Ontsnappen. Hoe doe je dat in een samenleving die in een grote knoop raakt met draden waar iedereen aan trekt? De een na de ander raakt erin verstrikt, dat is wat Jeroen Zwaal ontdekte, ook in zijn eigen verwarring.
De samenleving lijkt een doolhof, of een gevangenis te worden, waar we met teveel regels, alles willen beheersen en controleren. Hierdoor raakt niet alleen de samenleving gefragmenteerd, maar deze fragmentatie vindt ook in onszelf plaats.
We verliezen onze essentiële ik, in een samenleving die steeds oppervlakkiger wordt. Is hieraan ontsnappen mogelijk?
Gesteund door de ervaringen die ik opdeed in de jaren dat ik in de GGZ werkte, ontdekte ik dat er in de samenleving gelukkig mensen zijn die -net als ik- tijdelijk even ontsnappen door op te stijgen: de ‘hoogvliegers’, of ontsnappen door ondergronds te gaan: ‘de aarde-eters’.
Diep onder de zwarte grondlagen liggen de wortels van waaruit antwoorden kunnen uitgroeien tot uitkijkposten. Daar zoeken de aarde-eters gestaag naar. Eerst voor eigen antwoorden, dan op zoek naar de collectieve. Met hoop op licht aan het einde van de tunnel, waaruit ontsnappen niet mogelijk lijkt.
Het is oprecht een hel om diep onderin die grond levend te vertoeven, zonder te weten ‘hoe lang nog’
De hoogvliegers doen iets vergelijkbaars: ze worden met gebundelde energie omhoog geschoten zodat ze even een blik kunnen werpen op alle ‘dolhoven’ en de grote puzzel van het alles. Eerst voor hun eigen puzzel, dan op zoek naar een grotere.
Ook dat is een hel, als je op grote hoogte (in je hoofd) verschroeit en verdampt en als een gaswolk van jezelf nog verder wegdrijft van waar of wat je ooit bent geweest.
Voor een moment zijn deze hoogvliegers één met het alles en grootse beelden nemen ze mee terug, te groot zelfs om te bevatten
Ze landen daarna hard en de impact reikt diep. Diep tot aan de aarde-eters die grond onterende aarde eten en daarmee gezonde wortels naderen. Daar bij die essentiële wortels schudden de hoogvliegers en de aarde-eters elkaar de hand.
In die handreikingen gebeurt er iets moois. Men vormt een ketting en als een rode draad komt er een heuse herstelbeweging op gang. Zij aan zij kruipen de aarde-eters met de hoogvliegers uit de grond omhoog. En er staan meer mensen op. Samen bundelen ze een spectrum, een groep van ‘mooie middenmoters mensen’. En dit is geen sprookje. Dit gebeurt echt.
Het doolhof krimpt, de gangen worden breder, de muren transparant en vooral: we groeien en we kijken voorzichtig weer naar onszelf en naar elkaar
In de verte galmt een stem: “Ik heb de uitgang gevonden! Ik snap het, ik voel het, snap het! Het klopt! Het klopt! Het klopt!” Het is een stem die in ons allen huist.
Verwarring alom, maar dit keer is het andere verwarring: gesnapte ontwarring…met aangeraakte harten en handen. Handen die zwaaien en naar elkaar uitreiken: echte helpende handen! Handen die er gewoon zijn. Terzijde brokkelen muren als vanzelf af en mensen beginnen hun eigen brokken van puin op te ruimen: men maakt er bouwstenen van.
De inmiddels lange rij van mensen die zij aan zij staan, komt voorzichtig in beweging
Het wordt één herstelbeweging met één richting. Alsof we met z’n allen na de kerkdienst ontsnappen aan een mooie preek en in een goede richting de kerk uit sloffen in het tempo van de sloomste schuifelaar.
“We weten van voren weer wie we van achteren zijn!”, roept iemand enthousiast. “Kom, laten we gaan!”, zegt een ander. “Die kant moeten we op!”, zegt een verlegen jongere, met een heldere stem, ergens in een donker hoekje.
Er gaat een gezonde vibe door ons heen, die door genoeg mensen van binnen wordt gevoeld
Als een grote slang door het systeem, heeft de systeem-slang combinatie in zijn eigen staart gebeten. Het gif blijkt heilzaam. Een vicieuze cirkel lijkt doorbroken en vervaagt. Het was geen boze droom. Dit is echt. De deur gaat open. En met elke passant die door deze deur gaat, wordt de opening groter en groter.
In alle verwardheid is hier geen ontsnappen meer aan!
Jeroen Zwaal schrijft samen met Jeroen Kloet om de week een blog ‘Jer en Jer’. Hij is redacteur bij PsychoseNet en geeft met zijn bedrijf ‘De verbeelding van kracht’ onder andere workshops met de VR ‘de verwarde man’.
Meer inspiratie in de vorm van drie animaties:
- Happiness: korte animatie film
- Meest depressieve animatie van het menselijk leven
- Caldera: Korte animatie film
De mensen die boven de grond zijn, moeten vaak gemene dingen doen om te overleven, omdat ze slaaf zijn van het systeem. Als hun hart het niet langer kan verdragen, trekken de wortels hard en lopen ze grote kans (ook) onder de grond te belanden. De beweging is er één van protest, maar protesteren is uit. Het bewustzijn van de mensen die mishandelt zijn en kicken op de macht, die moeten we kunnen laten inzien.. dat is zo moeilijk. Ik denk dat alleen tijd dat kan overwinnen en ondertussen moeten we maar hopen dat de bomen letterlijk blijven staan, opdat het hopelijk niet zover komt met de gekwelde geesten, dat ons aller natuur tot sterven komt. Het enige wat echt helpt is denk ik geen kinderen meer nemen om hen te laten ‘inzien’ in ons aller zielen, dat we werkelijk allen gelijk zijn, zowel zij die gekweld zijn of worden en zij die kwellen of kwelden of nog gaan kwellen door aangedaan leed, wat op een andere manier niet valt te ‘helen’.
Hoi Wilma,
Ik sluit aan op je woorden, je omschrijft het mooi.
De laatste oplossing: geen kinderen meer nemen.. dan zou ik daarvan maken: bewust worden wat je aan eigen trauma meedraagt en leren hoe je dat stop zet en niet doorgeeft aan het nageslacht. Iets stopzetten wat eigenlijk doordendert geeft spanning, hoe leren we allereerst met die spanning om te gaan, hoe leren we er rustig onder te blijven en te erkennen dat deze spanning er is, en dan: hoe draaien we deze spanning bij op een constructieve manier.. kortom, hoe connect je ermee zodat je er zelf daadkracht van krijgt ipv angst. Megaklus en uitdaging! En nodig om te doen… ieder op eigen tempo
Ik ben samen met een vriend al een tijd een aard-eter. We proberen samen aan deze verwarde samenleving te ontsnappen door elke dag weer naar onze ware Zelf terug te keren. Dit s niet bepaald een vrijblijvende weg, het heeft al gigantische krachten in onze buitenwereld los gemaakt. Ik wil iedereen aanraden deze weg niet alleen in te slaan, daar is deze te zwaar voor. Mooi blog Jeroen, ik herken er veel in.
Hoi Thieu,
Fijn om te lezen, ik vond deze woorden behoorlijk zweverig en filosofisch en kreeg op andere kanalen enorme hatemail om deze blog, dus dat ik hier lees dat je veel herkent doet me oprecht goed!
Samen een zware weg inslaan is inderdaad aan te bevelen, in plaats van solo acties! Af en toe een handreiking doen of een hand reiken kan al genoeg zijn. Jeroen
Doe mij maar The Fool on the Hill. Mag dat ook? Zit je niet in de grond, niet te hoog in de lucht. Geeft fijn overzicht.
Ha mooie luchtige reactie. Dank je wel Enno. Ieder op de plek die het beste voelt, dus dat is voor ieder voor zich om uit te zoeken. Lijkt mij ook een mooie plek. Overzicht is fijn ja!
de knipoog moet weer terugkomen bij de zorginstanties!
Jaaa! En de high-five’s en de schouderklop… en de hug (met wederzijdse toestemming).
Ik lees uit jou slangenverhaal dat jij geloofd in het concept “ordo ab chao”. Of zie ik dat verkeerd? Divide and conquer. Een heel oud concept.
Ha Jeroen Ik geloof in wat ik in mijn leven meemaak, want dat is echt gebeurd. In ontmoetingen met anderen gebeuren mooie dingen die met helen te maken hebben op collectief niveau. Óf we deze staat bereiken is wat mij betreft niet de vraag, maar wanneer 🙂 Tien generaties verder wellicht? Mijn verhaal gaat dus over één worden, want dat zijn we met elkaar. Dat was één van mijn wanen en daar haal ik nu een gezonde boodschap uit, voor wie er wat aan heeft.
Bedankt voor je reacties, ik neem ze mee.
Verwarrend is vragen stellen aan de zogenaamde experts op het gebied van psychofarmaca op u website. U weet wie ik bedoel. Onderzoek op dieren is op geen enkele manier te vergellijken op het mogelijk effect op mensen. Het antwoord was “geenszins te vergelijken”. Zo een stelling is waanzinnig.
Ik kan het niet meer terugvinden, maar er was een ander antwoord op een vraag: De vraag was ongeveer: “mijn moeder neemt zinds kort een SSRI en is ongewoon positief na een depressie”. Het advies was dat ze mogelijk bipolair is geworden. Zie je het probleem hier?
Ja! Meerdere…
Ik kan nog een voorbeeld geven. Als ik stel dat 2,5 mg olanzapine geen antipsychoticum is (volgens de stelling dat een antipsychoticum vooral dopamine blokkeert) krijg ik het onzinnig antwoord dat de effecten in termen van agonistische en antagonistische werking enorm verschillen van mens tot mens. Dit zoort argument wordt voortdurent gegeven door mensen die denken dat naar huis rijden als ze te veel gedronken hebben geen effect heeft op hun rijgedrag. Of zie ik dat verkeerd?
Heb je mij nodig om iets goed te zien? Nee toch? Of ‘we’ iets echt goed zien hangt van veel af. Ik hanteer liever samen zien we meer dan alleen dan dat alleen een enkeling de waarheid in pacht heeft. Wat de wetenschap zegt is iets anders dan wat het hart voelt. Ieder mens ervaart een eigen werkelijkheid. Ken je het idee van multiversa? Meerdere universa naast elkaar? We kunnen elkaar precies raken daar waar twee werkelijkheden (als twee bollen) op 1 punt tegen elkaar botsen of raken. Gevolg kan zijn integratie of afstoten, beiden is ok.
Tot slot, ik ben geen voorstander van medicatie en ik slik het wel. Ook zo’n dilemma..Ik hoop dat we met elkaar deze grote puzzel kunnen oplossen, op een natuurlijke wijze.