Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Wie is er nou eigenlijk gek? – Ewout Kattouw
In dit boek beschrijft Ewout Kattouw zijn lange weg in de psychiatrie en hoe hij hier uiteindelijk weer uit kwam.
Herstel in de pocket voor GGZ zorgverleners – Remke van Staveren
Herstel in de pocket voor GGZ zorgverleners van Remke van Staveren. Helpt cliënt en naasten ontdekken wat werkt bij mentale ontregeling.
Veilig bij mij – Mieke van Gils
In Veilig bij mij verhaalt Mieke van Gils in gedichten over het grote verdriet na de zelfgekozen dood van haar achttienjarige zoon Daan.
Perspectief op beter – Harry Gras, Simone van de Lindt
‘Perspectief op beter’ schetst aan de hand van vele thema’s hoe je goede hulp kunt leveren aan kwetsbare mensen.
Het evenwicht – Martin Bril
In de zomer van 2008 hoorde Martin Bril dat hij kanker had. Het weerhield hem er niet van door te gaan met schrijven.
De psychiater die geloofde dat mensen de toekomst konden voorspellen – Sam Knight
Een intrigerend waargebeurd verhaal over waanzin en verwondering, over de grenzen van de wetenschap en het geloof in het bovennatuurlijke.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
Wat ik me herinner – Sinead O’Connor
Sinead O’Connor heeft PTSS, ze heeft haar trauma verwerkt in kunst en bereikte een groot publiek. Ze is vaker keren opgenomen geweest.
How to do the work – Nicole LePera
Het baanbrekende boek How to do the work laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen.
Je gaat toch geen gekke dingen doen? – Aefke ten Hagen
Het boek Je gaat toch geen gekke dingen doen?! gaat over Francis. Haar hele bestaan kan soms flink ontsporen door haar bipolariteit.
Moeder van glas – Roos Schlikker
Roos Schlikker schrijft over haar moeder die aan een bipolaire stoornis leed. Vorig jaar overleed ze plotseling na een val van de trap.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen – ervaringsverhalen van 38 personen
Welkom in mijn hoofd en andere verhalen is een bundel over zichtbaarheid. Deze 38 verhalen doen een boekje open over kwetsbaarheid.
De polyvagaaltheorie in therapie – Deb Dana
Deb Dana biedt therapeuten een selectie aan polyvagaal-bewuste oefeningen aan, die cliënten in en buiten de therapiesessies kunnen doen.
Ik kies Elena – Lucia Osborne Crowley
We kunnen beginnen met de aanpak van seksueel geweld, als we het doorbreken van de stilte gepaard laten gaan met kennis en wezenlijk begrip.
Vals alarm – Menno Oosterhoff
Leven met een dwangstoornis? Psychiater Menno Oosterhoff put in Vals Alarm uit zijn belevingen als dwangpatiënt.
Opdringerige gedachten overwinnen – S. Winston en M. Seif
Deze gids helpt je af te rekenen met opdringerige gedachten en de bijkomende schaamte, eenzaamheid, schuld- en angstgevoelens.
Trauma en ouderschap – Ruismäki e.a.
Schadelijke intergenerationele gevolgen van trauma voorkomen door ouders te helpen hun traumatische klachten beter te begrijpen.
Ik durf niets maar doe alles – Martine Bakker
Ik durf niets maar doe alles is een inspirerend verhaal vol humor en lef van Martine Bakker. Hij ging optreden als stand-upcomedian.
De aandacht verloren – Johann Hari
In De aandacht verloren linkt bestsellerauteur Johann Hari onze afgenomen concentratie aan de digitalisering van onze maatschappij.
Het onderste van de put – Sandra van Eck-Leurs
Het onderste van de put is een ervaringsverhaal over burn-out, depressie, persoonlijkheidsstoornis van Sandra van Eck-Leurs.
Mama heeft een beer in haar hoofd – Nele Reynders
Over een moeder met psychische problemen die haar kind wil vertellen wat er aan de hand is. Invoelend geschreven door Nele Reynders.
Uit de schaduw van de waan – Karen van Dartel
“Het boek ‘Uit de schaduw van de waan’ telt bijna vijftig korte verhalen waarin Karen terugblikt op haar psychose en bipolaire stoornis”.
Nu kan ik verder – Hans Schleiffert
Hans Scheiffert toont met Nu kan ik verder wat het betekent voor cliënten als professionals wél in gesprek durven gaan over kinderwens.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
Thuis is waar we beginnen – Robin van den Maagdenberg
Kun je je genen trotseren of is gekte erfelijk? vraagt Robin zich af in Thuis is waar we beginnen, na haar jeugd met een bipolaire vader.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
Psychedelica begrijpen in 33 vragen — Jim van Os, Simona Karbouniaris
Hoe kunnen we ze verantwoord psychsedelica inzetten binnen de GGZ? Het boek Psychedelica begrijpen in 33 vragen gaat dieper op deze vraag in.
De Emotie Encyclopedie – Vera Helleman
De emotie encyclopedie bevat 350 emoties met hun betekenissen tezamen met handreikingen om deze informatie constructief te gebruiken.
Armoede uitgelegd aan mensen met geld – Tim ‘S Jongers
Er wordt in Nederland op een beperkte en manier naar armoede gekeken. Tim ‘S Jongers schreef het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Borderline times – Dirk de Wachter
De wereld door de bril van psychiater Dirk De Wachter. We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose.
Ik dacht dat ik gelukkig was – Karien Kruyswijk
Karien laat zien wat ze geleerd heeft over narcisme en onbewuste patronen. Er is altijd een uitweg is, ook al is de shit nog zo diep.
Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel – Jaap van der Stel
“Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel”, schrijft Jaap van der Stel. gaat over het vermogen om het psychisch functioneren te beïnvloeden.
Identiteit – Paul Verhaeghe
Paul Verhaeghe onderzoekt de effecten van dertig jaar neoliberalisme, vrijemarktwerking en privatisering op onze identiteit.
Veel succes met je PTSS – Marijke Groot
In Veel succes met je PTSS van Marijke Groot komt veel meer aan bod dan alleen PTSS. Dit is haar 2e bundel met berichten uit de GGZ.
We zijn God niet – Jim van Os, Myrrhe van Spronsen
We zijn God niet gaat over een nieuwe kijk op psychisch lijden, diagnose en behandeling. Over autonomie, bewustzijn en cocreatie.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Worrying – Francis O’Gorman
Worrying is een onderzoek naar piekeren. Waarom doen mensen dit en wat is het precies? Door een professor Engelse literatuur.
Verzen uit het boek van de ziel – Hafiz
Hafiz’ gedichten zijn vol licht, schaduw, lijnen en kleuren. Poëzie in Verzen uit het boek van de ziel, vertaald door Van der Zwan.
Pil – Mike Boddé
Een cabaretier met een depressie: je zou bijna denken dat het een grap is. Maar de depressie van Mike Boddé was beslist niet om te lachen.
Zelfherstel van binnenuit – Pascale Bruinen
Met Zelfherstel van binnenuit activeer je je zelfhelend vermogen met behulp van je geestkracht, gedachten, gevoelens en overtuigingen.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
De leefstijlgids tegen somberheid – Bjarne Timonen
In De leefstijlgids tegen somberheid toont Bjarne Timonen aan hoe je met leefstijlveranderingen je gemoedstoestand kan veranderen.
Uitgedokterd – Brenda Froyen
Vanuit haar eigen ervaringen en die van lotgenoten maakt Brenda Froyen in dit boek haar eigen plan op voor een humanere psychiatrie.
Lasse Kangoeroe heeft een soldaat in zijn hoofd – Nele Reynders
Het is een invoelend verhaal over een kleine jongen die zich ergens op het autismespectrum bevindt. Nele Reynders.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
Handboek exposure – Arnold van Emmerik en Anja Greeven
Arnold van Emmerik en Anja Greeven faciliteren therapeuten in het beter begrijpen en uitvoeren van een exposure-interventie.
Het anti-aanbakbrein – Sanne van Arnhem
Over de herkomst van zorgelijke gedachten, de manieren om je ertegen te wapenen en een praktisch stappenplan om ervanaf te komen.
Niet alleen op de wereld – Dorien Verloop
Dorien Verloop beschrijft in Niet alleen op de wereld openhartig de verhalen van jongeren die één of beide ouders verloren.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Wat echt werkt bij kinderen met autisme – Peter Vermeulen, Kobe Vanroy
Wat echt werkt bij kinderen met autisme is praktische en informatieve gids die een inzicht biedt en concrete strategieën en tools aanreikt.
De Treurwilg – Jeroen Follens
De Treurwilg is een fictief verhaal gebaseerd op gebeurtenissen uit de realiteit over een man met psychiatrische problemen.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
Psychogenocide – Erik Thys
Hitler en compagnie richtten zich in de periode vóór de Holocaust al tegen hun eigen burgers met een psychiatrische problematiek of handicap.
UP – Myrthe van der Meer
Als Emma naar het laatste gesprek met haar psychiater gaat, gebeurt er iets wat ze niet helemaal had voorzien; Ze wordt wéér opgenomen.
Maanman – Kieke Plooij
De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt op de proef gesteld.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Vanzelfsprekend – Suzanne Bader, Petra Balke
Het boek Vanzelfsprekend pleit voor een paradigmashift in de benadering van menselijk welzijn. Voor iedereen die graag een ander wil helpen.
De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie – Ton van Heugten
Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie.
Alle delen welkom – Richard Schwartz
Met ‘Alle delen welkom’ introduceert dr. Richard Schwartz een baanbrekend paradigma om onszelf te begrijpen en te aanvaarden.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Anderhoofd, de verhalen – Jeroen Verkroost
Kunnen vliegen als een paard, weten dat je de Messias bent. Deze ervaringen zijn inspiratie voor de verhalenbundel Anderhoofd.
Nobody’s normal – Roy Richard Grinker
De schrijver doet in Nobody’s normal onderzoek naar psychische kwetsbaarheid. Stigma is een proces dat cultureel verklaard kan worden.
In gesprek met het kaasmonster – Robert Stamboliev
Ieder mens heeft meerdere en vaak tegengestelde kanten of subpersonen in zichzelf. Hoe leer je daarmee ‘dansen’?
Tekenpraat – Peter Vermeulen, Jason Meijer
Het boek Tekenpraat is ontworpen voor ouders en voor professionals die kinderen en jongeren begeleiden die vastlopen in hun functioneren.
Help, mijn partner heeft een psychose! – Stef Linsen
Dit boek tekst bevat 130 vragen en antwoorden, in begrijpelijke taal, voor als je als partner met psychose te maken hebt (gehad).
De draad weer oppakken – Marcia van Marion
In De draad weer oppakken beschrijft Marcia haar route naar herstel. Marcia illustreert haar reis met inkijkjes in haar hoofd.
Schaarste – Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir
Of het nu gebrek aan tijd, geld, voedsel, sociale contacten of iets anders is: schaarste stuurt onze aandacht.
Herstellen bij Bas van der Loo – John Langerak
Het boekje geeft een uniek inzicht in het leven van een langdurig psychiatrisch patient. Door John Langerak.
Humeurkanker – Vroon Bouter
In dit persoonlijke verhaal voert Vroon je volledig oprecht, open en doodeerlijk mee in haar sombere gedachten, maar biedt ze ook hoop.
Ik rouw van je – Claire van ’t Veen
Ik rouw van je is een liefdevol en praktisch boek van Claire van ’t Veen. Met oefeningen word je meegenomen op de reis van rouw en herdenken.
Angstkonijn – Frank van der Heijden
Angstkonijn – Een opmerkelijke mix van een leven met een angststoornis en de zoektocht naar een vader, geschreven door Frank van der Heijden.
Wijzen naar de maan – Jan Geurtz
Jan Geurtz toont met ontroerende en deels autobiografische verhalen hoe spiritualiteit in een mens kan ontwaken en ontwikkelen.
Mrs Dalloway – Virginia Woolf
Het is een virtuoos gecomponeerde roman vol herinneringen en bespiegelingen over de waarde van het leven en de onomkeerbaarheid van onze keuzes.
Hete thee en drie klontjes suiker – Netty Dijkstra
Netty Dijkstra-Geuze heeft twee zoons met autisme. Ze beschrijft in haar boek hoe alles haar teveel wordt, met een ernstige psychotische depressie tot gevolg.
Als het kwaad goede mensen treft – Harold S. Kushner
Kushner leerde uit eigen ervaring dat elk mensenleven verdriet en pijn kent. Als student in de theologie boog hij zich over het bijbelboek Job.
De overtocht – Filosofische blik op een psychose – Berry Vorstenbosch
Berry Vorstenbosch beschrijft zijn psychotische episodes als een reis naar vreemd én gevaarlijk gebied waar grenzen kunnen verdwijnen’.
De zin van het bestaan – Viktor E. Frankl
Professor Frankl verbleef drie jaar in concentratiekampen, waar hij getuige was van gruwelijk menselijke leed. Dit is een verslag van zijn ervaringen.
Depressie, de dwangmatige denkziekte – François de Waal
In het rauwe ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ maakt François de Waal de lezer deelgenoot van de wereld achter zijn depressie.
Een dun streepje toeval – Remke van Staveren
Een zoektocht naar mentaal herstel. Psychiater Remke van Staveren beleeft een mentale crisis; Een dun streepje toeval.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Alles geeft licht – Julia Baird
Julia Baird vertelt ze hoe ze haar eigen ‘innerlijke gloed’ wist te cultiveren in het licht van een levensbedreigende ziekte.
De Weer LEVEN Kit – Esther Verhoek
Esther Verhoek is auteur van de Weer LEVEN Kit. Speelt bipolariteit of psychose gevoeligheid je parten? Dan is deze Kit de tool voor jou.
Stoppen met antidepressiva – Marianne ter Mors
Stoppen met antidepressiva, herstelverhaal van Marianne ter Mors, is hét boek voor iedereen die wil stoppen met antidepressiva.
Denk je dat je mij kunt helpen? – Loes Vork, Adriaan van ’t Spijker
In Denk je dat je mij kunt helpen? ervaar je het proces van therapie vanuit zowel zorgvrager Loes als vanuit hulpverlener Adriaan.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Is verslaving een ziekte? – Jaap van der Stel
Hoe kan de psychiatrie een sprong voorwaarts maken? Dit boek van emeritus lector Jaap van der Stel geeft antwoord.
Er is nog zoveel te winnen – Annechien Scholte – van der Veen
“Er is nog zoveel te winnen” schrijft Annechien Scholte – van der Veen. “Het trauma dat we vaak geen trauma noemen, kost ons vaak het meest.”
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Middernachtbibliotheek – Matt Haig
Als je alles waar je spijt van hebt ongedaan kunt maken, zou je dat dan ook doen? Middernachtbibliotheek, een boek van Matt Haig.
Werkboek Je partners depressie samen verwerken – Stef Linsen
Naasten van mensen met depressiegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Het boek Je partners depressie samen verwerken helpt.
Hoe overleven we? – graphic novel van Francine Oomen
Het boek Hoe overleven we? is een autobiografische zoektocht naar seksueel misbruik. Deze graphic novel is openhartig en taboedoorbrekend.
De engel op slippers – Gé Sluijs
Is het mogelijk dat mensen spontaan genezen? Gé Sluijs: “5 september 2020. Ik zat in de tuin van de daklozenopvang. De engel op slippers”.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
The inner level – Wilkinson en Pickett
Materiele ongelijkheid heeft een psychologisch effect omdat het onze ideeen over superioriteit en inferioriteit bepaalt.
De dikke dame zingt – Jacqueline Roy
De dikke dame zingt is een baanbrekende roman over de rol van kleur en klasse in de geestelijke gezondheidszorg.
Spiegel van Heelheid – Rianne Levi
Spiegel van heelheid is een verzameling blogs die Rianne schreef voor Psychosenet. Een reeks teksten over psychische kwetsbaarheid.








































































































