Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Ook mijn holocaust – Maurits de Bruijn
Ons levensverhaal wordt voortdurend door anderen gevormd; genen, ervaringen, omgeving, opvoeding. Dit is het verhaal van Maurits.
De mythe van normaal – Gabor Maté
In De mythe van normaal laat Gabor Maté zien wat ‘normaal’ in een toxische maatschappij betekent voor trauma, ziekte en heling.
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten – Aefke ten Hagen
Mijn moeder kookt soep van tafelpoten gaat over de elfjarige Fiep, die opgroeit met een moeder met een bipolaire stoornis.
Mild tuinieren – Brenda Froyen
In Mild tuinieren vertelt Brenda Froyen wat een tuin en tuinieren voor haar maar misschien ook voor jou en de natuur kan betekenen.
In gesprek met psychose – Jules Tielens
In zijn boek beschrijft psychiater Jules Tielens de verbindende gesprekstechniek: een manier om contact te krijgen en te houden met mensen in een psychose.
De meeste mensen deugen – Rutger Bregman
In het boek ‘De meeste mensen deugen’ onderzoekt Rutger Bregman de vraag of wij diep van binnen geneigd zijn naar het kwade, of juist het goede.
Ik ben er niet – Lize Spit
Lize Spit schreef het boek Ik ben er niet. Het gaat over Leo en Simon. Ze zijn verbonden door een moeizame jeugd. Simon krijgt en psychose…
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Van taboe naar traumabewust – Kassandra Goddijn
Dat trauma alleen zou gaan over afschuwelijke gebeurtenissen is een misverstand. Kassandra Goddijn legt begrijpelijk uit wat trauma wél is.
Zeg me waarom? – Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp
Marjan Spelbrink en Emilio Veendorp verbinden woord en beeld over zelfdoding in Zeg me waarom? Veertien verhalen van kwetsbare mensen.
Is daar iemand – Micha Hamel
Is daar iemand van Micha Hamel verhalen honderd-en-een gedichten samen over zijn opname in een kliniek na een psychiatrische crisis.
Emotioneel onafhankelijk – Lindsay C. Gibson
Lindsay Gibson toont in Emotioneel onafhankelijk hoe mensen die ongezien zijn opgegroeid zich kunnen wapenen tegen de buitenwereld.
Hoop verlenen – Peter Dierinck
Peter Dierinck pleit in zijn boek ‘Hoop verlenen’ voor een vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg en meer participatie en inclusie.
Het is niet met jou begonnen – Mark Wolynn
Met de transformatieve aanpak uit Het is niet bij jou begonnen is het mogelijk de cyclus van trauma te doorbreken.
Hersenorkaan – Ann de Craemer
Hersenorkaan is een ervaringsverhaal van Ann de Craemer over depressie. Met ook het humoristische herstelverhaal. Non-fictie.
De mooiste tijd van je leven? – Toske Andreoli
In haar boek ‘De mooiste tijd van je leven?’ beschrijft filosoof Toske Andreoli een nieuw perspectief op studiestress.
De polyvagaaltheorie in therapie, Basisboek – Deb Dana
Door de polyvagaaltheorie hebben we inzicht gekregen waarom mensen na trauma zo moeilijk terugkeren naar een toestand van rust en vertrouwen.
Beschermjassen Kitlyn Tjin A Djie, Irene Zwaan
Beschermjassen biedt een nieuw perspectief op de hulpverlening. Wat heeft een professional nodig voor een dialoog met de ‘vreemde ander’.
Psychedelica begrijpen in 33 vragen — Jim van Os, Simona Karbouniaris
Hoe kunnen we ze verantwoord psychsedelica inzetten binnen de GGZ? Het boek Psychedelica begrijpen in 33 vragen gaat dieper op deze vraag in.
Identiteit – Paul Verhaeghe
Paul Verhaeghe onderzoekt de effecten van dertig jaar neoliberalisme, vrijemarktwerking en privatisering op onze identiteit.
In levende lijve – het lichaam in de psychotherapie – Nelleke Nicolai
Dit boek laat zien wat het lichaam van een patiënt de psychotherapeut in klinische situaties kan vertellen.
Ik ben niet gek, ik ben Bipo! – Aaron Smits
Aaron geeft jullie een kijkje in het verhaal achter zijn diagnose van een Bipolaire stoornis type 1. Een boek van Aaron Smits.
Ik zie anders niks aan je – Menno Oosterhoff
Het boek Ik zie anders niks aan je van Menno Oosterhof neemt vooroordelen weg, ontkracht mythes en heeft voorbeelden uit zijn eigen praktijk.
De draad weer oppakken – Marcia van Marion
In De draad weer oppakken beschrijft Marcia haar route naar herstel. Marcia illustreert haar reis met inkijkjes in haar hoofd.
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Armoede uitgelegd aan mensen met geld – Tim ‘S Jongers
Er wordt in Nederland op een beperkte en manier naar armoede gekeken. Tim ‘S Jongers schreef het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Een tijd tussen al mijn tijden – Veerle Janssens
Wat als medicatie bij de ivf-behandeling voor psychische nevenwerkingen zorgt? Lees Een tijd tussen al mijn tijden van Veerle Janssens.
Naar omstandigheden nogal slecht – Inger Boxsem
Het leven van redacteur en schrijver Inger Boxsem wordt hardhandig onderuit geschoffeld door een burn-out en een langdurige depressie.
Het Praatboek – van Gemert en Worm
Het Praatboek van Gemert en Worm betrekt kinderen bij het traject van signaleren van problemen t/m afspraken, hulpverlening en evaluatie.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Broertje dood – Jelte Krijnsen
Jelte Krijnsens Broertje dood is een eerbetoon aan zijn kleine broertje, dat hij nooit heeft gezien, maar levenslang op zijn netvlies heeft.
Het was niet alleen maar leuk tijdens mijn depressie – Marijke Groot
Marijke Groot schrijft met de nodige zelfspot gedichten, berichten en anekdotes over haar ervaring met depressie en de GGZ.
Jan Foudraine – Alex Rutten
Alex Rutten schildert van Jan Foudraine een levendig portret van Foudraine als denker, doener en voorvechter van de psychotherapie.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Mindfulness, in de maalstroom van je leven – Edel Maex
In het boek ‘Mindfulness – in de maalstroom van je leven’ van psychiater Edel Maex leer je hoe je steeds weer de rust en helderheid in jezelf kunt opzoeken.
Hoop doet leven – de 113 suicide survival guide – Jan Mokkenstorm
Dit zelfhulpboek is een overlevingsgids voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken en voor hun naasten.
Pilletje erbij – Renée Lafeber
Pilletje erbij: Ciska krijgt voor rugpijn medicijnen voorgeschreven die tegen depressie zijn. Ze komt in een cirkel van verslaving terecht.
How to fail – Elizabeth Day
How to fail is gebaseerd op het simpele principe dat het ons sterker maakt als we begrijpen waarom we falen.
Help, mijn partner heeft een depressie! – Stef Linsen
Dit boek stelt alle belangrijke kwesties voor partners aan de orde over depressie op een begrijpelijke manier.
Hanesteen – Michael Elias
Chiel Hanesteen als beginnend dertiger met een paar psychoses achter de rug in een inrichting. Zijn liefdesleven kende meer downs dan ups. Hoe nu verder?
Uit de schaduw van de waan – Karen van Dartel
“Het boek ‘Uit de schaduw van de waan’ telt bijna vijftig korte verhalen waarin Karen terugblikt op haar psychose en bipolaire stoornis”.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen – Jim van Os, Simona Karbouniaris
Jim van Os en Simona Karbouniaris schreven het boek Neurodiversiteit begrijpen. Wat betekent neurodiversiteit? Hoe beïnvloedt het ons leven?
Het Mongoolse paard, het meisje en de therapeut – Hesther Selbeck
Hesther Selbeck schreef Het Mongoolse paard het meisje en de therapeut. Ze is systeemtherapeut en ontwikkelde Contextuele Paardentherapie.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
KOPP-zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons
Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
De biografie als medicijn – Susanne Kruys
Na crises in haar leven heeft Susanne haar hart gevolgd: werken met de innerlijke mens: “Ieder mens wil werkelijk gezien worden.” Dit boek beschrijft hoe.
Waar ben je thuis? – Aaltje van Zweden
Waar ben je thuis? van Aaltje van Zweden is haar persoonlijke zoektocht naar een plek voor kwetsbare mensen, toen en nu.
Iedereen autistisch – Gijs Lauret
Iedereen autistisch beschrijft op analytische, humoristische wijze de zoektocht van een psycholoog die de diagnose ASS krijgt.
Door te vertellen zie je de richting – Leo Traas en Peter van Tuijl
Door te vertellen zie je de richting kan herkenning opleveren en richting geven aan herstel van een multitrauma na bijvoorbeeld een ongeval.
De Emotie Encyclopedie – Vera Helleman
De emotie encyclopedie bevat 350 emoties met hun betekenissen tezamen met handreikingen om deze informatie constructief te gebruiken.
De mens – Ruby Wax
Wat krijg je als je een monnik, een neurowetenschapper en comédienne Ruby Wax bij elkaar zet? Dat is de basis van dit boek.
Gevangen in nooit genoeg – Arjan van Dam
Wat is het geheim van een tevreden leven? Arjan van Dam schreef het boek Gevangen in nooit genoeg. Een psychologie van tevredenheid.
Als ik luister – Glenn Helberg
Glenn Helberg in Als ik luister: “We leven in een tijdperk waarin we sterk moeten zijn. De mens is echter fundamenteel relationeel.
Van autisme tot borderline, maar nooit écht gezien – Yuna Timmermans
Het verhaal van een ervaringsdeskundige over het falen van de Nederlandse jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
De eenzame eeuw – Noreena Hertz
In De eenzame eeuw onderzoekt Noreena Hertz de wereldwijde eenzaamheidscrisis en waarschuwt ze ons voor de potentiële gevolgen.
Stilstaan bij trauma – Vivian Broughton
Dit boek laat zien wanneer een trauma ontstaat, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en hoe deze herkend en geheeld kunnen worden.
Werkboek Je partners depressie samen verwerken – Stef Linsen
Naasten van mensen met depressiegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Het boek Je partners depressie samen verwerken helpt.
Ik ervaar – Marijn Willems
Marijn Willems leeft met bipolariteit. Hij schreef het gratis boek met de titel Ik Ervaar over zijn leven en ervaringen.
Nooit Meer Niet Meer Slapen – Jelmer Jepsen, Alexander van Daele
Schrijver en voormalig slechtslaper Jelmer Jepsen en psychiater en somnoloog Alexander van Daele vertellen over slaap en slapeloosheid.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Het leven kent geen weg terug – Wilfried Nelles
Het leven kent geen weg terug. Dit toont Wilfried Nelles met zijn denkkader van 7 levens- en bewustzijnsstadia: het levensintegratieproces.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Hoera… een depressie! – Ron van den Bovenkamp
Een inspirerend boek dat hoop geeft en laat zien dat je een depressie kunt overwinnen, zonder terugval erna en zonder antidepressiva.
Suicidepreventie – René den Haan
Hoe kan de behandelaar zorgen voor hoop en wat kan deze doen om het contact te optimaliseren wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag?
Het helen van je innerlijke kind – Susanne Hühn
Ieder van ons heeft een innerlijk kind in zich. Maar hoe kun je met dat kind in contact komen en het geven wat het nodig heeft?
Een ongeluk in mijn hoofd – May-May Meijer
De onderkant, de kant van de psychiatrische patiënten – dat is waar Yasmin Vermeer staat is nu ze de diagnose schizofrenie gekregen heeft.
De zin van het bestaan – Viktor E. Frankl
Professor Frankl verbleef drie jaar in concentratiekampen, waar hij getuige was van gruwelijk menselijke leed. Dit is een verslag van zijn ervaringen.
De geur van een moeder – Lucia van den Brink
De geur van een moeder gaat over Lentl als kind en als dertig jarige. Over onveilig opgroeien. Wat dat met je doet.
Trauma begrijpen in 33 vragen – Simona Karbouniaris en Jim van Os
Het boek Trauma begrijpen in 33 vragen geeft duidelijkheid over trauma. Dit fijne boek brengt oorzaken, behandelingen en bejegening samen.
Niet perfect toch tevreden – Liesbet Boone
In dit boek toont psycholoog en executive coach Liesbet Boone hoe je perfectionisme kunt ombuigen tot optimalisme.
Ik was een druppel – Leen Baeyens
Ik was een druppel is het resultaat van ploeteren en wroeten in rauwe emoties na zelfdoding van een dierbare, omgezet in poëzie.
Wie is er nou eigenlijk gek? – Ewout Kattouw
In dit boek beschrijft Ewout Kattouw zijn lange weg in de psychiatrie en hoe hij hier uiteindelijk weer uit kwam.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
De schoonheid van angst – Saskia Kalb
Saskia leerde haar angst begrijpen en gaf het een plek. De schoonheid van angst is voor iedereen die lijdt aan angst of zorgelijkheid.
Verward in Nederland – Bauke Koekkoek
Dit boek van Bauke Koekkoek geeft antwoord op actuele en lastige vragen over stoornissen, zorg en de samenleving.
Positieve psychiatrie – Fredrike Bannink, Frenk Peeters
In Positieve psychiatrie van Fredrike Bannink en Frenk Peeters staat de mens centraal, niet de ziekte, wel voor gepersonaliseerde benadering.
Het verstoorde leven – Etty Hillesum
Het dagboek van Etty toont de persoonlijke, innerlijke ontwikkeling te midden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog.
Hersteld! na vier hersenschuddingen – Jeanne Roeland
Dit boek is het verhaal van Jeanne die lang heeft geleden onder de gevolgen van haar hersenschuddingen – PostCommotioneel Syndroom (PCS).
Hier ben ik – May-May Meijer
May-May Meijer beschrijft hoe ze lijdt onder haar depressie na haar eerste dwangopname. Het is het vervolg op het boek ‘Missie Wereldvrede’.
Trauma en ouderschap – Ruismäki e.a.
Schadelijke intergenerationele gevolgen van trauma voorkomen door ouders te helpen hun traumatische klachten beter te begrijpen.
Intimiteit – Paul Verhaeghe
In ‘Intimiteit’ onderzoekt Paul Verhaeghe actuele kwesties en vragen rondom intimiteit en de intieme relatie met ons eigen lichaam.
In gesprek met jongvolwassenen – Suzanne Kruys, Wouter Zuurbier, Wico Mulder
Constante prestatiedruk en de daaruit voortvloeiende stress kunnen leiden tot klachten als somberheid, angst en paniek bij jongvolwassenen.
We zijn God niet – Jim van Os, Myrrhe van Spronsen
We zijn God niet gaat over een nieuwe kijk op psychisch lijden, diagnose en behandeling. Over autonomie, bewustzijn en cocreatie.
Veilig bij jezelf – Fleur van Groningen
Veilig bij jezelf zijn. Fleur van Groningen over de uitgestrekte hand & troostende schouder. Ga veiligere connecties aan met anderen.
Schizonoia – Pieter Wouter Broekharst
Deze roman is een fictief verhaal: Een trauma op jeugdige leeftijd kan later psychoses veroorzaken, waardoor waanzin als realiteit worden ervaren.
Dinosaurus therapie – James Stewart en K Roméy
Dinosaurus therapie van James Stewart en K Roméy is een geweldig schattig boek met herkenbare voorbeelden van mentale uitdaging en depressie.
Wat je van bloed weet – Philip Huff
Wat je van bloed weet is een roman over opgroeien in een gewelddadig gezin, over de wording van kind tot man, en over de liefde.
Demonen van de Middag – Andrew Solomon
‘Demonen van de middag’ is een ontroerend, persoonlijk, openhartig maar ook zeer informatief boek over depressie.
Kim Jiyoung, geboren in 1982 – Nam-Joo Cho
In de metropool Seoul woont Kim Jiyoung. Ze krijgt een psychose. Een verhaal doordrenkt van frustratie, doorzettingsvermogen en onderwerping.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Er was eens… PTSS – Veerle & Jasper
Hoe ga je om met een partner die PTSS heeft? Wat voor invloed heeft PTSS op een relatie of huwelijk? Leefden ze nog lang en gelukkig?
Verankerd in veiligheid – Deb Dana
In het boek Verankerd in veiligheid brengt Deb Dana de polyvagaaltheorie voor een breed publiek tot leven.
Veilig in je lijf – Deirdre Fay
Breng het traumatisch verleden tot rust in lichaam, hoofd en hart. De eigen ervaring van Deirdre Fay is de basis voor haar benadering.
Het gewicht tussen je oren – Wouter Cornet
In Het gewicht tussen je oren biedt Wouter Cornet je een hele rits aan vernieuwende inzichten achter succesvol gewichtsverlies.
Ik heb je nooit een rozentuin beloofd – Hannah Green
Hannah Green’s half autobiografische roman is een tijdloze en onvergetelijke beschrijving van een geestesziekte.
Handboek suïcidaal gedrag bij jongeren – Jan Meerdinkveldboom e.a.
Het handboek suïcidaal gedrag bij jongeren is bedoeld voor opleiding van allen die met depressieve suïcidale jongeren te maken hebben.








































































































