn inspiratie voor de verhalenbundel Anderhoofd.
Mijn lichaam, mijn trauma, mijn ik – Dr. Franz Ruppert
Dit boek laat zien wat de identiteitgeoriënteerde psychotraumatheorie en -therapie (IoPT) kan bijdragen aan algehele genezing van de mens.
Breinblessure
Laura leidt een ogenschijnlijk fijn leven met haar man en twee kinderen. Ze glijdt weg in een diepe depressie en raakt de grip op de werkelijkheid kwijt…
We zijn allemaal patiënten – Raz van Houts
We zijn allemaal patiënten neemt de lezer mee in de wereld van de psycholoog aan de hand van het behandeltraject.
Gemmetje Victoria – Yvonne Keuls
Yvonne Keuls schreef een boek over iemand die zij leerde kennen in de opvang waar zij vrijwilligerswerk deed.
Piekeren over zelfdoding – Kerkhof, Van Spijker
Het boek ‘Piekeren over zelfdoding’ biedt een stapsgewijze methode om minder last te hebben van gedachten over zelfdoding.
Waarom een psychose niet zo gek is – Stijn Vanheule
Het boek Waarom een psychose niet zo gek is biedt een nieuw perspectief op wat het betekent een psychose door te maken.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Vraagbaak psychose en schizofrenie – Lieuwe de Haan
Dit boek biedt toegankelijke kennis over de verschijnselen, de oorzaken, de behandeling en het vóórkomen van psychose en schizofrenie.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Wat echt werkt bij kinderen met autisme – Peter Vermeulen, Kobe Vanroy
Wat echt werkt bij kinderen met autisme is praktische en informatieve gids die een inzicht biedt en concrete strategieën en tools aanreikt.
Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven – Anne Bokma
Anne Bokma neemt in ‘Het jaar waarin ik spiritueel probeerde te leven’ een jaar lang iedere maand een spirituele richting onder de loep.
Goede GGZ! – Jim van Os, Philippe Delespaul, Michel Milo
In dit boek beschrijven Jim van Os, Philippe Delespaul en Michel Milo een nieuwe GGZ met een nieuwe rolverdeling én bekostiging.
Waar geen reden is – Yiyun Li
Yiyun Li verloor haar kind aan zelfmoord. Een roman die de plek betreedt tussen leven en dood, waar moeder en kind met elkaar kunnen praten.
Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel – Jaap van der Stel
“Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel”, schrijft Jaap van der Stel. gaat over het vermogen om het psychisch functioneren te beïnvloeden.
Overweldigend – Frits de Lange
Overweldigend van Frits de Lange laat zien hoe we niet alles onder controle hebben en waarom dat helemaal niet erg is.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
De Onrustige Geest – Kay Redfield Jamison
In ‘De onrustige geest’ vertelt hoogleraar Kay Jamison hoe zij al sinds haar jeugd een gevecht tegen manisch-depressiviteit voert.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Kaboem! – Jette Peuscher en Pauline Waals
Jette Peuscher en Pauline Waals laten in Kaboem! kinderen, jongeren en hun ouders op een andere manier naar boosheid kijken.
Mistig – Morgan-Mae Bibo
Een autobiografische roman voor jongeren die de mentale worstelingen en de soms fatale gevolgen daarvan, op een luchtige manier beschrijft.
Pillendoos – Cornelie Egelie-Sprenger
Cornelie Egelie-Sprengers schrijft in ‘de ups en downs van een manisch-depressieve vrouw’ over haar leven met een bipolaire stoornis.
Mijn vader is een vliegtuig – Antoinette Beumer
Eva gaat op zoek naar de angsten uit haar vroegste jeugd. Haar vader, die lange tijd in een GGZ instelling verbleef, speelt daar een rol in.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Gebroken wilskracht – Jeffrey Wijnberg
Jeffrey Wijnberg weet als geen ander dat er meer bij komt kijken om als gezond mens uit de diepe depressieve put te klimmen.
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Is daar iemand – Micha Hamel
Is daar iemand van Micha Hamel verhalen honderd-en-een gedichten samen over zijn opname in een kliniek na een psychiatrische crisis.
Hersteld! na vier hersenschuddingen – Jeanne Roeland
Dit boek is het verhaal van Jeanne die lang heeft geleden onder de gevolgen van haar hersenschuddingen – PostCommotioneel Syndroom (PCS).
Wanneer de (alarm)bel rinkelt – Trauma Company
Wanneer de (alarm)bel rinkelt is een handleiding bij traumasensitieve ondersteuning. Uitleg over trauma aan de hand van symbolen.
Werkboek Je partners depressie samen verwerken – Stef Linsen
Naasten van mensen met depressiegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Het boek Je partners depressie samen verwerken helpt.
Maar je lacht toch nog? – Mae Zaal, Iris de With
In Maar je lacht toch nog? vertellen Mae Zaal en Iris de With openhartig over hun eenzaamste momenten en copingmechanismen bij depressie.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
Van taboe naar traumabewust – Kassandra Goddijn
Dat trauma alleen zou gaan over afschuwelijke gebeurtenissen is een misverstand. Kassandra Goddijn legt begrijpelijk uit wat trauma wél is.
Mijn naam is haas – Judith Bruynzeels
Uniek boek over gebeurtenissen in je jeugd die te groot zijn om te kunnen bevatten. Mijn naam is haas is geschreven door Judith Bruynzeels.
In de schaduw van PTSS – diverse auteurs, M. Hermes
In de schaduw van PTSS is het eerste boek dat PTSS belicht vanuit het perspectief van de ervaringsdeskundigen zelf.
Armoede uitgelegd aan mensen met geld – Tim ‘S Jongers
Er wordt in Nederland op een beperkte en manier naar armoede gekeken. Tim ‘S Jongers schreef het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Het verstoorde leven – Etty Hillesum
Het dagboek van Etty toont de persoonlijke, innerlijke ontwikkeling te midden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog.
Maybe I don’t belong here – David Harewood
De Britse acteur David Harewood vertelt in zijn autobiografie Maybe I don’t belong here hoe het is om zwart en psychosegevoelig te zijn.
Hoera… een depressie! – Ron van den Bovenkamp
Een inspirerend boek dat hoop geeft en laat zien dat je een depressie kunt overwinnen, zonder terugval erna en zonder antidepressiva.
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Van weerzin naar weer zin – Carlie van Tongeren en Ingeborg Timmerman
Van weerzin naar weer zin is gericht op het traject ná traumaverwerking van een nare seksuele ervaring. Een boek over herstel.
Anders omgaan met verdriet – David Dewulf
David Dewulf neemt je mee op een innerlijke reis die je opnieuw kan doen genieten van dit tijdelijke geschenk dat het leven heet.
Tekenpraat – Peter Vermeulen, Jason Meijer
Het boek Tekenpraat is ontworpen voor ouders en voor professionals die kinderen en jongeren begeleiden die vastlopen in hun functioneren.
Childhood Disrupted – Donna Jackson Nakazawa
“A groundbreaking book showing the link between Adverse Childhood Experiences (ACEs) and adult illnesses such as heart disease, autoimmune disease.”
Schreeuwen op de markt – Literair tijdschrift DW B
Schreeuwen op de markt. Excentrische literatuur. themanummer over psychiatrie en literatuur van Literair tijdschrift DW B.
Bemoeizorg – Jules Tielens
Eenvoudige tips voor moeilijke zorg voor iedereen die werkt met mensen met een chronische psychiatrische stoornis.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
De biografie als medicijn – Susanne Kruys
Na crises in haar leven heeft Susanne haar hart gevolgd: werken met de innerlijke mens: “Ieder mens wil werkelijk gezien worden.” Dit boek beschrijft hoe.
De bange mens – Daan Heerma van Voss
In ‘De bange mens’ gaat Daan Heerma van Voss op zoek naar de bron van onze angsten. ‘De bange mens’ is een boek dat ons allemaal aangaat.
Het anti-aanbakbrein – Sanne van Arnhem
Over de herkomst van zorgelijke gedachten, de manieren om je ertegen te wapenen en een praktisch stappenplan om ervanaf te komen.
Overpeinzingen – Marcus Aurelius
In Overpeinzingen adviseert de Romeinse keizer Marcus Aurelius je om los te laten en te focussen op je eigen wil en perspectief.
How to do the work – Nicole LePera
Het baanbrekende boek How to do the work laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen.
KOPP-zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons
Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn.
PAAZ – Myrthe van der Meer
Als Emma van de ene op de andere dag opgenomen wordt op de PAAZ, weet ze één ding zeker: hier is een fout gemaakt.
De nervus vagus als bron van herstel – Stanley Rosenberg
Rosenberg toont hoe we ons autonome zenuwstelsel optimaal kunnen laten werken en hoe we een gevoel van veiligheid cultiveren.
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
Na de val – Resi Lankester
Op zoek naar antwoorden op de zelfmoord van haar vader en duikt Resi in de verhuisdozen vol opnames, brieven en dagboeken van haar vader.
Van autisme tot borderline, maar nooit écht gezien – Yuna Timmermans
Het verhaal van een ervaringsdeskundige over het falen van de Nederlandse jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Briefwisseling tussen een schizofreen en een autist – Axel Ruiters, Felix Sperans
Axel Ruiters en Felix Sperans schrokken van het hun moeilijke leven. Ze schreven het boek Briefwisseling tussen een schizofreen en een autist.
Nooit Meer Niet Meer Slapen – Jelmer Jepsen, Alexander van Daele
Schrijver en voormalig slechtslaper Jelmer Jepsen en psychiater en somnoloog Alexander van Daele vertellen over slaap en slapeloosheid.
De gek als medemens – Maarten van Buuren
Maarten van Buuren over De gek als medemens: als de wereld vorm en samenhang verliest, de mens uit het vangnet valt en zichzelf kwijtraakt.
Uitbehandeld, maar niet opgegeven – Detlef Petry
Detlef Petry vertelt over zijn patiënten en zijn opvattingen in de psychiatrie, maar ook over zijn eigen leven.
De geur van een moeder – Lucia van den Brink
De geur van een moeder gaat over Lentl als kind en als dertig jarige. Over onveilig opgroeien. Wat dat met je doet.
Woelig gevoelig – Carla van Wensen
Werken met reflexen bij onbegrepen gedrag van kinderen, door Carla van Wensen. Voor iedereen die kinderen heeft of met hen werkt.
Stemmen horen begrijpelijk maken – Marius Romme, Sandra Escher, Dirk Corstens
Stemmen horen begrijpelijk maken is een geheel herziene uitgave van het boek Omgaan met stemmen horen – een gids voor hulpverlening.
Verlamd van angst – Agnes Van Minnen
In het taboedoorbrekende boek Verlamd van angst wordt precies uitgelegd welke instinctieve overlevingsreacties (verlammen, vluchten, vechten of vermijden) in werking treden tijdens en na seksueel misbruik.
Nu kan ik verder – Hans Schleiffert
Hans Scheiffert toont met Nu kan ik verder wat het betekent voor cliënten als professionals wél in gesprek durven gaan over kinderwens.
Bang vogeltje – Michelle Trines
In Bang Vogeltje geeft Michelle je een kijkje in het hoofd van een angstpatiënt. Ze voorziet je van nuttige informatie en praktische tips.
Ik was het duivelskind – Angel van der Vecht
Dit boek is het langverwachte en niet minder heftige vervolg op Het Duivelskind. Over foute ouders en falende jeugdzorg.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Het leven kent geen weg terug – Wilfried Nelles
Het leven kent geen weg terug. Dit toont Wilfried Nelles met zijn denkkader van 7 levens- en bewustzijnsstadia: het levensintegratieproces.
De eenzaamheid van de psychose – Margreet de Pater
In het boek De eenzaamheid van de psychose pleit Margreet de Pater voor samenwerking tussen patiënt, familie en hulpverleners bij psychose.
Rupsje Heeftgenoeg – Michael Gerritsen
Na vier jaar schrijven, tekenen en verbeteren is het boek ‘Rupsje Heeftgenoeg’ af! Een boek over burn-out en/of depressie.
PA(A)Z op! – Roselien Brondy
PA(A)Z op! is een psychiatrische roman over pieken en dalen in het leven van de schrijver Roselien. Roselien heeft een psychosegevoeligheid.
Ik rouw van je – Claire van ’t Veen
Ik rouw van je is een liefdevol en praktisch boek van Claire van ’t Veen. Met oefeningen word je meegenomen op de reis van rouw en herdenken.
De dokter en de patiënt met psychische problemen – Henriëtte van der Horst en Jim van Os
Dit boek is geschreven voor huisartsen die samen met de GGZ praktijkondersteuner mensen met psychische problemen behandelen en begeleiden.
Asking for it – Louise O’Neill
Emma O’Donovan woont in een dorpje waar iedereen elkaar kent. Ze is bijzonder: mooi, populair. Tot die ene nacht waarin ze werd verkracht.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Vleugels – José Hoekstra
Vleugels is een toegankelijk geschreven ervaringsverhaal waarin de auteur je meeneemt in haar ervaringen met psychose en spiritualiteit.
Daar heb ik mijn leven lang op gewacht – Marian van Hattem
Op jonge leeftijd heeft Alida herinneringen aan vorige levens. Ze weet dat ze ervoor moet vechten zichzelf te mogen zijn.
Hersenorkaan – Ann de Craemer
Hersenorkaan is een ervaringsverhaal van Ann de Craemer over depressie. Met ook het humoristische herstelverhaal. Non-fictie.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Alleen – Daniel Schreiber
Daniel Schreiber weet in Alleen gebeurtenissen uit zijn leven te verbinden met inzichten van gerenommeerde denkers en auteurs.
Statusangst – Alain de Botton
Alain de Botton – een van de grootste hedendaagse denkers – probeert in ‘Statusangst’ onze universele faalangst te begrijpen
Beschermjassen Kitlyn Tjin A Djie, Irene Zwaan
Beschermjassen biedt een nieuw perspectief op de hulpverlening. Wat heeft een professional nodig voor een dialoog met de ‘vreemde ander’.
Pleidooi voor de ziel – Gemma van den Akker
In ‘Pleidooi voor de Ziel ‘ beschrijft Gemma de wereld van de Ziel, van afgescheidenheid en het gemis aan menswaardigheid.
Naar omstandigheden nogal slecht – Inger Boxsem
Het leven van redacteur en schrijver Inger Boxsem wordt hardhandig onderuit geschoffeld door een burn-out en een langdurige depressie.
Op de sofa – Maurits de Bruijn
Dertien auteurs laten je meekijken door de kieren van hun behandelkamer. Therapie vanuit je leesstoel. Samengesteld door Maurits de Bruijn.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.








































































































