Toen medio maart bijna heel Europa op slot ging vanwege de corona, leverde dat op veel plekken bijzondere beelden op. Tal van historische binnensteden, die normaal worden overspoeld door een tsunami aan toeristen, waren plots vrijwel uitgestorven. Hopensjouwer schrijft over veerkracht en fantasie in coronatijd.
Veerkracht
In Venetië konden de weinige overgebleven inwoners weer een praatje maken met elkaar. De Amsterdamse Wallen, normaal één groot gekkenhuis, maakten op foto’s ineens een weldadig rustige indruk. En in Brugge kon je zelfs voor het eerst sinds tijden weer karpers zien in het glasheldere water. Kortom: de inwoners van deze steden hadden eindelijk hun stad weer even voor zichzelf. Voor hen is deze coronacrisis een ‘blessing in disguise’.
De afgelopen periode kwamen af en toe de muren op me af en benauwde het idee me dat ik binnen moest blijven
Fantasie
Maar zelfs als je aan huis gebonden bent, kun je altijd nog in je geest eropuit trekken en fantaseren over prachtige wereldreizen. Zelf put ik hoop uit mijn moeder, die soms smakelijk kan vertellen over de oorlog: hoe ze met het gezin in de huiskamer zat, waar ze elkaar boeiende verhalen vertelden over spannende reizen naar allerlei exotische landen. Het was uitgesloten dat ze daar echt heen konden, voegde ze eraan toe, maar zo hielden ze elkaar wel op de been. En voor nog geen cent reisde je de hele wereld rond: tel uit je winst!
En een paar weken aan huis gebonden zijn zoals nu is nog relatief licht als je het vergelijkt met mensen die jarenlang gevangen zaten in extreme omstandigheden zonder enig perspectief
De bekende psychiater Viktor Frankl beschreef in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ hoe hij zich mentaal overeind hield toen hij in Auschwitz gevangen zat. Terwijl hij sommigen zag wegzakken in hun ellende, kwamen anderen juist in hun kracht en probeerden ze lotgenoten op te beuren. Volgens Frankl wisten alleen díe mensen te overleven, die bleven hopen op een nieuw bestaan als ze weer eenmaal uit het kamp waren.
Te overleven
Dat optimisme en die mentale veerkracht doet me denken aan de film ‘La vita è bella’. Daarin sleept een vader zijn zoontje door het harde bestaan in datzelfde Auschwitz heen door hem voor te houden dat het slechts een spel is en dat hij op het eind een tank wint als hij volhoudt. (En inderdaad rijdt op het eind een heuse tank het kamp binnen…). Als je onder zulke extreme omstandigheden het hoofd boven water weet te houden, moet een corona-lockdown zéker te overleven zijn.
Hoewel de maatregelen eindelijk weer wat versoepeld worden, zullen we er deze zomer zeker niet meer zo massaal op uit kunnen trekken als andere jaren
Maar ook dichtbij huis kun je een prima vakantie hebben. Wat dacht je van een Bed & Breakfast in Environs-la-Maison, een droomvlucht naar Rundhausen of een luxe rustoord in Opper-Balkonië? Of blader anders eens door die fantastische Dominicus-reisgids voor Spokanië van Rolandt Tweehuysen.
Dromen
Want met een rijke geest is alles mogelijk en kun je zelfs onbekommerd (en zonder mondkapjes!) een prachtige treinreis maken dwars door Europa. Hou daarbij dan wel deze gedenkwaardige regels van de dichter Jan van Nijlen voor ogen:
Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen, dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.
Hopensjouwer
Meer lezen? Hier vind je meer blogs van Hopensjouwer.
Ook onderstaande blogs zijn de moeite van het lezen waard:
- Weer de oude worden na een psychose
- Het wonder van lichaam en geest
- Misbruik en geheimhouding in familie
Draag bij aan PsychoseNet

Bibliotheek
De boeken van PsychoseNet
In onze digitale bibliotheek vind je een gevarieerde verzameling boeken voor jong en oud over zorg, herstel en GGZ.
Tussen waan en zin – Brenda Froyen
Brenda Froyen vertelt in Tussen waan en zin over de ontwrichting die een psychose kan veroorzaken. Vervolg op Kortsluiting in mijn hoofd.
Mijn kwetsbare brein – Marcel van der Veer
Marcel van der Veer krijgt in 1987 een acute manische psychose. Hij beschrijft de verstrekkende gevolgen in zijn boek Mijn kwetsbare brein.
De stem van je lichaam – Peter Levine
In De stem van je lichaam gaat Peter Levine dieper in op de effecten van een trauma op het menselijk lichaam, het brein en de psyche.
PostTraumatische Groei – Anja Jongkind, Greet Vonk
Na ellende sterker tevoorschijn komen? In de wetenschap heet dat Post Traumatische Groei -> ‘what doesn’t kill you, makes you stronger’.
De Relatie – Audry van Vulpen, Pieter Verdoorn
Een persoonlijke relatie is een belangrijke voorwaarde voor goede zorg. Maar hoe bepalend zijn empathie, vertrouwen en nabijheid?
Hersteld! na vier hersenschuddingen – Jeanne Roeland
Dit boek is het verhaal van Jeanne die lang heeft geleden onder de gevolgen van haar hersenschuddingen – PostCommotioneel Syndroom (PCS).
Armoede uitgelegd aan mensen met geld – Tim ‘S Jongers
Er wordt in Nederland op een beperkte en manier naar armoede gekeken. Tim ‘S Jongers schreef het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Uit de schaduw van de waan – Karen van Dartel
“Het boek ‘Uit de schaduw van de waan’ telt bijna vijftig korte verhalen waarin Karen terugblikt op haar psychose en bipolaire stoornis”.
De zwarte hond – Tijn Sillevis
De zwarte hond in dit verhaal van Tijn Sillevis is de metafoor voor depressie. Thijs, de zoon van Noor en Tom aan depressie.
Onzichtbare wonden – Kay Douglas
Met Onzichtbare wonden helpt ervaringsdeskundige Kay Douglas je stap voor stap op weg om je uit relatieverstrikkingen te bevrijden.
Over de gekte van een vrouw – Astrid Roemer
Noenka wordt in ‘Over de gekte van een vrouw’ in een samenleving gezogen die vibreert van botsende levensovertuigingen, agressie en belangen.
Naar omstandigheden nogal slecht – Inger Boxsem
Het leven van redacteur en schrijver Inger Boxsem wordt hardhandig onderuit geschoffeld door een burn-out en een langdurige depressie.
Wij waren, ik ben – Israel van Dorsten
Israel van Dorsten: “Op zondag 13 oktober 2019 maakte ik me definitief los van mijn vader, die mij vijfentwintig jaar lang in zijn macht had.
Psychose in kleur – Anja Lemmen
Hoe kun je iemand met een psychose helpen? Dit zijn enkele vragen die Anja Lemmen beantwoord in haar boek ‘Psychose in kleur’.
Luna – Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk schreef een vervolg op het bekroonde boek ‘Gozert’. Ditmaal gaat het over Luna, een meisje dat ook stemmen hoort.
Toeval bestaat niet, alles gebeurt met een reden – Sacha Schreurs
“In dit boek staat mijn waargebeurde verhaal over de psychose die ik kreeg na de bevalling, met hele moeilijke momenten en ook mooie momenten.”
Help! Ik word opgenomen – Lester Half
De gedachten van Lester Half tijdens zijn zoektocht naar herstel tijdens opname in een psychiatrische instelling.
Onzichtbaar – Jolanda den Heijer
Het boek ‘Onzichtbaar’ van Jolanda den Heijer is gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een jeugd van mishandeling en verwaarlozing.
Het monster van psychose – Roelof Ham
Deborah is psychosegevoelig. Haar man Roelof Ham schreef er een boek over. Eerlijk en zonder opsmuk. Van binnenuit.
Psychosen zonder psychiatrie – T. Bock
Thomas Bock zocht mensen op met psychosegevoeligheid die buiten de instelling leven en sprak met hen uitvoerig over hun leven.
Nu ik je zie – Merlijn Kamerling
De zoektocht van Merlijn Kamerling naar zijn vader, geliefd acteur en idool Antonie Kamerling, die toen Merlijn 11 was koos voor dood.
Dinosaurus therapie – James Stewart en K Roméy
Dinosaurus therapie van James Stewart en K Roméy is een geweldig schattig boek met herkenbare voorbeelden van mentale uitdaging en depressie.
Dwaallicht – Josha Zwaans
Josha Zwaans roman ‘Dwaallicht’ gaat over leven met een psychische stoornis. Je volgt Marthe, die langzaam in een psychose belandt.
Met een somber monster …- Mariet van de Merwe
In dit boek vind je gedrag wat bij somberheid kan horen, oorzaken èn lichtpuntjes die je kunnen helpen. Een boek van Mariet van de Merwe.
Het waait wel weer over – Johan Stegeman
In deze autobiografie neemt Johan je vanaf zijn jeugd mee in zijn turbulente leven naar zijn eerste psychose.
Anders omgaan met verdriet – David Dewulf
David Dewulf neemt je mee op een innerlijke reis die je opnieuw kan doen genieten van dit tijdelijke geschenk dat het leven heet.
Het geschenk – Edith Eger
In het boek Het geschenk leer je om je slechtste momenten te zien als je beste leermeester, en vind je vrijheid door de kracht die erin zit.
In de ban van burn-out – Christiaan Vinkers
Christiaan Vinkers raakte in de ban van burn-out. Wat is een burn-out precies en hoe komen we er vanaf? Een ontdekkingsreis.
Verhalen uit het gekkenhuis – Maarten Biesheuvel
Een collectie van verhalen van Maarten Biesheuvel over zijn manisch-depressiviteit en verblijf in psychiatrische inrichtingen.
Licht in het donker – Ilona Wielinga
Ilona Wielinga maakte dit boek om een lichtpuntje te bieden aan jongeren die met depressie en suïcidale gedachten worstelen.
Vals alarm – Menno Oosterhoff
Leven met een dwangstoornis? Psychiater Menno Oosterhoff put in Vals Alarm uit zijn belevingen als dwangpatiënt.
Een steekje los – Iris ter Haar
Uit een steekje los: Iris lijkt alles goed af te gaan, ongemerkt wordt haar wereld steeds kleiner tot ze haar huis niet meer uit durft.
De levende erfenis van trauma transformeren – Janina Fisher
Getraumatiseerde mensen hebben handvatten nodig om te kunnen werken aan de symptomen die hun dagelijkse bezigheden bemoeilijken.
Gewoon Speciaal – Bart Heeling
Gewoon Speciaal, kijken vanuit kindperspectief is een boek met omdenkstrategieën en praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs cluster 4.
Dansen – Lonneke Tomas
In het boek Dansen beschrijft Lonneke Tomas 61 korte, openhartige blogs met een gezonde dosis humor en zelfspot hoe ze door het leven danst.
Hete thee en drie klontjes suiker – Netty Dijkstra
Netty Dijkstra-Geuze heeft twee zoons met autisme. Ze beschrijft in haar boek hoe alles haar teveel wordt, met een ernstige psychotische depressie tot gevolg.
Psychose bij jongeren – Mariska Christianen, Freek Dhooge, Jef Lisaerde
Psychose bij jongeren biedt hulpverleners en naasten ruggensteun om in verbinding te blijven met psychosegevoelige jongeren.
Zeven minuten na middernacht – Patrick Ness
Het monster verscheen net na middernacht. En hij wil het meest gevaarlijke van alles van Conor, hij wil de waarheid. Een boek over rouw.
De gek als medemens – Maarten van Buuren
Maarten van Buuren over De gek als medemens: als de wereld vorm en samenhang verliest, de mens uit het vangnet valt en zichzelf kwijtraakt.
Help, mijn partner heeft een psychose! – Stef Linsen
Dit boek tekst bevat 130 vragen en antwoorden, in begrijpelijke taal, voor als je als partner met psychose te maken hebt (gehad).
Schatkaarten voor de binnenwereld – Petra de Vries
In haar boek Schatkaarten voor de binnenwereld beschrijft Petra de Vries hoe we uitwegen zoeken om niet te voelen en wat we kunnen leren.
Samen intelligent bewegen – Fabio D’Agata
Het menselijk lichaam is slimmer dan je denkt. Fabio D’Agata legt dit uit in zijn eerste boek: Intelligent Bewegen.
Liefde, lust en trauma – Franz Ruppert
Ruppert beschrijft zowel vanuit slachtoffer- als daderperspectief hoe seksueel trauma ontstaat en welke diepingrijpende gevolgen het heeft.
De depressie-epidemie – Trudy Dehue
Trudy Dehue bespreekt de geschiedenis van neerslachtigheid. Ze bestudeert de claims van de biologische psychiatrie en analyseert.
Kim Jiyoung, geboren in 1982 – Nam-Joo Cho
In de metropool Seoul woont Kim Jiyoung. Ze krijgt een psychose. Een verhaal doordrenkt van frustratie, doorzettingsvermogen en onderwerping.
Wanneer de (alarm)bel rinkelt – Trauma Company
Wanneer de (alarm)bel rinkelt is een handleiding bij traumasensitieve ondersteuning. Uitleg over trauma aan de hand van symbolen.
Niemandskinderen – Carolien Roodvoets
Het boek Niemandskinderen’ is voor volwassenen die worstelen met de last die een onveilige jeugd met zich meebrengt.
Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Haemin Sunim
De boeddhistische monnik Sunim geeft in ‘Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt’ les over liefde tot spiritualiteit.
Bastions van hoogmoed – v
In dit belangrijke boek schept Martha Nussbaum helderheid in het pijnlijke vraagstuk van seksueel misbruik en seksuele intimidatie.
Het duivelskind – Maria Genova
In Het Duivelskind vertelt bestsellerauteur Maria Genova het waargebeurde verhaal van Angel. Haar ouders denken dat Angel een duivelskind is.
Al te gek – Geerdt Magiels
Als het boek ‘Al te gek’ één ding duidelijk wil maken, is het dat gekte in een klein hoekje schuilt en dat we er allemaal van kunnen leren.
Op de sofa – Maurits de Bruijn
Dertien auteurs laten je meekijken door de kieren van hun behandelkamer. Therapie vanuit je leesstoel. Samengesteld door Maurits de Bruijn.
Vrij gehecht – Jeroen Hoekman
We kennen allemaal de termen bindingsangst en verlatingsangst. Maar wat zit er achter verscholen? Het boek Vrij gehecht gaat er dieper op in.
Alles wat ik niet kan zeggen – Emilie Pine
Over ervaringen die vrouwen nog altijd verborgen houden: van verslaving, seksueel overschrijdend gedrag en woede tot sensualiteit en liefde.
Statusangst – Alain de Botton
Alain de Botton – een van de grootste hedendaagse denkers – probeert in ‘Statusangst’ onze universele faalangst te begrijpen
Het leven kent geen weg terug – Wilfried Nelles
Het leven kent geen weg terug. Dit toont Wilfried Nelles met zijn denkkader van 7 levens- en bewustzijnsstadia: het levensintegratieproces.
Vleugels – José Hoekstra
Vleugels is een toegankelijk geschreven ervaringsverhaal waarin de auteur je meeneemt in haar ervaringen met psychose en spiritualiteit.
Handboek exposure – Arnold van Emmerik en Anja Greeven
Arnold van Emmerik en Anja Greeven faciliteren therapeuten in het beter begrijpen en uitvoeren van een exposure-interventie.
Verzen uit het boek van de ziel – Hafiz
Hafiz’ gedichten zijn vol licht, schaduw, lijnen en kleuren. Poëzie in Verzen uit het boek van de ziel, vertaald door Van der Zwan.
Het zijn geen slechte mensen – Kim Uittenbosch
Een boek over ouders die hun kinderen verwaarlozen en volwassenen die wegkijken. En wat dit ongeziene leed doet met een kind.
Leven met een bipolaire stoornis – Pascal Sienaert, Ann Dierick
Dit unieke boek combineert het perspectief van een ervaringsdeskundige met dat van een expert op een heel toegankelijke manier.
Kortsluiting in mijn hoofd – Brenda Froyen
‘Kortsluiting in mijn hoofd’ geeft een aangrijpend en verhelderend beeld van wat er in iemand omgaat tijdens een psychose.
In levende lijve – het lichaam in de psychotherapie – Nelleke Nicolai
Dit boek laat zien wat het lichaam van een patiënt de psychotherapeut in klinische situaties kan vertellen.
Verdriet is het ding met veren – Max Porter
Een vader en zijn twee jonge zoontjes worden geconfronteerd met de plotselinge dood van hun echtgenote en moeder.
De eenzame eeuw – Noreena Hertz
In De eenzame eeuw onderzoekt Noreena Hertz de wereldwijde eenzaamheidscrisis en waarschuwt ze ons voor de potentiële gevolgen.
De polyvagaaltheorie in therapie – Deb Dana
Deb Dana biedt therapeuten een selectie aan polyvagaal-bewuste oefeningen aan, die cliënten in en buiten de therapiesessies kunnen doen.
Gabor Maté – Wanneer je lichaam nee zegt
De columnist Gabor Maté over de rol die de mind-bodyconnectie speelt in het ontwikkelen van lichamelijke en geestelijke ziektes.
Het verstoorde leven – Etty Hillesum
Het dagboek van Etty toont de persoonlijke, innerlijke ontwikkeling te midden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog.
Ga gewoon wat leuks doen – Aafke Romeijn
‘Ga gewoon wat leuks doen’ is voor iedereen die kampt met depressies en op zoek is naar herkenning. Een boek van Aafke Romeijn.
Verbinding verbroken – Johann Hari
Johann Hari lijdt al sinds zijn puberteit aan depressies. Verbinding verbroken gaat o.a. in op de vraag wat ons echt ziek maakt.
Wijzen naar de maan – Jan Geurtz
Jan Geurtz toont met ontroerende en deels autobiografische verhalen hoe spiritualiteit in een mens kan ontwaken en ontwikkelen.
Goed voor de geest – Hanneke Schaap-Jonker
In Goed voor de geest laat psycholoog en theoloog Hanneke Schaap-Jonker je kennismaken met de klinische godsdienstpsychologie.
De gelukkige piekeraar – Bart Verkuil
In ‘De gelukkige piekeraar’ legt onderzoeker en psycholoog Bart Verkuil uit waar piekergedachten vandaan komen en hoe we er ons voordeel mee kunnen doen.
Giftige positiviteit – Whitney Goodman
Whitney Goodman stelt dat positiviteit giftig kan zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als je je negatieve gevoelens onderdrukt.
Gelukkig leven – Seneca
In Gelukkig leven geeft Seneca adviezen om in tijden van tegenspoed en hevige emoties toch gemoedsrust te vinden.
Aanraking is iets wonderlijks – Steve Haines, Sophie Standing
Het op wetenschap gebaseerde stripverhaal Aanraking is iets wonderlijks onthult de complexiteit van aanraking.
Het komt voor in de beste families – Griet Frère
In Het komt voor in de beste families helpt Griet Frère familieleden van mensen met een geestelijk gezondheidsprobleem aan antwoorden.
Zee van ruimte – Merijntje Betzema
Merijntje Betzema laat in Zee van ruimte zien dat je ongeacht een diagnose als autisme een manier van leven kunt zoeken die past bij jou.
Nu kan ik verder – Hans Schleiffert
Hans Scheiffert toont met Nu kan ik verder wat het betekent voor cliënten als professionals wél in gesprek durven gaan over kinderwens.
De ornitholoog – Paul van Hooff
In De ‘Ornitholoog’ beschrijft Paul van Hooff zijn eigen leven. Een opstandingsverhaal dat uitnodigt om liefdevoller met elkaar om te gaan.
How to do the work – Nicole LePera
Het baanbrekende boek How to do the work laat zien dat mentale, fysieke en spirituele gezondheid bij elkaar horen.
De verloren strijd – Kiki Wessels
Niemand zag de oorzaken achter de depressie van mijn zus. De sporen van de mishandelingen waren aan de buitenkant niet zichtbaar.
Niet perfect toch tevreden – Liesbet Boone
In dit boek toont psycholoog en executive coach Liesbet Boone hoe je perfectionisme kunt ombuigen tot optimalisme.
Koorddansers – Annemiek Dols, Moniek van Dijk, Carla Kogelman
Eén à twee procent van de Nederlanders is bipolair. In dit boek laten mensen met een bipolaire stoornis zichzelf zien, in woord en beeld.
365 dagen Nederlander – Naeeda Aurangzeb
365 dagen Nederlander: Vrij alledaagse opmerkingen die Naeeda elke dag moeten horen gaat een mens niet in de koude kleren zitten.
Jong en suïcidaal – Noortje Sanders
Door hierover te schrijven hoop ik u meer inzicht te geven in de problematiek waar deze jeugd mee kampt. Een boek van Noortje Sanders.
Ook mijn holocaust – Maurits de Bruijn
Ons levensverhaal wordt voortdurend door anderen gevormd; genen, ervaringen, omgeving, opvoeding. Dit is het verhaal van Maurits.
Wat ik eerder had willen weten – Marian Mudder
In Wat ik eerder had willen weten vind je het beste van wat Marian Mudder door de jaren heen aan kennis en wijsheid heeft vergaard.
De gekte voorbij – Han Haringe
In zijn vaak troebele leven – ook het springerige van baan naar baan – gaat het uiteindelijk van donkerheid naar lichtheid
Jan Foudraine – Alex Rutten
Alex Rutten schildert van Jan Foudraine een levendig portret van Foudraine als denker, doener en voorvechter van de psychotherapie.
MeToo in de zorgrelatie – Selini Roozen e.a.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg, echt waar?! MeToo. Ook binnen de afhankelijkheidsrelatie tussen patiënt en zorgverlener.
Pillendoos – Cornelie Egelie-Sprenger
Cornelie Egelie-Sprengers schrijft in ‘de ups en downs van een manisch-depressieve vrouw’ over haar leven met een bipolaire stoornis.
De zin van het bestaan – Viktor E. Frankl
Professor Frankl verbleef drie jaar in concentratiekampen, waar hij getuige was van gruwelijk menselijke leed. Dit is een verslag van zijn ervaringen.
Breinblessure
Laura leidt een ogenschijnlijk fijn leven met haar man en twee kinderen. Ze glijdt weg in een diepe depressie en raakt de grip op de werkelijkheid kwijt…
De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie – Ton van Heugten
Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie.
De waanzin voorbij – Peter Tomlinson
Peter Tomlinson maakte een psychose door: extreme emoties, associatieve gedachten en wanen. Hij schreef er zijn boek De waanzin voorbij over.
Vallen is als vliegen – Manon Uphoff
Vallen is als vliegen is een indringend boek over seksueel misbruik en herstel daarvan. Geschreven door bekroond schrijfster Manon Uphoff.
Hoop verlenen – Peter Dierinck
Peter Dierinck pleit in zijn boek ‘Hoop verlenen’ voor een vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg en meer participatie en inclusie.
De gezichten – Tove Ditlevsen
In De gezichten van auteur Tove Ditlevsen is Lise is schrijfster. Ze begint stemmen te horen en wordt achtervolgd door zwevende gezichten.
Wendingen – Anna de Witt
Als Anna de Witt in Wendingen naar Londen verhuist om te samenwonen, neemt haar leven een volledig onverwachte en ingrijpende wending.








































































































