Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Zintuig verzint – Leen Verhaert
Leen Verhaert ging in 2016/2018 door een verwarde episode. Ze gaat in het boek Zintuig verzint in gesprek met haar psychose.
Al te gek – Geerdt Magiels
Als het boek ‘Al te gek’ één ding duidelijk wil maken, is het dat gekte in een klein hoekje schuilt en dat we er allemaal van kunnen leren.
Alles wat ik wilde zeggen maar niet zei – Anne van Winkelhof
Anne van Winkelhof neemt je mee de spreekkamer in en toont het verloop van een therapeutische en tegelijk menselijke relatie.
Zie je mij? – Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar
Zie je mij? Therapie laat trauma niet verdwijnen. Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar: “Het helpt om de persoon te helpen littekens te omarmen”.
Trauma is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Dit unieke stripboek legt het wonderlijke van trauma uit, hoe het de hersenen verwart en het lichaam beïnvloedt.
Grote panda en kleine draak – James Norbury
Twee geliefde vrienden, Grote Panda en Kleine Draak, reizen samen door de seizoenen van het jaar. Prachtig boek van James Norbury!
De gek als medemens – Maarten van Buuren
Maarten van Buuren over De gek als medemens: als de wereld vorm en samenhang verliest, de mens uit het vangnet valt en zichzelf kwijtraakt.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Opdringerige gedachten overwinnen – S. Winston en M. Seif
Deze gids helpt je af te rekenen met opdringerige gedachten en de bijkomende schaamte, eenzaamheid, schuld- en angstgevoelens.
Nobody’s normal – Roy Richard Grinker
De schrijver doet in Nobody’s normal onderzoek naar psychische kwetsbaarheid. Stigma is een proces dat cultureel verklaard kan worden.
Herstel in de pocket voor cliënten en naasten – Remke van Staveren
FACT-Psychiater Remke van Staveren schrijft over het zoeken naar verbinding met jezelf, met de ander, en met de samenleving.
Je gaat toch geen gekke dingen doen? – Aefke ten Hagen
Het boek Je gaat toch geen gekke dingen doen?! gaat over Francis. Haar hele bestaan kan soms flink ontsporen door haar bipolariteit.
KOPP-zorgen in mijn rugzak – Elly Hellemons
Opgroeien als kind van ouder(s) met psychische of verslavingsproblemen. Hierbij heb je in je jeugd weinig ruimte om kind te zijn.
Ik ben er niet – Lize Spit
Lize Spit schreef het boek Ik ben er niet. Het gaat over Leo en Simon. Ze zijn verbonden door een moeizame jeugd. Simon krijgt en psychose…
Taalkracht – Christien Brinkgreve
In ‘Taalkracht’ presenteert een rijk palet van schrijvers betekenisvolle taalverschuivingen. Met bijdragen van Paul Verhaeghe, Trudy Dehue en Jim van Os.
Hete thee en drie klontjes suiker – Netty Dijkstra
Netty Dijkstra-Geuze heeft twee zoons met autisme. Ze beschrijft in haar boek hoe alles haar teveel wordt, met een ernstige psychotische depressie tot gevolg.
In de waan van het leven – Mieke Terlouw
Aangrijpend verhaal van een dochter over haar leven met een vader met psychotische wanen en hoe zij pas na zijn zelfmoord tot dat besef kwam.
Het kleine boek van het leven – Rumi
Rumi’s poëzie is een trouwe metgezel voor ieder van ons op de reis naar binnen, op zoek naar hoop, licht, stilte, vriendschap en liefde.
Piekeren over zelfdoding – Kerkhof, Van Spijker
Het boek ‘Piekeren over zelfdoding’ biedt een stapsgewijze methode om minder last te hebben van gedachten over zelfdoding.
Lekker in je vel – Jantine van ’t Klooster
Via je huid ervaar je de wereld om je heen. In Lekker in je vel legt Jantine van ’t Klooster een link tussen je huid, stress en mindfulness.
Ik rouw van je – Claire van ’t Veen
Ik rouw van je is een liefdevol en praktisch boek van Claire van ’t Veen. Met oefeningen word je meegenomen op de reis van rouw en herdenken.
Helpen is moeilijk – Bauke Koekkoek
Overal in de zorg gaat het mis. Meer professionals en meer geld zouden de oplossing zijn. Klopt dit beeld? Of zijn de verklaringen complexer?
Gek van mezelf – Alwin Ritstier
Gek van mezelf geeft een unieke kijk in het hoofd van iemand die continu bang is om dood te gaan. Met humor en zelfspot geschreven.
Schemervluchten – Helen Macdonald
Voel je je onrustig? In Schemervluchten vind je mooie natuuressays over heimwee naar het platteland, knokkende hazen en zonsverduisteringen.
Vallen is als vliegen – Manon Uphoff
Vallen is als vliegen is een indringend boek over seksueel misbruik en herstel daarvan. Geschreven door bekroond schrijfster Manon Uphoff.
Het evenwicht – Martin Bril
In de zomer van 2008 hoorde Martin Bril dat hij kanker had. Het weerhield hem er niet van door te gaan met schrijven.
De polyvagaaltheorie in therapie Flipover – Deb Dana
Deze flipover biedt therapeuten een visueel hulpmiddel om de polyvagaaltheorie aan cliënten uit te leggen tijdens de sessies.
Grenzeloos geluk – Luc Vercauteren
Grenzeloos geluk gaat over Luc’s fietsreis van Nederland naar Iran. Een innerlijke tocht van schaamte en ontkenning, naar acceptatie en geluk.
De paradox van schreeuwen in stilte – Wander de Bode
Ontdek de paradox van schreeuwen in stilte. De dichtbundel over de strijd van Wander tegen chronische pijn, depressie en suïcide.
Traumasporen in lichaam, brein en geest – Bessel van der Kolk
Trauma verandert je leven radicaal. Bessel van der Kolk geeft je in het boek Traumasporen inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma.
De Emotie Encyclopedie – Vera Helleman
De emotie encyclopedie bevat 350 emoties met hun betekenissen tezamen met handreikingen om deze informatie constructief te gebruiken.
Armoede uitgelegd aan mensen met geld – Tim ‘S Jongers
Er wordt in Nederland op een beperkte en manier naar armoede gekeken. Tim ‘S Jongers schreef het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Perspectief op beter – Harry Gras, Simone van de Lindt
‘Perspectief op beter’ schetst aan de hand van vele thema’s hoe je goede hulp kunt leveren aan kwetsbare mensen.
Je weg in de wereld – Julia Cameron
Hef je creatieve blokkades op en laat je inspireren door Je weg in de wereld van bestsellerauteur Julia Cameron. Vervolg op The Artist’s Way.
Mijn halve moeder – Angèle Nederlof
In Mijn halve moeder schrijft Angèle Nederlof over schuldgevoelens en machteloosheid. Mag zij gelukkig zijn als haar moeder het niet is?
Welkom in mijn wereld – Ingrid Lammerant
Welkom in mijn wereld verhaalt in woord en beeld over de rol van natuur en spiritualiteit bij psychosegevoeligheid.
Hoop verlenen – Peter Dierinck
Peter Dierinck pleit in zijn boek ‘Hoop verlenen’ voor een vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg en meer participatie en inclusie.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
PostTraumatische Groei – Anja Jongkind, Greet Vonk
Na ellende sterker tevoorschijn komen? In de wetenschap heet dat Post Traumatische Groei -> ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’.
Mijn Vriend Damocles – Lottie van Starkenburg
Lottie van Starkenburg schreef een krachtig boek over hoe je een goed en vervuld leven kunt leven ondanks een onzekere gezondheid.
Julia – Hanneke Joosten
Als Julia in een psychose belandt, wordt ze opgenomen in een psychiatrische inrichting. Tijdens haar verblijf glijdt Julia steeds verder weg.
Positieve psychiatrie – Fredrike Bannink, Frenk Peeters
In Positieve psychiatrie van Fredrike Bannink en Frenk Peeters staat de mens centraal, niet de ziekte, wel voor gepersonaliseerde benadering.
De klappen van het leven – Russ Harris
Veranderen wat veranderd kan worden, accepteren wat niet te veranderen is en goed zorgen voor jezelf. De benadering is heel praktisch.
Petra Etcetera – leven met een bipolaire stoornis – Petra d’ Huy
Het boek Petra etcetera van Petra d’ Huy is een autobiografisch zelfhulpboek voor “ervaringsgenoten” over leven met een bipolaire stoornis.
Jij bent van ons – Herry Vos
Sadistisch (seksueel) misbruik, doorgegeven van generatie op generatie. In Jij bent van ons van Herry Vos vind je verhalen van de overlevers.
Vandaag koop ik alle kleuren – Karin Anema
In ‘Vandaag koop ik alle kleuren’ levert Karin Anema, schrijfster van reisboeken, een bijzondere prestatie.
Zo snel als een… – Tirtsa Ehrlich en Jacqueline Hilbers
Ferry is Zo snel als een… Ferrari! Hij leert over voordelen en nadelen van zijn drukke gedrag en over positief denken.
De bange mens – Daan Heerma van Voss
In ‘De bange mens’ gaat Daan Heerma van Voss op zoek naar de bron van onze angsten. ‘De bange mens’ is een boek dat ons allemaal aangaat.
De leegte voorbij – Esther van Fenema, Joost Röselaers
In De leegte voorbij gaan psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers op zoek naar naar nieuwe vormen van zin en verbondenheid.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
Taboe [Tabu] – Linda de Waart, Ahmet Türkmen
Het boek Taboe vertelt het verhaal van Ahmet Turkmen, zijn ervaring met verslaving en waarom dit zo’n taboe is binnen de Turkse gemeenschap.
In levende lijve – het lichaam in de psychotherapie – Nelleke Nicolai
Dit boek laat zien wat het lichaam van een patiënt de psychotherapeut in klinische situaties kan vertellen.
Blij dat ik besta – bundel van uitgeverij Tobi Vroegh
De insteek van deze verzamelbundel is POSITIVITEIT vanuit psychische kwetsbaarheid. Een uitgave van uitgeverij Tobi Vroegh.
Wat ik eerder had willen weten – Marian Mudder
In Wat ik eerder had willen weten vind je het beste van wat Marian Mudder door de jaren heen aan kennis en wijsheid heeft vergaard.
Alle delen welkom – Richard Schwartz
Met ‘Alle delen welkom’ introduceert dr. Richard Schwartz een baanbrekend paradigma om onszelf te begrijpen en te aanvaarden.
De biografie als medicijn – Susanne Kruys
Na crises in haar leven heeft Susanne haar hart gevolgd: werken met de innerlijke mens: “Ieder mens wil werkelijk gezien worden.” Dit boek beschrijft hoe.
Werkboek je partners psychose samen verwerken – Rachel Janssen, Stef Linsen
Partners en andere naasten van mensen met psychosegevoeligheid missen vaak begrip, steun en informatie. Dit werkboek kan hierbij helpen.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Bondgenoten – Henk-Willem Klaassen
Henk-Willem Klaassen is sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en schreef een boek over hoe familieleden en hulpverleners in de ggz samen kunnen optrekken.
Verademing – Koen de Jong en Bram Bakker
In Verademing beschrijven Koen de Jong en Bram Bakker manieren om te ontspannen. Met oefeningen waar je meteen mee aan de slag kunt.
Oud zeer – Bram Bakker
Bram Bakker blikt in Oud zeer terug op zijn verleden en de oude, niet verwerkte pijn die dit soms lastige verleden met zich meebracht.
Runningtherapie – Bram Bakker, Simon van Woerkom
Runningtherapie. Steeds meer mensen ontdekken hoe prettig het is om regelmatig hard te lopen. Een boek van Bram Bakker en Simon van Woerkom.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
Morgen ben ik je bruid – Renata Veel
Morgen ben ik je bruid: Omdat Cato qua uiterlijk niet veel overeenkomsten vertoont met het gezin wordt aan haar afkomst getwijfeld.
Vrij gehecht – Jeroen Hoekman
We kennen allemaal de termen bindingsangst en verlatingsangst. Maar wat zit er achter verscholen? Het boek Vrij gehecht gaat er dieper op in.
Koorddansers – Annemiek Dols, Moniek van Dijk, Carla Kogelman
Eén à twee procent van de Nederlanders is bipolair. In dit boek laten mensen met een bipolaire stoornis zichzelf zien, in woord en beeld.
Hoop doet leven – de 113 suicide survival guide – Jan Mokkenstorm
Dit zelfhulpboek is een overlevingsgids voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken en voor hun naasten.
Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel – Jaap van der Stel
“Zelfregulatie, ontwikkeling en herstel”, schrijft Jaap van der Stel. gaat over het vermogen om het psychisch functioneren te beïnvloeden.
Traumasensitieve mindfulness – David A. Treleaven
Hoe kunnen we de risico’s van mindfulness voor mensen met een traumaverleden minimaliseren en ze er toch de vruchten van laten plukken?
Veilig in je lijf – Deirdre Fay
Breng het traumatisch verleden tot rust in lichaam, hoofd en hart. De eigen ervaring van Deirdre Fay is de basis voor haar benadering.
Het onderste van de put – Sandra van Eck-Leurs
Het onderste van de put is een ervaringsverhaal over burn-out, depressie, persoonlijkheidsstoornis van Sandra van Eck-Leurs.
De ornitholoog – Paul van Hooff
In De ‘Ornitholoog’ beschrijft Paul van Hooff zijn eigen leven. Een opstandingsverhaal dat uitnodigt om liefdevoller met elkaar om te gaan.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Door te vertellen zie je de richting – Leo Traas en Peter van Tuijl
Door te vertellen zie je de richting kan herkenning opleveren en richting geven aan herstel van een multitrauma na bijvoorbeeld een ongeval.
Ik ben omdat wij zijn – Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji
In Ik ben omdat wij zijn verhaalt Marijn Louis Willems / Omo Osa Meji op openhartige wijze over zijn weg en over zijn wording tot sjamaan.
De tijger ontwaakt- Peter Levine
Vluchten, vechten of bevriezen, dat geldt volgens Peter Levine, auteur van De tijger ontwaakt, ook voor mensen in een traumatische situatie.
Hoe kijkt autisme – Ivo Ketelaar
Krijg een beter zicht op wat autisme in de dagelijkse praktijk inhoudt en ga door dit boek met elkaar in gesprek.
Uitgedokterd – Brenda Froyen
Vanuit haar eigen ervaringen en die van lotgenoten maakt Brenda Froyen in dit boek haar eigen plan op voor een humanere psychiatrie.
Goede GGZ! – Jim van Os, Philippe Delespaul, Michel Milo
In dit boek beschrijven Jim van Os, Philippe Delespaul en Michel Milo een nieuwe GGZ met een nieuwe rolverdeling én bekostiging.
De glazen stolp – Sylvia Plath
De glazen stolp van Sylvia Plath is het pijnlijke verslag van een ambitieuze jonge vrouw die niet serieus genomen wordt door de maatschappij.
Depressie is menselijk – Marc Calmeyn
Depressie is menselijk. Vanuit zijn ervaring als psychiater is het voor Marc Calmeyn duidelijk dat antropopsychiatrie de sleutel is.
De kracht van het NU – Eckhart Tolle
De kracht van nu is een spirituele boek; Door je over te geven aan het Nu vinden we vreugde en zijn we in staat ons ware zelf te omarmen.
Thich Nhat Hanh – Het hart van Boeddha’s leer
In dit boek maakt de boeddhist Thich Nhat Hanh ons deelgenoot van de basis van het boeddhisme en de pijlers van verlichting.
Gelukkig leven – Seneca
In Gelukkig leven geeft Seneca adviezen om in tijden van tegenspoed en hevige emoties toch gemoedsrust te vinden.
Lijfkracht – Huub ter Haar
We hebben belichaming nodig, zegt Huub ter Haar. We zitten in ons hoofd. Lijfkracht, over het hervinden van de helende krachten van je lijf.
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fischer
Er worden technieken en handvatten aangereikt om een gevoel van veiligheid te ontwikkelen en een verbinding tot stand te brengen.
De dokter en de patiënt met psychische problemen – Henriëtte van der Horst en Jim van Os
Dit boek is geschreven voor huisartsen die samen met de GGZ praktijkondersteuner mensen met psychische problemen behandelen en begeleiden.
Mistig – Morgan-Mae Bibo
Een autobiografische roman voor jongeren die de mentale worstelingen en de soms fatale gevolgen daarvan, op een luchtige manier beschrijft.
Een geweten is altijd eerlijk – Leroy van der Hurk
In Een geweten is altijd eerlijk vertelt Leroy van der Hurk over middelengebruik, psychoses en over leven op de rand van de werkelijkheid.
Het monster van psychose – Roelof Ham
Deborah is psychosegevoelig. Haar man Roelof Ham schreef er een boek over. Eerlijk en zonder opsmuk. Van binnenuit.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Het Pillenprobleem – Dick Bijl
Dick Bijl stelt kritische vragen rondom medicijngebruik. Werken ze voldoende of is het beter te minderen? Herziene uitgave.
Ziekte als metafoor – Susan Sontag
Ziektes kunnen fungeren als zondebok, waaraan oorzaken, eigenschappen en gevolgen worden toegeschreven uit het rijk der mythen.
Pilletje erbij – Renée Lafeber
Pilletje erbij: Ciska krijgt voor rugpijn medicijnen voorgeschreven die tegen depressie zijn. Ze komt in een cirkel van verslaving terecht.
Morgen ben ik een leeuw – Arnhild Lauveng
Vanaf haar vroege jeugd was Arnhild Lauveng opgenomen op psychiatrische afdelingen. Toch ze vond haar woorden en haar leven terug.
Tot hier en niet verder – Rolf Sellin
Versterk je centrum en bescherm je grenzen met Tot hier en niet verder van Rolf Sellin. Met zelfkennistest en reflectievragen.
Schaarste – Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir
Of het nu gebrek aan tijd, geld, voedsel, sociale contacten of iets anders is: schaarste stuurt onze aandacht.
Getuigenis van een gek – Muriel
Lang was Muriel in behandeling in de psychiatrische zorg. “Ik lag aan stukjes”, zegt ze. Ze schreef het boek Getuigenis van een gek”.
Kwetsbaar Sterk – Ann Dierick, Marijke Gets
In Kwetsbaar sterk vertellen 15 mensen hun herstelverhaal. Ze schrijven over hoe het voelt om te leven met een psychische kwetsbaarheid.




















































![Taboe [Tabu] – Linda de Waart, Ahmet Türkmen](https://www.psychosenet.nl/assets/2018/12/taboe.jpg)



















































